Pytanie

Podatnik osiągał w latach 2009-2011 przychody z emerytury krajowej i emerytury z USA. Z tytułu emerytury polskiej ZUS złożył za podatnika PIT-40 do urzędu skarbowego za te lata. Podatnik otrzymał PIT -11 od banku do którego wpływała emerytura zagraniczna i Informację z Socila Security Administration o pobranym podatku w USA. Jednak podatnik sam się nie rozliczał, a do urzędu wpływał tylko PIT-40 z ZUS.
Czy podatnik może dokonać rozliczenia przychodów z obu emerytur na PIT-36 za te lata i czy to będzie złożenie zeznania, czy korekta zeznania za te lata?
Czy podatnikowi grożą jakieś sankcje za brak rozliczenia przychodu z emerytury zagranicznej?

Odpowiedź

Jeżeli podatnik polski uzyskiwał emeryturę z USA powinien ją opodatkować w Polsce. Tym samym podatnik powinien złożyć w Polsce formularze PIT-36 za wszystkie lata w trybie złożenie zeznania. Za niezłożenie zeznania w terminie podatnik może zostać ukarany grzywną, ale może tego uniknąć, jeżeli złoży czynny żal. Dodatkową konsekwencją będzie konieczność zapłaty odsetek od zaległości podatkowej.

Uzasadnienie

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Podatnik w sytuacji określonej w pytaniu będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce.

Podatek od emerytur zagranicznych może być rozliczany na dwa sposoby. Zgodnie z art. 35 u.p.d.o.f., jeżeli emerytury wypłacane są przez pośrednika krajowego (bank), jest on płatnikiem i powinien rozliczyć podatek z tego tytułu. Jeżeli natomiast emerytura jest otrzymywana bez pośrednictwa płatnika, zastosowanie będzie miał art. 44 u.p.d.o.f., zgodnie z którym podatnik jest zobowiązany w takiej sytuacji do samoobliczenia podatku. Podatnicy uzyskujący takie emerytury są zobowiązani wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 18% dochodu za miesiące, w których uzyskali ten dochód, w terminie do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień - w terminie złożenia zeznania podatkowego. Na koniec roku podatnik powinien rozliczyć emeryturę w zeznaniu rocznym według skali podatkowej.

Powyższe dotyczy także osób, które nie są polskimi obywatelami. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1a u.p.d.o.f., za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
W efekcie podatnik powinien rozliczyć w Polsce zarówno emeryturę polską, jak i zagraniczną. Rozliczenia należy dokonać w PIT-36 - skoro go wcześniej nie składał, formularz będzie złożony w trybie złożenia zeznania.

Do zeznań należy dołączyć wyjaśnienie zawierające w sobie czynny żal - zob. art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 186 z późn. zm.) - zgodnie z § 1 tego przepisu nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Pytanie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego