CIT: o opodatkowaniu świadczeń doradczych przesądzi miejsce wykorzystania ich efektu

Miejsce wykonania świadczeń doradczych nie ma żadnego znaczenia dla ustalenia, gdzie przychód został osiągnięty. Dla działalności gospodarczej spółki, która funkcjonuje i ma siedzibę w Polsce, istotny jest efekt usługi. Tak wynika z wyroku WSA w Krakowie z 5 marca 2015 r.

W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka świadcząca usługi doradztwa podatkowego. W ramach wykonywania działalności zamierza nabywać usługi od zagranicznych kontrahentów nieposiadających w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, jakiejkolwiek placówki czy zakładu. Będą to najczęściej usługi podwykonawcze, służące zrealizowaniu zlecenia na rzecz klienta spółki. Chodzi tu o usługi doradztwa podatkowego, usługi prawne, księgowe, usługi biegłych rewidentów i rzeczoznawców. W przyszłości mogą to być także usługi doradztwa w nowych obszarach, usługi reklamowe, informatyczne itp. Przyszli kontrahenci spółki (usługodawcy) najczęściej mają swe siedziby w krajach, z którymi Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ale mogą oni być również rezydentami krajów, z którymi takiej umowy nie podpisano. Spółka zastrzegła, iż będzie nabywała usługi od kontrahentów zagranicznych, którzy nie wykonują faktycznie działalności na terenie Polski. Chodzi tu o takie przypadki, w których kontrahent nie będzie świadczył danych usług na terytorium Polski, czyli przykładowo konsultanci będą realizowali swoje zadania w miejscu swojej pracy w kraju usługodawcy.

Spółka miała wątpliwość, czy przychody z tytułu usług świadczonych na jej rzecz przez podmioty niemające w Polsce nieograniczonego obowiązku podatkowego, które wykonywane są fizycznie poza terytorium Polski, nie podlegają w Polsce CIT. Oznaczałoby to, że spółka nie ma obowiązku pobrania podatku u źródła. Sama spółka uważała, że w tym przypadku dochody zagranicznych kontrahentów nie są osiągane na terytorium Polski, więc nie podlegają one opodatkowaniu w Polsce. Spółka uważa więc, że nie ma obowiązku pobrania podatku.

Fiskus się nie zgodził, uznając, że za terytorium Polski należy także uznać miejsce wypłaty wynagrodzenia, które stanowi dochód podatnika. W dobie rozwijających się form współpracy między przedsiębiorstwami usługi mogą być coraz częściej świadczone bez fizycznej obecności podatnika na terytorium państwa źródła. W tej sytuacji miejsce wypłaty stanowi jedno z kryteriów oceny miejsca położenia źródła przychodów. Dlatego fiskus przyjął, że w niniejszej sprawie przychód uzyskany przez podmioty zagraniczne z tytułu korzystania z ich usług przez polskiego rezydenta zostanie osiągnięty na terytorium Polski, albowiem występuje gospodarczy związek tego dochodu z terytorium Polski. W przypadku wykonywania świadczenia przez zagraniczne podmioty na rzecz polskiej Spółki, w sytuacji, gdy usługi te nie są "fizycznie" wykonywane na terytorium Polski, o tym, czy przychód z wykonania usługi został osiągnięty na terytorium Polski, przesądza to, czy efekt usługi będzie wykorzystywany przez podmiot, który ma siedzibę w Polsce.

Sprawa trafiła do WSA w Krakowie. Sąd zgodził się z fiskusem i uznał, że w przypadku świadczenia usług przez zagraniczne podmioty na rzecz polskiego podmiotu, w sytuacji gdy usługi te nie są wykonywane na terytorium Polski, o tym, czy dochód z wykonania tych usług został osiągnięty na terytorium Polski, przesądzać będzie to, czy usługa będzie wykonana na zlecenie polskiego podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej a następnie jej efekt zostanie wykorzystany przez polskiego podatnika i to on zapłaci wynagrodzenie zagranicznego kontrahenta. W sytuacji bowiem gdy ustawa nie ustanawia zdefiniowanego kryterium dla pojęcia "dochodu osiągniętego na terytorium RP" nie sposób definiować to pojęcie jedynie przez pryzmat jednego czynnika, a mianowicie "miejsca wykonania" usługi. Znaczenie tego pojęcia należy więc określić przy zastosowaniu wykładni odnoszącej się do wielu elementów tej oceny, póki pojęcie to nie doczeka się ustawowej definicji w ustawie o CIT.

Sąd podkreślił, że spółka jest zarejestrowana w Polsce i tu ma swoją siedzibę. Z jej środków pochodzić będzie wynagrodzenie wypłacane zagranicznym kontrahentom, z którymi ewentualnie zawrze umowę. Efekt usługi będzie istotny dla działalności gospodarczej spółki, która funkcjonuje i ma siedzibę w Polsce. Wynagrodzenie za wykonane na rzecz spółki usługi pochodzić będzie z jej środków. Za wykonane świadczenia ewentualny kontrahent uzyska więc przychód w Polsce. Miejsce wykonania tych świadczeń nie ma żadnego znaczenia dla ustalenia, gdzie przychód został "osiągnięty".

Wyrok WSA w Krakowie z 5 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1864/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego