CIT: zmiana strony umowy leasingu możliwa dopiero od 1 stycznia

Dopiero od 1 stycznia 2013 r. ustawodawca dopuścił możliwość zmian podmiotowych w zawartych umowach leasingu z konsekwencjami w zakresie praw i obowiązków podatkowych. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 6 marca 2013 r.

Przedmiotem sporu była możliwość skorzystania z preferencji podatkowych w sytuacji, gdy dokonano zmiany korzystającego w trakcie trwania umowy leasingu i dokonano jej cesji na nowego korzystającego.

Fiskus, wbrew stanowisku podatnika uzależniał taką możliwość od wyniku kolejnego badania umowy pod kątem, czy umowa ta spełnia warunki pozwalające uznać, że dla nowego korzystającego jest umową leasingu. Według fiskusa było to istotne z uwagi na to, że uprawnienia podatkowe nie przechodziły na nowego korzystającego, ponieważ przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują takiej sytuacji.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu w stanie prawnym obowiązującym do 1 stycznia 2013 r. ani przepisy ustawy o CIT, ani też Ordynacja podatkowa nie regulowały kwestii następstwa prawnego w przypadku cesji umowy leasingu operacyjnego. Regulację w tym zakresie zawierał natomiast Kodeks cywilny.

A z faktu, że przepis art. 17b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o CIT formułowały jedynie warunki uznania umowy leasingu do celów podatkowych w sposób przedmiotowy, nie można było wyprowadzać wniosku, że zawarta już umowa leasingu powinna być traktowana w odpowiedni sposób dla celów podatkowych niezależnie od tego, czy w trakcie jej trwania doszło do zmiany po stronie korzystającego.

Sąd podkreślił, że na gruncie przepisów podatkowych wstąpienie podmiotu trzeciego w prawa i obowiązki przewidziane w przepisach prawa podatkowego dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy istnieje podstawa takiej sukcesji. Jeżeli nie znajdziemy jej w prawie podatkowym nie możemy jej wywodzić z innej dziedziny prawa, np. prawa cywilnego. Strony umów cywilnoprawnych, w tym umowy leasingu, nie mogły też przenieść praw lub obowiązków podatkowych umową cywilnoprawną.

Tym samym skoro prawo podatkowe nie dopuszczało przeniesienia uprawnień z jednego korzystającego na drugiego korzystającego w wyniku umowy cesji, to przystąpienie do umowy leasingu nowego korzystającego powodowało, że w pełni uzasadnionym była konieczność zbadania, czy na dzień wstąpienia nowego korzystającego w stosunek leasingu, na miejsce dotychczasowego korzystającego, umowa ta stanowi podatkową umowę leasingu operacyjnego, czy stanowi podatkową umowę leasingu finansowego.

Według sądu za taką wykładnią przemawiały zmiany jakich dokonał ustawodawca w zakresie leasingu od 1 stycznia 2013 r. Otóż art. 17a pkt 2 ustawy o CIT otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym, w istotnym dla sprawy zakresie, w przypadku zmiany strony lub stron tej umowy podstawowy okres umowy uważa się za zachowany, jeżeli inne postanowienia umowy nie uległy zmianie. Według sądu ta nowelizacja ma ewidentnie normatywny (a nie jedynie doprecyzowujący) charakter. Dlatego należy przyjąć, że dopiero z dniem 1 stycznia 2013 r. ustawodawca dopuścił możliwość zmian podmiotowych w zawartych umowach leasingu z konsekwencjami w zakresie praw i obowiązków podatkowych.