W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka z branży budowlanej. Spółka zawiera ze swoimi kontrahentami umowy na zakup określonych towarów lub usług, które zawierają postanowienia mówiące, że w przypadku zakupienia odpowiedniej ilości towarów lub usług, kontrahenci zobowiązani są przyznać spółce rabaty potransakcyjne w stosownej wysokości.
Rozliczenie zobowiązań kontrahentów wobec spółki z tytułu rocznego rabatu potransakcyjnego następuje każdorazowo do 15 marca następnego roku, którego rozliczenie rabatu dotyczy. To rozliczenie następuje w formie faktur korygujących albo zbiorczej faktury korygującej VAT, wystawionej przez kontrahentów na podstawie uzgodnionego salda obrotów netto za dany okres rozliczeniowy. Korekta zawiera odniesienie do wszystkich podlegających rabatowi faktur VAT, wystawionych przez danego kontrahenta.
Sporządzenie sprawozdania finansowego spółki ma zazwyczaj miejsce wcześniej niż otrzymanie korekt od kontrahentów. Do końca marca Spółka zobowiązana jest również złożyć zeznanie podatkowe. Z tego powodu faktury otrzymane po 15 lutego są ujmowane na bieżąco w rachunku podatkowym.
I teraz powstało pytanie, w którym roku podatkowym spółka powinna uwzględnić otrzymane od kontrahentów rabaty potransakcyjne? Zdaniem Spółki, powinny być one uwzględniane w rozliczeniu podatkowym za rok podatkowy, w którym udzielono tych rabatów, tj. w roku następującym po roku, w którym spółka dokonała zakupów stanowiących podstawę do przyznania rabatów.
Według fiskusa jednak wystawiona faktura korygująca nie zmienia momentu poniesienia i potrącenia kosztu, a jedynie jego wysokość. Dlatego korekta wielkości kosztu powinna być zatem zawsze rozliczana w okresie, w którym koszt został już ujęty w ewidencji księgowej. Oznacza to, że spółka powinna dokonać korekty kosztów uzyskania przychodu za poprzednie okresy rozliczeniowe.
Istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadzała się zatem do ustalenia, z jakim momentem spółka obowiązana jest skorygować wysokość kosztów uzyskania przychodów w związku z wystawionymi przez kontrahentów fakturami korygującymi VAT.
Sprawę ostatecznie rozstrzygnął NSA. Zdaniem sądu, trudno zgodzić się ze stanowiskiem fiskusa, że korekta winna dotyczyć tych okresów, w których zaliczono wydatki w pierwotnej wysokości do kosztów uzyskania przychodów. W takiej sytuacji należałoby dokonać korekty wcześniejszego rozliczenia podatkowego ze wszelkimi konsekwencjami podatkowymi w postaci powstania zaległości i obowiązkiem zapłaty odsetek. Akceptacja stanowiska fiskusa prowadziłaby do sytuacji, w której podatnik zostałaby obciążony negatywnymi konsekwencjami podatkowymi, mimo że jego działaniu nie można by zarzucić naruszenia prawa.
Reasumując, fiskus błędnie uznał w zaskarżonej interpretacji, że korekta wysokości poniesionego wydatku powinna być zawsze odniesiona do okresu rozliczeniowego, w którym koszt został ujęty w ewidencji księgowej.
Wyrok NSA z 25 marca 2015 r., sygn. akt II FSK 955/14
Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego