Podatkowi od spadków i darowizn podlega m.in. nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego. Osoba otrzymująca spadek ma obowiązek złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Aktualnie obowiązuje druk SD-3. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Zobacz również: Od zbyt drogiego prezentu pod choinką fiskus może chcieć podatku >>
Podatek od spadku – ważne od kogo i jak duży
Obowiązek zapłacenia podatku od spadków i darowizn zależy od dwóch podstawowych kwestii. Ważne jest po pierwsze – kto komu spadek przekazuje, po drugie – jaka jest jego wartość. Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn dzielą bowiem podatników na kilka grup.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Udokumentowanie darowizny pieniężnej od osoby najbliższej jako warunek zwolnienia z podatku >
Do pierwszej zalicza się: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuków), wstępnych (dziadków, pradziadków), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do drugiej grupy: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Trzecią grupę podatników stanowią tzw. inni nabywcy.
Dla każdej z tych grup przewidziane są pięcioletnie limity kwotowe. Wynoszą one:
- 9637 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,
- 7276 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
- 4902 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Spadki niższe od wskazanych wartości są zwolnione z podatku. Jeśli są wyższe, podatek trzeba już zapłacić. Płaci się go od nadwyżki.
Podatek od spadku – zwolnienie dla najbliższej rodziny
Przepisy przewidują także zwolnienie z opodatkowania spadków dla najbliższej rodziny – bez względu na wartość spadku. Wynika z nich, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Konieczne jest jednak zgłoszenie nabycia spadku właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2.
Zobacz procedurę w LEX: Zakres opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn >
Problemem podwójne opodatkowanie spadków
Trzeba jednak zaznaczyć, że otrzymanie spadku z zagranicy nierzadko może powodować konieczność zapłacenia podwójnego podatku – za granicą i w Polsce. Jak tłumaczy Grzegorz Symotiuk, doradca podatkowy w kancelarii TAX PFK, standardowe umowy o unikaniu opodatkowania niestety nie dotyczą podatków spadkowych. Ekspert zwraca uwagę, że unikanie podwójnego opodatkowania w przypadku spadków powinno być uregulowane w odrębnych umowach międzynarodowych. W chwili obecnej Polska ma jednak zawarte tylko trzy takie umowy: z Austrią, Węgrami oraz Czechami. - W zdecydowanej zatem większości przypadków otrzymanie spadku może być więc opodatkowanie dwukrotnie (w państwie spadkodawcy i w Polsce) – podkreśla Symotiuk.
Czytaj w LEX: Sankcyjny podatek od spadków i darowizn oraz PCC w kontekście ustaleń w sprawie nieujawnionych przychodów >
Wspomniane umowy zawierają prawie jednakowe rozwiązania.
- Otóż odziedziczony majątek nieruchomy podlega opodatkowaniu wyłącznie w państwie jego położenia. Z kolei podatek od pozostałych przedmiotów wchodzących w skład spadku jest płatny wyłącznie w tym państwie, którego obywatelem był spadkodawca. Jeżeli jednak zmarły posiadał w danym kraju miejsce zamieszkania cechujące się pewną stałością lub utrzymywał w tym państwie nieruchomość o charakterze mieszkalnym, to znajdujący się na jego terytorium mienie powinno zostać tam opodatkowane. Gdyby jednak spadkodawca zamieszkiwał w obu państwach, to wówczas o jurysdykcji podatkowej rozstrzyga posiadane przez niego w chwili śmierci obywatelstwo – wyjaśnia Piotr Baraniak, radca prawny, doradca podatkowy.
Ekspert dodaje, że pomimo świadomości istnienia problemu podwójnego opodatkowania spadków transgranicznych, nawet na szczeblu organów UE, praktycznie żadne środki prawne nie zostały implementowane, ani na szczeblu międzynarodowym, ani krajowym. Tymczasem polski ustawodawca mógłby jednostronnie wprowadzić zasadę, istniejącą na gruncie podatków dochodowych, że nawet w przypadku braku umowy międzynarodowej, podatnik miałby prawo pomniejszyć polski podatek od spadków i darowizn o podatek zapłacony za granicą.
Zobacz więcej: Drogie spadki i darowizny z zagranicy >>
Cena promocyjna: 159.2 zł
Cena regularna: 199 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 179.1 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
