Do poboru opłaty miejscowej przez inkasenta umowa nie jest wymagana

Podstawą wyznaczenia poboru opłaty miejscowej w formie inkasa jest uchwała rady gminy. Przepisy są w tej kwestii dość lakoniczne, wskazując wyłącznie na uchwałę rady gminy jako źródło obowiązku inkasa podatku.

Jak bowiem wynika z art. 19 pkt 2 w związku z art. 19 pkt 1 lit. b i c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rada gminy, w drodze uchwały może zarządzić pobór opłaty miejscowej w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

W myśl art. 9 Ordynacji podatkowej, inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Przepisy co prawda nie wskazują na źródło owego obowiązku, jednakże pamiętać należy, że źródłem wszelkich obowiązków w prawie podatkowym nie jest wola stron (podmiotów poddanych tym obowiązkom), lecz wyłącznie treść przepisów tworzących tzw. podatkowy stan faktyczny.

Oznacza to, że sama uchwała rady gminy – oczywiście o ile jest ważnym aktem prawa miejscowego – nakłada na podmioty wyznaczone do inkasa opłaty obowiązek "bycia inkasentem". Nałożenie obowiązków o charakterze publicznoprawnym na podmioty poddane władczej kompetencji rady gminy nie wymaga zgody tychże podmiotów. Stają się one inkasentami poprzez sam fakt ważnego wyznaczenia ich do tej roli przez kompetentny do tego organ (tj. radę gminy) w przepisanej prawem formie (tj. uchwały).

Przepis stanowi zatem, że inkasent to nie tyle osoba pobierająca podatek i wpłacająca podatek organowi podatkowemu, co osoba odpowiedzialna za pobranie podatku i odpowiedzialna za wpłacenie podatku.

Z powyższego wynika, że inkasent (także będący osobą fizyczną) może posługiwać się innymi osobami dla faktycznego wykonywania czynności inkasa.

Przepis art. 31Ordynacji stanowi, że osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami lub inkasentami, są obowiązane wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, a także zgłosić właściwemu miejscowo organowi podatkowemu imiona, nazwiska i adresy tych osób. Zgłoszenia należy dokonać w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty, a w razie zmiany osoby wyznaczonej - w terminie 14 dni od dnia, w którym wyznaczono inną osobę.

Tak więc tylko płatnicy będący osobami prawnymi, bądź jednostkami organizacyjnymi mają obowiązek zgłaszania danych osób fizycznych wykonujących czynności inkasa organowi podatkowemu. Ten obowiązek nie dotyczy osób fizycznych będących inkasentami.

Tekst pochodzi z Vademecum Głównego Księgowego