PIT: wypłata wartości lokalu to nie przychód z podziału majątku wspólnego

Wyłączenia z opodatkowania dotyczącego przychodu z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków nie można stosować do przychodu, który w odniesieniu do obojga małżonków powstaje po podziale majątku dorobkowego. Tak wynika z wyroku WSA w Gliwicach z 16 kwietnia 2014 r.

Istota sporu koncentrowała się wokół prawnopodatkowych konsekwencji wypłacenia podatnikowi kwoty blisko 61 tys. zł, otrzymanej od spółdzielni mieszkaniowej. Kwotę tą podatnik otrzymał tytułem realizacji wierzytelności przyznanej mu postanowieniem sądu o podziale majątku dorobkowego po rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód. W postanowieniu tym stwierdzono, że wierzytelność z tytułu wypłaty wartości rynkowej lokalu mieszkalnego wchodzi w skład majątku wspólnego i przyznano ją podatnikowi w 55 proc. Podatnik powziął jednak wątpliwość, czy od wskazanej kwoty zobowiązany jest uiścić podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem podatnika otrzymana kwota stanowi wyłącznie przychód z tytułu podziału majątku dorobkowego, a zatem objęta jest dyspozycją art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, a więc nieopodatkowana.

Jednak zdaniem fiskusa wypłata przez spółdzielnię mieszkaniową wartości rynkowej lokalu mieszkalnego stanowi odrębną czynność cywilnoprawną niż podział dorobku majątkowego małżonków, gdyż wynika ze zrealizowania przez spółdzielnię mieszkaniową obowiązków określonych w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych. Fiskus uznał, że kwota zwróconego podatnikowi wkładu mieszkaniowego do wysokości stanowiącej 55 proc. uprzednio wniesionego wkładu do spółdzielni mieszkaniowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT. Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem, tj. kwotą wynikającą z waloryzacji - do wartości rynkowej - wkładu (kwotą wypłaconą przez spółdzielnię), a kwotą stanowiącą 55 proc. nominalnej wartości wniesionego wkładu stanowi przysporzenie majątkowe podatnika, tj. przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu łącznie z innymi przychodami uzyskanymi przez podatnika.

Sprawa trafiła do WSA w Gliwicach. Zdaniem sądu fiskus zasadnie stwierdził, że nadwyżka pomiędzy kwotą wynikającą z waloryzacji - do wartości rynkowej - wkładu (kwotą wypłaconą przez spółdzielnię), a kwotą stanowiącą nominalną wartość wniesionego wkładu stanowi, co do zasady, przychód z "innych źródeł" podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Zdaniem sądu w sprawie nie można też stosować wyłączenia z opodatkowania, jakie ustawa przewiduje w stosunku do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków. Art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT zapobiega bowiem opodatkowaniu otrzymania na wyłączną własność składnika majątku, który został nabyty wcześniej np. z opodatkowanego wynagrodzenia za pracę uzyskanego przez małżonków. Nie można jednak zastosować jej do przychodu, który w odniesieniu do obojga małżonków powstaje po podziale majątku dorobkowego.

A przychód wynikający ze wspomnianej nadwyżki pomiędzy kwotą wynikającą z waloryzacji - do wartości rynkowej - wkładu, a kwotą stanowiącą nominalną wartość wniesionego wkładu, możliwy był do uzyskania przez podatnika, a także jego byłą małżonkę dopiero w momencie wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

Wyrok WSA w Gliwicach z 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SA/Gl 1460/13

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego