Odstąpienie od umowy oznacza wsteczną korektę przychodów i kosztów

W razie istnienia możliwości dokonania korekty wykazanego w 2008 r. przychodu należnego, skutki tej korekty winny zostać odniesione wstecz do tego roku podatkowego i złożonego za ten rok zeznania podatkowego, a nie roku, w którym odstąpiono od umowy.

Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 kwietnia 2015 r.

W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się podatniczka prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą. W kwietniu 2008 r. podatniczka sprzedała udział w nieruchomości, która stanowiła składnik jej majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. W grudniu 2012 r. pomiędzy stronami tej umowy sprzedaży doszło do podpisania kolejnej umowy w formie aktu notarialnego o odstąpieniu od umowy sprzedaży i przeniesieniu własności nieruchomości. Odstąpienie od umowy sprzedaży nastąpiło na skutek braku zapłaty za ww. udział w nieruchomości.

Podatniczka uważa, że korekta przychodów i kosztów ich uzyskania będąca skutkiem odstąpienia od ww. umowy sprzedaży udziału w nieruchomości winna nastąpić w okresie, w którym odstąpiono od umowy, czyli w rozliczeniu za 2012 r., gdyż przepisy ustawy o PIT nie przewidują możliwości dokonania korekty przychodów i kosztów ich uzyskania za lata ubiegłe w związku z odstąpieniem od umów cywilnoprawnych ze skutkiem ex tunc. Zdaniem podatniczki w 2008 r. wystąpiło zdarzenie gospodarcze, z którym związany był przychód podatnika. W momencie podpisania umowy była ona ważna i powstał w związku z nią przychód należny. Natomiast umowa z 2012 r., na podstawie której odstąpiono od umowy, jest już odrębnym zdarzeniem prawnym i faktycznym, to ich skutki podatkowe należy również rozpatrywać odrębnie, ponieważ miały one miejsce w różnych latach podatkowych, każdą z czynności należy uwzględnić w odpowiednim roku podatkowym.

Fiskus się nie zgodził. Jego zdaniem, jeżeli w istocie nie doszło do przekazania podatniczce umówionej ceny sprzedaży, a odstąpienie od umowy sprzedaży, ze skutkiem ex tunc było prawnie skuteczne, to co do zasady przysługiwała jej możliwość skorygowania przychodu wykazanego uprzednio, jako należny z tytułu zawarcia tej umowy. Korekta ta winna jednak zostać odniesiona wstecz do momentu (okresu), w którym wykazano przychód w nieprawidłowej wysokości. Organ uznał, że pierwszeństwo w kształtowaniu daty powstania przychodu należnego ma dzień dokonania czynności, wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego wykonania usługi lub jej częściowego wykonania. Późniejsze wystawienie faktury VAT korygującej nie powoduje zmiany daty powstania tego przychodu. Zatem faktura korygująca powinna mieć wpływ na przychody należne, określone w fakturze podstawowej, bowiem dotyczy uprzednio wykazanych przychodów, a nie jakichkolwiek innych przychodów.

Oczywiście w tej konkretnej sprawie należy brać też pod uwagę regulacje dotyczące przedawnienia. Jeżeli bowiem w sprawie będącej przedmiotem wniosku nie wystąpiły przesłanki wynikające z przepisów prawa, powodujące przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, to z dniem 31 grudnia 2014 r. nastąpiło przedawnienie zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 r. Oznacza to tym samym, że ewentualna korekta zeznania podatkowego za rok 2008 nie będzie rodzić skutków prawnych.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 kwietnia 2015 r., sygn. akt IBPBI/1/4511-75/15/BK, LEX nr 259819

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego