W przedmiotowej sprawie spółka podała, że nieodpłatnie udostępnia pomieszczenia i urządzenia techniczne działającym związkom zawodowym oraz zalicza przedmiotowe koszty do kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem spółki robi to zasadnie, skoro obowiązek nieodpłatnego udostępniania pomieszczeń i urządzeń technicznych związkom zawodowym wynika z ustawy o związkach zawodowych. Ponadto pomoc dla organizacji związkowych jest bezpośrednio związana z funkcjonowaniem zakładu pracy. Dobre stosunki ze związkami zawodowymi zapewniają bowiem prawidłowe działanie zakładu pracy, a tym samym również mają wpływ na wysokość przychodów z działalności gospodarczej.

Fiskus miał w tym względzie inne zdanie. Przyjął, że dobrowolne, nieodpłatne przyznanie świadczeń nie może stanowić podstawy do zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów, a tym samym przerzucenia obciążeń z tego tytułu na Skarb Państwa. Wymienione koszty, ponoszone przez spółkę, są ponoszone na rzecz funkcjonowania związków zawodowych, a więc nie służą działalności spółki. Pomiędzy tymi wydatkami, a osiągnięciem przychodu nie zachodzi związek przyczynowo–skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku wpływa na osiągnięcie przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu kasacyjnego, słuszne jest stanowisko fiskusa. Sąd wyjaśnił, że obowiązkiem pracodawcy jest umożliwienie organizacji związkowej swobodnego działania na terenie zakładu pracy poprzez zapewnienie lokalu, dostępu do telefonu, materiałów biurowych czy środków transportu. Ustawa nie reguluje kwestii odpłatności za udostępnienie pomieszczeń czy urządzeń czy też zasad, na jakich lokal będzie udostępniony. Nie można więc uznać, że pracodawca ma w każdym wypadku udostępnić pomieszczenia i urządzenia nieodpłatnie. Zobowiązanie się przez spółkę do nieodpłatnego udostępnienia pomieszczeń i urządzeń związkom zawodowym zmniejszało ich koszty działania, ale nie miało wpływu (także potencjalnego) na zwiększenie przychodów bądź zabezpieczenie czy zachowanie źródła przychodów pracodawcy. Nie można zapominać, według sądu, że celem związków zawodowych jest reprezentowanie i obrona praw, interesów zawodowych i socjalnych pracowników, a ich działanie jest niezależne od działania pracodawcy. Co do zasady interesy pracodawcy i pracowników, w imieniu, których występować będzie związek zawodowy, nie są zbieżne. O ile pracodawca zmierza zwykle do zwiększania przychodów i zmniejszania kosztów ich uzyskania, w tym również kosztów pracy, o tyle związki zawodowe dążą zwykle do zwiększania wynagrodzeń za pracę, poprawy warunków pracy i socjalnych, co zwykle, w razie spełnienia żądań, skutkuje podniesieniem kosztów działalności pracodawcy. Wspieranie finansowe związków zawodowych nie przekłada się w związku z tym na zwiększenie przychodów pracodawcy, a co najwyżej, na poprawę warunków prowadzenia przez te związki działalności na terenie zakładu pracy.

NSA z 27 marca 2013 r., II FSK 1460/11