Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330) - dalej u.o.r., nie zawiera wprost regulacji odnośnie rodzajów kosztów lub przychodów i zasad ich ujmowania w księgach rachunkowych. Zawiera natomiast wskazanie, iż w rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. W księgach rachunkowych podatek od nieruchomości obciąża koszty podstawowej działalności operacyjnej. Ujęcie podatku od nieruchomości w kosztach dokonywane jest na podstawie złożonej deklaracji podatkowej. Dla zachowania zasady współmierności przychodów i kosztów określonej w art. 6 ust. 2 u.o.r., ustalony za rok "z góry" podatek od nieruchomości powinien obciążać koszty proporcjonalnie w całym roku podatkowym. W związku z tym należy odnosić go w koszty w okresach miesięcznych w równych kwotach. W przypadku, gdy kierownik jednostki w polityce rachunkowości określi, że kwota podatku od nieruchomości nie wpływa w sposób istotny i znaczący na przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wynik finansowy, to można zastosować uproszczenie. Polega ono na zarachowaniu w ciężar kosztów podatku od nieruchomości jednorazowo w dacie złożenia deklaracji bądź otrzymania decyzji wymiarowej.
Schemat księgowy ewidencji operacji gospodarczych:
1. Zarachowanie kwoty podatku od nieruchomości na podstawie złożonej deklaracji w koszty działalności jednostki - 3768 zł:
Wn konto 403 Podatki i opłaty (paragraf 448 Podatek od nieruchomości)
Ma konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: urząd gminy - podatek od nieruchomości)
2. Przeniesienie kosztu do rozliczenia w czasie - 3768 zł:
Wn konto 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów
Ma konto 490 Rozliczenie kosztów
3. Odpis podatku w części przypadającej na dany miesiąc - 1/12 kwoty podatku określonej w rocznej deklaracji podatkowej (1/12 z kwoty 3.768 tj. 314 zł):
Wn konto 490 Rozliczenie kosztów
Ma konto 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów
4. Zapłata miesięcznej raty podatku od nieruchomości - 1/12 z kwoty 3768 tj. 314 zł:
Wn konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: urząd gminy - podatek od nieruchomości)
Ma konto 130 Rachunek bieżący jednostki lub 131 Rachunek bieżący samorządowych zakładów budżetowych (paragraf 448 Podatek od nieruchomości)
5. Faktura VAT za wynajem pomieszczeń:
Wn konto 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych lub 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami - wartość brutto
Ma konto 750 Przychody finansowe lub 700 Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia - wartość netto (paragraf 075 Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze)
Ma konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: urząd skarbowy - VAT)
6. Obciążenie kontrahenta podatkiem od nieruchomości:
Wn konto 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych lub 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami
Ma konto 750 Przychody finansowe lub 700 Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia (paragraf 031 Podatek od nieruchomości)
7. Zapłata przez kontrahenta faktury VAT za najem pomieszczeń oraz obciążenia podatkiem od nieruchomości:
Wn konto 130 Rachunek bieżący jednostki lub 131 Rachunek bieżący samorządowych zakładów budżetowych (paragraf 075 Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze" oraz paragraf 031 "Podatek od nieruchomości)
Ma konto 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych lub 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami - wartość brutto
8. Przelew VAT należnego na rzecz urzędu skarbowego:
Wn konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: urząd skarbowy - VAT)
Ma konto 130 Rachunek bieżący jednostki lub 131 Rachunek bieżący samorządowych zakładów budżetowych (paragraf 453 Podatek od towarów i usług (VAT)).