Organy skarbowe stoją na stanowisku, że różnice kursowe od VAT mogą rozliczać w kosztach lub przychodach podatkowych tylko te jednostki, które stosują bilansową metodę rozliczania różnic kursowych.

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Natomiast zgodnie z art. 15a ustawy o CIT:

  • dodatnie różnice kursowe powstają wówczas, gdy wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP (z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu), będzie niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
  • ujemne różnice kursowe powstają wówczas, gdy wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP (z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu), będzie wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Ustalanie różnic kursowych – przewaga metody bilansowej nad podatkową >

Liczy się kwota netto

Ustawa o CIT wiąże powstanie różnic kursowych z przychodem (analogicznie z kosztem) –  a do przychodu nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług. Zatem w momencie wystawienia faktury w walucie obcej, podatnik dla celów obliczenia podatkowych różnic kursowych zobowiązany jest do przeliczenia na złote sumy wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług, gdyż kwota ta stanowi o przychodach/kosztach. Jednakże z uwagi na fakt, iż faktura może zawierać także kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług) wyrażoną w złotych oraz kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem wyrażoną w walucie obcej, która to kwota stanowi należność do zapłaty, to w sensie ekonomicznym różnice kursowe powstają również na kwocie VAT.

Różnice kursowe w świetle prawa podatkowego i bilansowego - czytaj w LEX >>

Różnice te można rozpatrywać w kategorii straty lub zysku, ale zgodnie z ustawą o CIT (art. 15a ust. 2 pkt 1 i 2 oraz art. 15a ust. 3 pkt 1 i 2) nie mogą one zostać zaliczone do podatkowej kategorii przychodów, bądź kosztów. Innymi słowy, różnica kursowa powstała na kwocie VAT jest tylko kategorią ekonomiczną. Dlatego też różnica kursowa obliczona na kwocie brutto (stanowiącej sumę kwoty netto i kwoty VAT) nie może zostać alokowana do kwoty netto (stanowiącej przychody/koszty podatkowe) i zaliczona do przychodów lub kosztów podatkowych.

Rozliczenie przychodów i kosztów wyrażonych w walutach obcych krok po kroku - czytaj w LEX >>

Sprawdź również książkę: VAT. Komentarz 2023 [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook >>


Jak obliczyć różnice kursowe

Przykładowy sposób obliczania podatkowych różnic kursowych na podstawie art. 15a ustawy o CIT obrazuje poniższy przykład:

średni kurs NBP (zgodnie z art. 15a ust. 6 w zw. z art. 15a ust. 7 ustawy o CIT) wynosi 1 EUR = 4,50 zł

kwoty wynikające z faktury VAT otrzymanej przez podatnika:

  • kwota brutto EUR 100,00 PLN 450,00
  • kwota VAT EUR 18,70 PLN 84,15
  • kwota netto EUR 81,30 PLN 365,85
  • kurs faktyczny z dnia zapłaty wynosi 1 EUR = 5,00 zł
  • kwota brutto PLN 500,00
  • kwota netto PLN 406,5
  • 450,00 zł – 500,00 zł = -50,00 zł
  • 365,85 zł – 406,50 zł = -40,65 zł

Skoro kosztem podatkowym jest kwota netto, to w ujęciu podatkowym należy ująć jako ujemną różnicę kursową (tj. zwiększającą koszty uzyskania przychodów) kwotę 40,65 zł.

Za taką różnicę nie można natomiast uznać kwoty 50,00 zł. Tym samym, wartość ta nie może zostać alokowana (przyporządkowana) jako ujemna różnica kursowa do kwoty netto. Kwota 9,35 zł (50,00 zł – 40,65 zł) odpowiadająca wartości różnicy kursowej na kwocie VAT, stanowi bowiem stratę, ale tylko w ujęciu ekonomicznym. Tym samym, nie jest kategorią podatkową. Jeśli podatnik stosuje podatkową metodę ustalania różnic kursowych, tej ich części, która przypada na VAT, nie może rozliczyć dla celów podatkowych. Natomiast jeśli podatnik rozpoznaje różnice kursowe zgodnie z ustawa o rachunkowości. to mając na uwadze art. 9b ust. 1 i 2 ustawy o CIT, różnice te stanowią również różnice podatkowe i winny być uwzględniane w dokonywanych rozliczeniach z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.

Optymalizacja w zakresie różnic kursowych - czytaj w LEX >>

Sprawdź w LEX: 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.