Czy koszty sortowania wyrobów o obniżonej jakości (i/lub koszty przestoju maszyn produkcyjnych klienta, wywołane obniżoną jakością sprzedawanych przez nas wyrobów), którymi obciąża nas klient, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów?
W jakiej sytuacji tego typu koszty mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów?
W mojej ocenie nie ma możliwości zaliczenia kosztów sortowania wyrobów o obniżonej jakości i przestoju maszyn, którymi obciążył Państwa odbiorca towarów do kosztów podatkowych, stanowią one bowiem odszkodowania. Warto więc rozważyć w takich sytuacjach obniżenie ceny towarów w ramach rękojmi, co pozwoli pomniejszyć przychody, bądź wykonania usług sortowania na rzecz i koszt sprzedawcy, wydatki na takie usługi będą mogły wówczas stanowić koszty uzyskania przychodów.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) dalej u.p.d.o.p. do kosztów uzyskania przychodu nie zalicza się kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów. Jak rozumiem koszty, którymi obciążył Państwa kontrahent powstały z tytułu wad dostarczonych towarów, które spowodowały konieczność sortowania wyrobów i związany z tym przestój maszyn. Należy więc rozważyć, czy świadczenie na rzecz kontrahenta miało charakter odszkodowania lub kary umownej.
Karą umowną jest określona w umowie kwota, przez zapłatę której następuje naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (art. 483 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. dalej k.c.). Odszkodowaniem jest natomiast naprawienie szkody poniesionej przez poszkodowanego w drodze zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.).Kara umowna jest więc rodzajem odszkodowania o ustalonej z góry wysokości.
W mojej ocenie zwrócone kontrahentowi koszty sortowania dostarczonych niepełnowartościowych towarów powinny być uznane za odszkodowanie. Proszę bowiem zauważyć, że odszkodowanie obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.). Wypłacone świadczenie na poczet kosztów sortowania wyrobów o obniżonej jakości ma zrekompensować kupującemu straty poniesione z tytułu konieczności dokonania niespodziewanych nakładów rzeczowych, osobowych czy finansowych. Podobnie kwota wypłacona tytułem kosztów przestoju maszyn służy zrekompensowaniu kupującemu korzyści, które mógłby uzyskać korzystając z ruchu maszyn, a także straty - wynagrodzenia czy koszty stałe, jakie poniósł w związku z przestojem urządzeń. Wskazane w pytaniu świadczenia należy więc uznać za odszkodowania, które wynikły z powodu wad dostarczonych towarów. Wydatki te nie będą mogły więc stanowić kosztów uzyskania przychodów.
Podobne stanowisko, choć na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych i nieco odmiennego stanu faktycznego zostało przedstawione m.in. w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 5 września 2006 r., PB I-1/4150/IN-224/US Kutno/06/AW, http://sip.mf.gov.pl/sip).
Na przyszłość sugeruję takie ułożenie stosunków z partnerami handlowymi, by ewentualne uchybienia w dostarczaniu towarów i ich jakości rekompensowane były nabywcom przez obniżenie ceny. Jeżeli bowiem rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny (art. 560 § 1 k.c.). W ramach rękojmi można dokonać więc takiego obniżenia ceny, które zrekompensuje nabywcy niedogodności powstałe w wyniku nienależytego wykonania zobowiązań. Co prawda obniżenie to nie będzie stanowiło kosztów podatkowych, jednak pomniejszać będzie przychód (art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p.).
Uzasadnione będzie również zaliczenie kosztów sortowania wadliwych wyrobów do kosztów podatkowych wówczas, gdy to sprzedający poniesie wydatki związane z tym sortowaniem. Konieczne byłoby w takim przypadku ustalenie z nabywcą, że wykona on na rzecz sprzedającego usługę sortowania, której koszt poniesie sprzedający. Wydatki sprzedającego na wynagrodzenie za wykonanie takiej usługi, jako posiadające związek przyczynowo skutkowy z przychodami (zmierza bowiem do ich zachowania; w razie jej niewykonania nabywca mógłby odstąpić od umowy sprzedaży w ramach rękojmi - art. 560 § 1 k.c.) będą mogły stanowić koszt podatkowy na podstawie wystawionych przez kupującego faktur. Nie dotyczy to jednak kosztów przestoju maszyn, których zwrot ma charakter wyłącznie odszkodowawczy (por. stanowisko przedstawione m.in. w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 27 grudnia 2007 r., IS.I/1/4230-8/07, http://sip.mf.gov.pl/sip.).
W jakiej sytuacji tego typu koszty mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów?
W mojej ocenie nie ma możliwości zaliczenia kosztów sortowania wyrobów o obniżonej jakości i przestoju maszyn, którymi obciążył Państwa odbiorca towarów do kosztów podatkowych, stanowią one bowiem odszkodowania. Warto więc rozważyć w takich sytuacjach obniżenie ceny towarów w ramach rękojmi, co pozwoli pomniejszyć przychody, bądź wykonania usług sortowania na rzecz i koszt sprzedawcy, wydatki na takie usługi będą mogły wówczas stanowić koszty uzyskania przychodów.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) dalej u.p.d.o.p. do kosztów uzyskania przychodu nie zalicza się kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów. Jak rozumiem koszty, którymi obciążył Państwa kontrahent powstały z tytułu wad dostarczonych towarów, które spowodowały konieczność sortowania wyrobów i związany z tym przestój maszyn. Należy więc rozważyć, czy świadczenie na rzecz kontrahenta miało charakter odszkodowania lub kary umownej.
Karą umowną jest określona w umowie kwota, przez zapłatę której następuje naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (art. 483 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. dalej k.c.). Odszkodowaniem jest natomiast naprawienie szkody poniesionej przez poszkodowanego w drodze zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.).Kara umowna jest więc rodzajem odszkodowania o ustalonej z góry wysokości.
W mojej ocenie zwrócone kontrahentowi koszty sortowania dostarczonych niepełnowartościowych towarów powinny być uznane za odszkodowanie. Proszę bowiem zauważyć, że odszkodowanie obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.). Wypłacone świadczenie na poczet kosztów sortowania wyrobów o obniżonej jakości ma zrekompensować kupującemu straty poniesione z tytułu konieczności dokonania niespodziewanych nakładów rzeczowych, osobowych czy finansowych. Podobnie kwota wypłacona tytułem kosztów przestoju maszyn służy zrekompensowaniu kupującemu korzyści, które mógłby uzyskać korzystając z ruchu maszyn, a także straty - wynagrodzenia czy koszty stałe, jakie poniósł w związku z przestojem urządzeń. Wskazane w pytaniu świadczenia należy więc uznać za odszkodowania, które wynikły z powodu wad dostarczonych towarów. Wydatki te nie będą mogły więc stanowić kosztów uzyskania przychodów.
Podobne stanowisko, choć na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych i nieco odmiennego stanu faktycznego zostało przedstawione m.in. w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 5 września 2006 r., PB I-1/4150/IN-224/US Kutno/06/AW, http://sip.mf.gov.pl/sip).
Na przyszłość sugeruję takie ułożenie stosunków z partnerami handlowymi, by ewentualne uchybienia w dostarczaniu towarów i ich jakości rekompensowane były nabywcom przez obniżenie ceny. Jeżeli bowiem rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny (art. 560 § 1 k.c.). W ramach rękojmi można dokonać więc takiego obniżenia ceny, które zrekompensuje nabywcy niedogodności powstałe w wyniku nienależytego wykonania zobowiązań. Co prawda obniżenie to nie będzie stanowiło kosztów podatkowych, jednak pomniejszać będzie przychód (art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p.).
Uzasadnione będzie również zaliczenie kosztów sortowania wadliwych wyrobów do kosztów podatkowych wówczas, gdy to sprzedający poniesie wydatki związane z tym sortowaniem. Konieczne byłoby w takim przypadku ustalenie z nabywcą, że wykona on na rzecz sprzedającego usługę sortowania, której koszt poniesie sprzedający. Wydatki sprzedającego na wynagrodzenie za wykonanie takiej usługi, jako posiadające związek przyczynowo skutkowy z przychodami (zmierza bowiem do ich zachowania; w razie jej niewykonania nabywca mógłby odstąpić od umowy sprzedaży w ramach rękojmi - art. 560 § 1 k.c.) będą mogły stanowić koszt podatkowy na podstawie wystawionych przez kupującego faktur. Nie dotyczy to jednak kosztów przestoju maszyn, których zwrot ma charakter wyłącznie odszkodowawczy (por. stanowisko przedstawione m.in. w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 27 grudnia 2007 r., IS.I/1/4230-8/07, http://sip.mf.gov.pl/sip.).