NSA: luka nie może szkodzić podatnikowi

Wycofanie części wkładu ze spółki osobowej nie wiąże się z powstaniem przychodu podatkowego dla wspólnika. Tak wynika z wyroku NSA z 30 lipca 2014 r.

Sprawa dotyczyła spółdzielni, która przystąpiła do spółki komandytowej w charakterze komandytariusza wnosząc wkład niepieniężny w postaci: prawa użytkowania wieczystego działki gruntu oraz prawa własności posadowionego na tej działce budynku. Spółdzielnia rozważa jednak obniżenie wniesionych wkładów, co oznacza wypłatę przez spółkę komandytową na rzecz spółdzielni określonych kwot wynikających z obniżenia wartości wniesionych wkładów.

A spór dotyczy właśnie skutków podatkowych zwrotu części wkładu wniesionego przez spółdzielnię do spółki osobowej. Obie strony sporu zgodnie przyznają, że przepisy ustawy o CIT tej kwestii nie regulują wprost.

Spółdzielnia zgodnie z zasadą jednokrotności opodatkowania, którą wywiodła z art. 5 i art. 12 ust. 4 pkt 3a ustawy o CIT, utrzymywała, że wszelkie przesunięcia majątkowe pomiędzy spółką komandytową a jej wspólnikami, jako wcześniej opodatkowane, są neutralne dla podatku dochodowego.

Fiskus uznał z kolei, że w takiej sytuacji znajdują zastosowanie ogólne zasady określania przychodów i kosztów podatkowych, a środki finansowe otrzymane przez spółdzielnię od spółki komandytowej w wyniku obniżenia wartości wkładów wniesionych uprzednio do tej spółki stanowią przychód spółdzielni. Według fiskusa z pewnością nie może być zastosowany w tej sytuacji, nawet na zasadzie analogii, wskazany przez spółdzielnię przepis art. 12 ust. 4 pkt 3a ustawy o CIT.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd potwierdził, że skutki podatkowe obniżenia wkładu komandytariusza spółki komandytowej nie zostały uregulowane i że zaistniała tu nieuświadomiona (niezamierzona) przez ustawodawcę luka ustawowa, uniemożliwiająca stosowanie prawa. Nie zgodził się jednak z fiskusem uznając, że lukę tę można i należy uzupełnić poprzez analogię legis. W tym przypadku przepisem regulującym sytuację podobną do nieuregulowanej jest właśnie art. 12 ust. 4 pkt 3a ustawy o CIT, od którego fiskus się odżegnywał. Przepis ten reguluje bowiem podatkowe skutki zwrotu wspólnikowi wkładów wniesionych do spółki niebędącej osobą prawną. Dotyczy on wprawdzie sytuacji likwidacji spółki czy wystąpienia z niej wspólnika, jednakże biorąc pod uwagę, że obniżenie wkładu powoduje, że nie będzie on (w części zwróconej) uwzględniany przy obliczaniu udziału kapitałowego wspólnika w razie jego wystąpienia ze spółki bądź likwidacji spółki, uznać należy, że uregulowany w nim stan faktyczny jest pod istotnymi względami podobny do stanu faktycznego przedstawionego w sprawie.

Wyrok NSA z 30 lipca 2014 r., sygn. akt II FSK 2046/12

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego