Spór, który rozstrzygał sąd sprowadzał się do ustalenia, czy przekazanie na rzecz Kościoła materiałów budowlanych może korzystać z ulgi jako darowizna na cele charytatywne i opiekuńcze.
Zdaniem fiskusa wydatki na budowę czy remont kościoła i jego otoczenia nie mieszczą się w zakresie znaczeniowym działalności charytatywno-opiekuńczej. Cel charytatywny i opiekuńczy zachodzi, według organu podatkowego wówczas, gdy bezpośrednim i zamierzonym skutkiem darowizny jest zrealizowanie funkcji charytatywnej i opiekuńczej Kościoła Katolickiego, czyli funkcji osobistego, materialnego (funkcja charytatywna), a także edukacyjno-wychowawczego i zdrowotnego (funkcja opiekuńcza) wsparcia osoby korzystającej z takiej pomocy.
Podatnik uznał, że taka interpretacja organu narusza art. 39 w zw. z art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że o charakterze darowizny przeznaczonej na cele działalności charytatywno-opiekuńczej stanowić ma jej bezpośredni skutek przejawiający się we wsparciu osoby korzystającej z pomocy. Zdaniem podatnika cel charytatywno-opiekuńczy może być również realizowany poprzez udostępnienie odpowiedniej infrastruktury, np. sportowej a co za tym idzie, darowizna niepieniężna na powstanie takiej infrastruktury również realizuje ten cel i co do zasady może ulec odliczeniu od podstawy opodatkowania.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd kasacyjny za uzasadniony uznał zarzut podatnika i wskazał, że działalność charytatywno-opiekuńcza Kościoła nie może być rozumiana wyłącznie, jako realizowanie osobistego, materialnego wsparcia, w tym edukacyjno-wychowawczego i zdrowotnego osoby korzystającej z takiej pomocy. Artykuł 39 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego zawiera jedynie egzemplifikacyjne wyliczenie celów zaliczanych do działalności charytatywno-opiekuńczej Kościoła. Należy zauważyć, że wskazuje on m.in. na prowadzenie zakładów, szpitali i innych zakładów leczniczych, żłóbków, ochronek, schronisk (pkt. 1, 2, 5 ), czy udzielanie pomocy w zapewnianiu wypoczynku dzieciom i młodzieży znajdującym się w potrzebie (pkt. 6). Nie zawęża on form tej działalności wyłącznie do przekazywania środków o charakterze materialnym, czy też świadczenia usług edukacyjnych, bądź opiekuńczych na rzecz osób znajdujących się w potrzebie. Oczywistym jest, że wykonując swoje posłannictwo Kościół Katolicki musi dysonować odpowiednią baza materialną, w tym budynkami, czy też boiskami sportowymi. Jeśli zatem działalność taka mająca znamiona charytatywno-opiekuńczej ma być prowadzona w budynkach należących do parafii, to ich remonty, przebudowa, a nawet budowa powinna zostać zaliczona do realizującej cele wymienione w art. 39 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego. Bez bowiem bazy materialnej nie jest możliwe prowadzenie centrum charytatywno-opiekuńczego wraz z świetlicą profilaktyczno-opiekuńczą, poradnią dla rodzin i punktem konsultacyjnym dla osób z problemem alkoholowym, a także organizowanie wypoczynku dla dzieci poprzez budowę boiska sportowego.
Wyrok NSA z 22 stycznia 2013 r., II FSK 1075/11
Czytaj także: