System TAX FREE dla podróżnych to możliwość uzyskania zwrotu VAT zapłaconego przy zakupie towarów w Polsce przez podróżnego, który nie ma stałego miejsca zamieszkania w UE. Zwrot może nastąpić w przypadku podróżnego, który:
- kupił w Polsce towary o wartości powyżej 200 zł,
- otrzymał paragon z kasy rejestrującej i dokument Tax Free,
- wywiózł towar w stanie nienaruszonym poza UE i uzyskał potwierdzenie tego faktu przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej.
Nowelizacja przepisów o podatku od towarów i usług, która wejdzie w życie 1 stycznia 2022 r. wywróci do góry nogami zasady dokumentowania transakcji w procedurze TAX FREE. Jedną z najistotniejszych zmian w tym zakresie będzie wprowadzenie nowego dokumentu elektronicznego TAX FREE, który dla podróżnego będzie stanowił podstawę zwrotu podatku od towarów i usług. Dokument ten ma być przesyłany podróżnemu w formie elektronicznej lub drukowany i wydawany na piśmie.
Zobacz procedurę w LEX: Warunki zwrotu VAT podróżnym >
Dokument TAX FREE – zakres danych zbyt szeroki
Dokument TAX FREE od stycznia 2022 r. będzie musiał zawierać wiele szczegółowych danych, zdaniem ekspertów – zbyt szczegółowych. Określa je rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 16 lipca 2021 r. w sprawie wzoru znaku informującego podróżnych o możliwości zakupu towarów, od których przysługuje zwrot podatku od towarów i usług, pieczęci organu celnego potwierdzającej wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej oraz danych zawartych w dokumencie elektronicznym TAX FREE oraz jego wydruku. Zgodnie z par. 4 rozporządzenia dokument elektroniczny TAX FREE ma zawierać m.in. imię i nazwisko oraz unikalny identyfikator ID SISC osoby wystawiającej dokument.
Mówi o tym par. 4 pkt 10 rozporządzenia. Z wyjaśnień zamieszczonych na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) wynika z kolei, że ID SISC to unikalny, 17-znakowy numer identyfikacyjny nadawany podmiotom i osobom podczas procesu rejestracji. Dla osób posiadających NIP jest to numer NIP, do którego zostało dodanych 5 ostatnich cyfr numeru REGON (łącznie 17 znaków). Dla osób posiadających EORI jest to numer EORI. Dla osób posiadających PESEL – jest to PESEL. Numery są uzupełnione cyframi „0” do rozmiaru 17 znaków. Pojawia się tu duży problem. Numer ID SISC dla kasjerki czy kasjera np. z lotniskowego sklepu to w większości przypadków PESEL.
Zobacz procedurę w LEX: Podmioty uprawnione do zwrotu VAT podróżnym >
Cena promocyjna: 71.2 zł
|Cena regularna: 89 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 80.09 zł
Dane PESEL znajdą się w rękach cudzoziemców
- Oznacza to, że swobodny dostęp do danych z tego dokumentu będą mieli cudzoziemcy. Jego zawartość nie będzie udostępniana wyłącznie pracownikom Krajowej Administracji Skarbowej, których obowiązuje tajemnica skarbowa – zauważa Bartosz Kubista, doradca podatkowy, partner w kancelarii GLC. Dla osób fizycznych numer ID SISC to nic innego, jak ich numer PESEL poprzedzony literami PL, do którego dodawane są cztery cyfry „0”. Udostępnienie ID SISC powinniśmy więc traktować na równi z udostępnieniem komuś naszego PESEL. Rodzi to poważny problem związany z ochroną danych osobowych osób wystawiających ten dokument.
Zobacz również: Małe zainteresowanie ochroną danych osobowych podatników >>
Jak podkreśla Bartosz Kubista, w przypadku dokumentu elektronicznego TAX FREE można zatem powiedzieć, że każdy podróżny (cudzoziemiec), który będzie chciał ubiegać się o zwrot podatku w procedurze TAX FREE będzie odbiorcą PESEL osoby wystawiającej. - Wydaje się, że ujawnianie każdemu cudzoziemcowi imienia i nazwiska oraz PESEL zawartego w ID SISC jest zbyt daleko idące i może naruszać zasady ochrony danych osobowych wynikające z RODO – zauważa nasz rozmówca.
Czytaj w LEX: TAX FREE wyeliminuje nieczytelne stemple >
RODO co prawda pozwala na przetwarzanie danych osobowych w wykonaniu obowiązku prawnego ciążącego na administratorze lub w ramach sprawowania władzy publicznej, lecz uprawnienie to nie jest nieograniczone. Jedną z podstawowych zasad przetwarzania danych osobowych pod RODO jest minimalizacja danych, czyli ograniczanie ilości przetwarzanych danych stosownie do celów, w których są przetwarzane. Zgodnie z zasadą minimalizacji administratorzy powinni przetwarzać wyłącznie te dane, których przetwarzanie jest rzeczywiście niezbędne do realizacji przyjętych celów.
Zobacz również: Prezes UODO do Ministra Cyfryzacji: ujawnianie PESEL w e-podpisie narusza RODO >>
Zdaniem Bartosza Kubisty, rozsądnym rozwiązaniem byłoby ograniczenie wersji dokumentu elektronicznego TAX FREE (lub jego wydruku) udostępnianego podróżnym poprzez usunięcie z niego danych wystawiającego. Dane te podróżnym nie są do niczego potrzebne, a ich usunięcie nie powinno to stać na przeszkodzie w odzyskaniu podatku. Każdy dokument będzie oznaczany indywidualnym numerem, co powinno pozwolić KAS na powiązanie ograniczonego dokumentu posiadanego przez podróżnego z posiadanymi informacjami.
Czytaj w LEX: Sprzedaż dla podróżnych ze stawką 0% VAT >
Problem istotny zwłaszcza dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej
Anna Copp, adwokat w kancelarii Chmielniak Adwokaci, zauważa z kolei, że z systemu informatycznego TAX FREE mogą korzystać przedsiębiorcy, ich identyfikator ID SISC obejmuje ich NIP. Dopóki więc wystawcą dokumentu TAX FREE będzie sam przedsiębiorca, na dokumencie zostanie wskazany unikalny identyfikator ID SISC osoby wystawiającej dokument, obejmujący NIP przedsiębiorcy. Problem ujawnienia PESEL nie pojawi się zatem w sytuacji, gdy wystawcą dokumentu TAX FREE będzie sam przedsiębiorca będący osobą fizyczną. W przypadku pozostałych przedsiębiorców, jak i w przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, gdy dokument TAX FREE będzie wystawiał np. pracownik sprzedawcy, na dokumencie należy podać unikalny identyfikator ID SISC osoby wystawiającej dokument, który w takiej sytuacji będzie obejmował PESEL pracownika. W konsekwencji dojdzie do ujawnienia PESEL osoby fizycznej, będącego składową identyfikatora ID SISC.
Czytaj w LEX: Procedury szczególne w podatku od towarów i usług - zwrot podatku podróżnym >
Przedsiębiorca - sprzedawca, wydając podróżnemu dokument TAX FREE, będzie udostępniał mu w takich przypadkach jednocześnie PESEL (zawarty w identyfikatorze ID SISC) swojego pracownika, który ten dokument wystawił. – W ten sposób nieograniczonemu kręgowi podróżnych może zostać udostępnione nie tylko imię i nazwisko pracowników przedsiębiorcy korzystającego z systemu TAX FREE, ale i ich numery PESEL – potwierdza ekspertka. Jej zdaniem, dopóki dane te byłyby dostępne tylko dla organów administracji skarbowej, nie rodziłoby to negatywnych konsekwencji. - Jednakże udostępnianie tego rodzaju danych przypadkowym podróżnym może rodzić obawy przed nieuprawnionym wykorzystaniem danych osobowych pracowników. W mojej ocenie w przypadku pracowników przedsiębiorców bardziej uzasadnione byłoby utworzenie identyfikatora, który nie zawierałby ich numeru PESEL. Z pewnością byłoby to rozwiązanie bezpieczniejsze – podsumowuje Anna Copp.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
