Niezwykle trudny orzech do zgryzienia miał Naczelny Sąd Administracyjny, który rozpatrywał we wtorek kilkanaście spraw jednej spółki. Sąd połączył te sprawy i rozpatrzył podczas jednej, aczkolwiek długiej rozprawy. Generalnie dotyczyły one przedłużenia terminu zwrotu VAT, zaliczenia nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na inne zobowiązania spółki i dokonania przez organy skarbowe nieuzasadnionego zdaniem spółki zabezpieczenia na jej majątku. Chodziło o duże pieniądze.
Nie sposób opisać wszystkich wątków, były one skomplikowane, ale na parę ważnych stwierdzeń NSA warto zwrócić uwagę.
Przedmiotem sporu w jednej ze spraw było to, czy weryfikacja zasadności zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT ma znaczenie dla możliwości zaliczenia zwrotu tej nadwyżki na poczet zaległych bądź bieżących zobowiązań w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych.
Czytaj w LEX: Terminy zwrotu podatku od towarów i usług >>>
Spółka komandytowo-akcyjna złożyła deklarację VAT-7 za maj 2016 r., w której wykazała kwotę podatku do zwrotu w znacznej wysokości. Złożyła też wnioski o zarachowanie części kwoty wykazanej do zwrotu na poczet zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT-8AR za czerwiec 2016 r. a także w podatku dochodowym od osób prawnych CIT za kwiecień, maj i czerwiec 2016 r.
Naczelnik Urzędu Skarbowego odmówił zaliczenia zwrotu VAT na poczet wskazanych przez spółkę zobowiązań. Wskazał, że z uwagi na trwającą kontrolę podatkową, przedłużony został termin zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym do czasu zakończenia weryfikacji, co uniemożliwia dokonanie zaliczenia zwrotu VAT zgodnie z dyspozycją zawartą we wnioskach spółki.
Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję I instancji.
Sprawdź też: Skarga do WSA na postanowienie w sprawie przedłużenia terminu zwrotu VAT >>>
WSA: Można przedłużyć termin zwrotu do zakończenia weryfikacji
Spółka złożyła skargę do WSA w Warszawie, jednak sąd wyrokiem z 18 października 2017 r. ją oddalił (sygn. akt III SA/Wa 81/17). Przypomniał, że jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowej weryfikacji, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej.
WSA stwierdził, że skoro w art. 87 ust. 2 ustawy o VAT ustawodawca umożliwił przedłużenie terminu zwrotu VAT wykazanego w złożonej deklaracji do czasu zakończenia weryfikacji zasadności zwrotu w ramach odpowiedniego postępowania, to również zaliczenie zwrotu na poczet zaległości podatkowej wskazane w art. 76b Ordynacji podatkowej jest możliwe po zakończeniu wszczętych postępowań.
Podkreślił, że zwrot podatku podlega zaliczeniu tylko gdy jest bezsporny.
Czytaj w LEX: Skuteczne przedłużenie terminu zwrotu VAT >>>
NSA: Nie ma automatycznego skutku
I w tej sprawie NSA w wyroku z 23 sierpnia br. podzielił stanowisko sądu niższej instancji, oddalając skargę spółki (sygn. akt I FSK 1494/18).
Pełnomocnicy spółki argumentowali, że odmowa zaliczenia musi mieć podstawy ustawowe, a takich na dzień wykazania nadwyżki nie było, nie jest nią sporny charakter zwrotu podatku.
- Nienależny zwrot jest traktowany jako zaległość podatkowa, liczone są od niego odsetki, zatem Skarb Państwa ma swój interes zabezpieczony – twierdził Rafał Kłagisz, doradca podatkowy, pełnomocnik spółki. Podkreślał, że postanowienie organu w tej sprawie ma jedynie charakter deklaratoryjny, a samo zaliczenie powinno nastąpić z mocy ustawy.
NSA podzielił w tej sprawie stanowisko WSA i organów, że złożenie wniosku o zaliczenie nadwyżki VAT na zobowiązania nie wywołuje skutku prawnego automatycznie, rozpoczyna tylko postępowanie a organ ma obowiązek wydać postanowienie o zaliczeniu, bądź odmowie.
Zobacz również: Urząd skarbowy będzie miarkował kary za nieświadome pomyłki w rozliczeniu VAT >>
LINIA ORZECZNICZA w LEX: Wydanie decyzji wymiarowej a kontrola legalności wcześniejszego przedłużenia terminu zwrotu VAT >>>
Zaliczenie jest możliwe po zakończeniu wszczętych przez organ postępowań, które wykażą zasadność zwrotu podatku, z uwzględnieniem właściwego terminu zwrotu nadwyżki VAT. W razie ustalenia bezzasadności zwrotu, nie będzie możliwe zaliczenie żądanego przez podatnika zwrotu podatku na poczet zaległości lub zobowiązań podatkowych.
Większość spraw spółka jednak wygrała.
NSA oddalił skargi kasacyjne wniesione przez organy skarbowe do kilkunastu spraw a także uchylił kilka zaskarżonych wyroków. Spółka wygrała sprawy dotyczące przedłużenia terminu zwrotu. NSA uchylił wyroki sądu pierwszej instancji oraz postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu VAT w trzech sprawach, gdzie skarżącym była spółka, w pozostałych kilkunastu sprawach oddalił skargi kasacyjne organów podatkowych, co spowodowało uprawomocnienie się korzystnych dla spółki wyroków sądu pierwszej instancji, którymi zostały uchylone postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu VAT.
Czytaj też: WSA: przedłużenie terminu zwrotu VAT wiąże się z konkretną procedurą weryfikacyjną >>>
Cena promocyjna: 314.1 zł
|Cena regularna: 349 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
NSA przyznał rację pełnomocnikom spółki, że skoro postanowienie pierwotne o przedłużeniu terminu zwrotu VAT jest obarczone błędem to nie nastąpiło skuteczne przedłużenie terminu zwrotu, a kolejne postanowienia również pozostają bezskuteczne.
Ciekawy był też wątek doręczenia. Pełnomocnicy twierdzili, że jedno postanowienie zostało doręczone po terminie zwrotu podatku, zatem nie może być skuteczne. Organy argumentowały, że skoro doręczenie nastąpiło w formie elektronicznej, to do zachowania terminu wystarczające jest umieszczenie postanowienia w skrzynce odbiorczej pełnomocnika.
- Nie wystarczające do zachowania terminu doręczenia postanowienia jest umieszczenie go w skrzynce odbiorczej pełnomocnika spółki, musi być zachowany termin pozwalający na powtórne awizo – stwierdził sędzia sprawozdawca NSA.
Kolejnym ciekawym wątkiem – dotyczącym przedłużenia terminu zwrotu VAT, było uwzględnienie przez NSA stanowiska pełnomocników spółki, o braku skutecznego przedłużenia terminu zwrotu podatku, mimo, że pierwsze postanowienie przedłużające termin zwrotu VAT nie zostało zaskarżone. Postanowienie zawierało jednak błędne pouczenie co do prawa do zaskarżenia, na co wskazał Rafał Kłagisz pełnomocnik spółki na rozprawie. NSA stwierdził, że nie będzie czekał, aż spółka podejmie kroki prawne celem wyeliminowania go z obrotu prawnego, bowiem jest ono oczywiście wadliwe w świetle uchwały 7 sędziów NSA I FPS 2/2016, gdyż nie określało konkretnej daty, do której to przedłużenie miało nastąpić.
Jedna ze spraw dotyczyła zabezpieczenia na majątku spółki i tę sprawę spółka przegrała. NSA oddalił skargę, stwierdzając, że organy miały prawo dokonać takiego zabezpieczenia.
- W sprawach tych sąd wykazał się niekonsekwencją, bowiem z jednej strony przyznał rację spółce, że terminy zwrotu VAT nie zostały skutecznie przedłużone, co skutkuje tym, że zwroty powinny nastąpić niezależnie od prowadzonej weryfikacji jego zasadności, a z drugiej strony uznał za prawidłowe stanowisko organów, które odmówiły zaliczenia tego zwrotu na poczet innych zobowiązań podatkowych oraz potwierdził zasadność zabezpieczenia na majątku spółki – podkreślił Rafał Kłagisz, doradca podatkowy.
Pełnomocnik organów skarbowych nie stawił się na rozprawy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
