Kiedy przekazanie towarów stanowi nieopodatkowane przekazanie próbek?

Wyłączenie z zakresu opodatkowania VAT nieodpłatnie przekazywanych materiałów informacyjnych i reklamowych, prezentów o małej wartości oraz próbek jest w dużej mierze zgodne z przepisami Dyrektywy VAT. Pewne rozbieżności mogą jednak wystąpić w stosowaniu tych wyłączeń, w szczególności w odniesieniu do próbek.

Orzecznictwo TSUE, m.in. z 30 września 2010 r. w sprawie C-581/08 EMI Group v. The Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs, LEX nr 602785, wskazuje, że przez próbkę należy rozumieć pokazowy produkt mający na celu promocję jego sprzedaży i pozwalający na ocenę jego cech i właściwości bez wykorzystania końcowego innego niż nieodłącznie powiązane z takimi działaniami promocyjnymi. Nie jest zasadnym ograniczanie definicji próbki towaru tylko do egzemplarzy pokazowych, bez uwzględniania charakteru przedstawianego towaru oraz celu prezentacji. Natomiast na gruncie prawa krajowego, zgodnie z art. 7 ust. 7 ustawy o VAT, przez próbkę rozumie się niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład oraz wszystkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość lub wartość przekazywanych (wręczanych) przez podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy. Porównując definicję próbki stosowaną przez TSUE oraz tę wdrożoną do prawa krajowego, ma się wrażenie, że polskie przepisy bardziej odnoszą się do ilości przekazywanego towaru (w celu uznania go za próbkę), natomiast praktyka unijna odwołuje się do celu takiego przekazania. Z tej perspektywy mogą pojawiać się istotne rozbieżności przy określaniu, czy przekazanie danej partii towarów stanowi przekazanie próbki wyłączone z opodatkowania VAT, czy też nie.

Taki dysonans był zauważalny w praktyce organów podatkowych, szczególnie w okresie przed wydaniem wskazanego powyżej orzeczenia TSUE. Obecnie w wydawanych interpretacjach prawa podatkowego w sprawach indywidualnych dotyczących próbek zaczyna zwracać się większą uwagę na cel przekazania towarów ("na próbę"), jednak wciąż pojawiają się odniesienia do ilości (wielkości, liczby egzemplarzy czy sztuk itd.) przy kwalifikacji towaru jako próbki. Dlatego też wydaje się, że w tym zakresie może występować niezgodność pomiędzy praktyką unijną a krajową. Z tego względu polscy podatnicy powinni mieć świadomość, że przy ocenie, czy dane przekazanie towarów stanowi przekazanie próbek (wyłączone z opodatkowania VAT), trzeba kierować się ekonomicznymi i biznesowymi aspektami takiego przekazania. Jeśli jego celem jest konsumpcja, to będzie ono podlegało opodatkowaniu VAT, natomiast jeśli przekazanie nastąpi na cele m.in. analizy i oceny jakości produktów, to powinno być ono traktowane jako niepodlegające opodatkowaniu VAT.

Więcej informacji na ten temat znajdziesz w książce Romana Namysłowskiego i Doroty Prokop "Dyrektywa VAT. Polska perspektywa. Komentarz"