W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwrócił się komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej (SKA). Przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej była ocena prawidłowości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu w PIT, wydatków związanych z wniesieniem wkładów niepieniężnych do spółki osobowej, tj. wartości podatku od czynności cywilnoprawnych.

Komplementariusz uznał, że wartość PCC zapłaconego przez SKA stanowi dla niego, jak i dla pozostałych wspólników spółki koszt uzyskania przychodu z prowadzonej przez nich pozarolniczej działalności gospodarczej proporcjonalnie do udziału poszczególnych wspólników w zysku/stracie spółki.

Fiskus się nie zgodził. Organ uznał, że koszty uzyskania przychodów należy odnosić do tego źródła przychodów, z którymi dane wydatki są związane. W rezultacie nie można kosztów uzyskania przychodów ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT (kapitały pieniężne i prawa majątkowe) odnosić do źródła przychodów wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy (pozarolnicza działalność gospodarcza). Są to dwa odrębne, niezależne źródła przychodów. Wydatki, o których mowa, stanowić będą koszty uzyskania przychodów w przypadku otrzymania przychodów z prawa majątkowego, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 oraz art. 18 ustawy o PIT. Koszt ten podlega zatem rozliczeniu w chwili zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd także nie zgodził się z komplementariuszem. Uznał bowiem, że nie można uznać za koszt uzyskania przychodu PCC uiszczonego przez spółkę z tytułu wniesienia do niej wkładu niepieniężnego przez wspólnika. Przyczyną jest fakt, że na skutek wniesienia wkładu do spółki osobowej po stronie wnoszącego go wspólnika nie powstaje przychód, a w konsekwencji nie jest możliwe uznanie, że z powyższą czynnością wiążą się koszty uzyskania przychodu. Udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu. Stanowi określoną wartość księgową wyrażoną kwotowo, która z kolei stanowi podstawę dla określenia praw lub obowiązków wspólnika w spółce w przypadkach przewidzianych przez ustawę lub umowę spółki. Udział kapitałowy jest ściśle powiązany z wkładami wspólników. Wspólnicy nie mają prawa do udziału w całym majątku spółki. Posiadają względem niego jedynie uprawnienia określone przepisami k.s.h. Podkreślić należy, że w przypadku wniesienia do spółki komandytowej wkładu przez wspólnika, ten ostatni nie otrzymuje udziału w majątku spółki. Przysługujący mu udział kapitałowy służy jedynie określeniu jego przyszłych praw, w tym prawa do udziału w zysku, który stanowić będzie jednak przychód opodatkowany z innego tytułu niż wniesienie wkładu do spółki. Pomimo że spółka osobowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu, to wniesienie od niej wkładu nie może być traktowane jako zbycie praw majątkowych.

Dodatkowo sąd podniósł, że w przypadku wniesienia wkładu na pokrycie udziału w spółce z o. o. umowa spółki musi określać ilość i wartość nominalną udziałów przyznanych w zamian za wkład rzeczowy. Wymogu takiego nie przewidziano w przypadku spółek osobowych, co oznacza, że wspólnik nie otrzymuje w zamian żadnych udziałów w kapitale spółki. Biorąc pod uwagę treść definicji przychodu określoną w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT oraz fakt, iż wniesienie wkładu jest dla wspólnika nieekwiwalentne, uznać należy, że wniesienie tego wkładu nie powoduje powstania po stronie wspólnika przychodu podlegającego opodatkowaniu. W konsekwencji wniesienie wkładu do spółki osobowej jest neutralne podatkowo. Z tej przyczyny, skoro z wniesieniem wkładu nie wiąże się powstanie przychodu ani po stronie wnoszącego taki wkład, ani po stronie spółki, to tym samym nie jest możliwe uznanie uiszczonego w związku z tą czynnością podatku od czynności cywilnoprawnych za koszt uzyskania przychodu.

Wyrok NSA z 20 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3068/12

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego