Czy jeśli według belgijskiej umowy nie pobiera się podatku, to spółka nie ma obowiązku pobrać podatku od należności wypłacanych czeskiemu Oddziałowi tej belgijskiej spółki? Czy oprócz certyfikatu belgijskiego spółka powinna żądać od czeskiego oddziału lub belgijskiej spółki jeszcze jakiś dodatkowych dokumentów?
Analizując przepisy, to tylko w przypadku wypłaty należności na rzecz oddziału zagranicznej firmy mieszczącego się w Polsce należy otrzymać dodatkowe (oprócz certyfikatu zagranicznego) oświadczenie zarządu, iż wypłacone należności są związane z działalnością oddziału w Polsce.
A jak sprawa wygląda, jak wypłaca się należności z art. 21 u.p.d.o.p. do oddziałów firm zagranicznych mieszczących się za granicą, ale w innym kraju niż siedziba firmy (jak w przedstawionej sytuacji)?
Odpowiedź:
Dla potrzeb poboru (bądź odstąpienia od poboru) polskiego podatku u źródła, w przypadku płatności dokonywanej na rzecz czeskiego oddziału belgijskiego przedsiębiorcy, polski podmiot dokonujący takiej płatności powinien posiadać belgijski certyfikat rezydencji podatkowej. Przepisy podatkowe nie wymagają, aby w takim przypadku uzyskiwać jakiekolwiek dodatkowe oświadczenie jako warunek zastosowania konkretnej (w tym przypadku polsko-belgijskiej) umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Uzasadnienie:
W sytuacji, gdy zagraniczny odbiorca płatności dokonywanej przez polski podmiot jest osobą prawną, jest jasne, że to ta osoba prawna powinna dostarczyć certyfikat rezydencji wystawiony przez właściwe władze podatkowe państwa, w którym ma swoją siedzibę. W przypadku natomiast, gdy odbiorcą płatności jest zagraniczny oddział zagranicznego (w stosunku do Polski) przedsiębiorcy, nie jest oczywiste, kto powinien dostarczyć certyfikat rezydencji:
– ten zagraniczny oddział (w tym przypadku byłby to certyfikat czeski) czy też
– jednostka macierzysta tego oddziału (w tym przypadku byłby to certyfikat belgijski).
Polskie przepisy podatkowe też tego nie regulują.
Z kontekstu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz polskich przepisów wewnętrznych można jednak wyciągnąć wniosek, że w takich sytuacjach podmiotem dostarczającym certyfikat rezydencji powinna być jednostka macierzysta zagranicznego oddziału, a nie sam zagraniczny oddział, na rzecz którego faktycznie dokonywana jest płatność. Innymi słowy, umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, na mocy której należy ustalić zasady poboru podatku u źródła powinna być umowa podpisana między Polską a państwem siedziby jednostki macierzystej.
Po pierwsze wynika to z art. 4 pkt 12 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.) – dalej u.p.d.o.p. Zgodnie z tym przepisem, przez certyfikat rezydencji podatkowej rozumie się zaświadczenie o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwe władze podatkowe. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 umowy z 20.08.2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 2004 r. poz. 2139) – dalej jako: umowa polsko-belgijska, przez „osobę mającą miejsce siedziby w Umawiającym się Państwie” rozumie się „każdą osobę, która, zgodnie z prawem tego Państwa, podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze”. Do tych samych kryteriów odnosi się art. 4 ust. 1 umowy z 13.09.2011 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Warszawie dnia 13 września 2011 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 991 ze zm.), dalej jako: umowa polsko-czeska. W praktyce oznacza to, że miejsce siedziby dla celów podatkowych (rezydencję podatkową) w danym kraju ocenia się według tego, czy dany podmiot podlega tam nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Podmiot, który podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w danym kraju, nie jest rezydentem podatkowym tego kraju.
Oddziały zagraniczne jako jednostki o statusie nie posiadającym odrębnej od swojej jednostki macierzystej osobowości prawnej, jeśli stanową „zakład” w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, podlegają opodatkowaniu w państwie, w którym prowadzą działalność tylko od dochodów uzyskanych w tym kraju (podlegają więc ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu).
Wynika to też z tego, że z punktu widzenia prawa handlowego, oddział nie jest wyodrębnionym podmiotem, a jedynie częścią swej jednostki macierzystej, w tym przypadku prowadzącą działalność poza granicami swojej siedziby. Prowadzi to do wniosku, że – w rozumieniu międzynarodowych przepisów podatkowych – miejscem rezydencji podatkowej zagranicznego oddziału (w tej sprawie: prowadzącego działalność w Republice Czeskiej) przedsiębiorcy posiadającego siedzibę w innym kraju (tutaj w Belgii) jest państwo siedziby jednostki macierzystej (a więc w tym przypadku jest to Belgia). Takie stanowisko wynika też z interpretacji podatkowych (zob. np. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12.06.2012 r., IPTPB3/423-101/12-5/IR).
W konsekwencji dla potrzeb poboru (bądź odstąpienia od poboru) polskiego podatku u źródła, w przypadku płatności dokonywanej na rzecz czeskiego oddziału belgijskiego przedsiębiorcy, polski podmiot dokonujący takiej płatności powinien posiadać belgijski certyfikat rezydencji podatkowej.
Przepisy podatkowe nie wymagają, aby w takim przypadku uzyskiwać jakiekolwiek dodatkowe oświadczenie jako warunek zastosowania konkretnej (w tym przypadku polsko-belgijskiej) umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Taki wymóg dotyczy tylko sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz polskiego oddziału zagranicznego przedsiębiorcy, tj. przedsiębiorcy prowadzącego w Polsce działalność poprzez położony tu zakład (art. 26 ust. 1d u.p.d.o.p.). Skoro zatem przepisy podatkowe nie wymagają wprost dodatkowego oświadczenia dla potrzeb podatku u źródła w związku z wypłatą wynagrodzenia na rzecz zagranicznego oddziału zagranicznego przedsiębiorcy, to polski podmiot może bazować wyłącznie na certyfikacie rezydencji podatkowej uzyskanym od jednostki macierzystej.
Mariusz Pogoński, współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 4.07.2017 r.
Kto dostarcza certyfikat rezydencji podatkowej – oddział czy jednostka macierzysta?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy PodatkowegoSpółka wypłaca należności z tytułu gwarancji bankowych do czeskiego oddziału belgijskiego banku. Aby nie pobierać podatku u źródła lub zastosować stawkę z umowy międzynarodowej spółka wystąpiła do tego czeskiego oddziału o certyfikat rezydencji. Otrzymała go z belgijskiego urzędu.Czy w analizowanej sytuacji mamy patrzeć do umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Belgią?
