Istota sporu dotyczyła zagadnienia, czy różnica pomiędzy uiszczonym przez członka spółdzielni wkładem mieszkaniowym, a wypłaconym mu, po wygaśnięciu stosunku członkostwa w spółdzielni, zwaloryzowanym wkładem w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej lokalu, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu PIT, a w konsekwencji na spółdzielni ciąży obowiązek wystawienia formularza PIT-8C.

W przedmiotowej sprawie członek spółdzielni został wykluczony ze spółdzielni, w związku z uchylaniem się od obowiązku regulowania opłat za używanie lokalu. Odbyła się eksmisja z mieszkania, spółdzielnia przejęła lokal i dokonała zwrotu wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej ustalonej przez rzeczoznawcę majątkowego.

Zdaniem spółdzielni zwrot wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej nie stanowi przysporzenia majątkowego podlegającego PIT. Wartość wypłaconego obecnie wkładu stanowi urealnioną kwotę współmierną do wkładu wniesionego przed trzydziestu laty. Wobec powyższego były członek spółdzielni korzysta ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT.

Za przychód zwolniony z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT fiskus uznał jednak tylko kwotę zwróconego wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego do spółdzielni wkładu. Z kolei różnicę między uiszczonym wkładem mieszkaniowym a wypłaconym, zwaloryzowanym do wartości rynkowej lokalu wkładem stanowi przychód według osoby uprawnionej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. W takim przypadku spółdzielnia obowiązana jest do sporządzenia informacji PIT-8C na podstawie art. 42a ustawy o PIT.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd przyznał rację fiskusowi i wskazał, że art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT obejmuje swoim zakresem przychody, jedynie do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni. Przepis ten wskazuje wprost, że zwolnieniu podlega nie cała kwota przychodu uzyskanego przez uprawnionego w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, tj. uzyskana przez niego kwota odpowiadająca "wartości rynkowej tego lokalu", ale jedynie ta jego część, która odpowiada kwocie faktycznie wniesionego wkładu. Według sądu także żaden inny przepis, czy to zawarty w ustawie o PIT, czy to w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych nie pozwala na uznanie, że zwolnieniu podlega zwaloryzowana wysokość wkładu ustalona przez biegłego.

Podsumowując, zwolnienie obejmuje wyłącznie tę część, wypłaconej za udziały lub wkłady, czy tytułem wkładów kwoty, która odpowiada kwocie uiszczonej przy nabyciu tychże udziałów lub wkładów spółdzielni albo wkładów do spółki. Zaś pozostała nadwyżka podlega opodatkowaniu.

Wyrok NSA z 14 marca 2013 r., II FSK 1490/11