CIT: kwota niższa od kapitału nie zwalnia z podatku

Wyłączenie z przychodów do opodatkowania nie obejmuje wartości odsetek od zbywanej wierzytelności z tytułu kredytu albo pożyczki. Takie stanowisko przyjął NSA w wyroku z 16 października 2013 r.

W przedmiotowej sprawie bank zamierza dokonać zbycia na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego własnych wierzytelności z tytułu udzielonych, a niespłaconych w terminie kredytów (pożyczek). Cena z tytułu sprzedaży tych wierzytelności uzyskana przez bank będzie niższa od kwoty niespłaconej części kapitału udzielonych kredytów (pożyczek).

Zasadniczym problemem sprawy jest ocena prawna stanu faktycznego, w którym (jedna) cena za zbywaną funduszowi sekurytyzacyjnemu wierzytelność oraz związane z nią odsetki, pomimo tego, że obejmuje również odsetki - jest niższa od wartości zbywanej wierzytelności głównej. Powstało więc pytanie czy w takiej sytuacji zwolnienie podatkowe określone w art. 12 ust. 4 pkt 15c ustawy o CIT obejmowało będzie całą cenę zbycia, ponieważ jest ona niższa od wartości zbywanej wierzytelności, pomimo tego, że uwzględnia również wartość odsetek od wierzytelności głównej, to jest – czy zwolnienie to dotyczyć będzie także przychodu w części związanej z przeniesieniem praw do odsetek od zbywanej wierzytelności.

Bank uznał, że ma prawo do zbycia swoich wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) udzielonych klientom na podstawie umowy przelewu wierzytelności, nie rozstrzygając w umowie o skutkach dla należności ubocznych wynikających ze zbycia należności głównej. Jeżeli cena za zbywane wierzytelności jest niższa od wartości kapitału kredytów (pożyczek), to całość ceny uzyskanej przez bank z tytułu sprzedaży wierzytelności powinna być uznana za należność z tytułu zbycia kapitału udzielonych kredytów (pożyczek). Bank w związku ze zbyciem takich wierzytelności nie osiągnie dochodu do opodatkowania, lecz uzyskując cenę niższą od wartości kapitału kredytów (pożyczek) pokryje jedynie w części stratę, jaką poniósł udzielając kredytu, którego kapitał nie został mu w całości zwrócony.

Fiskus nie podzielił tego stanowiska i uznał, że bank nie zbywa tylko kapitału, lecz niejednorodną wierzytelność składającą się z wielu elementów w tym – z kapitału kredytu (pożyczki) oraz odsetek. A dyspozycją art. 12 ust. 4 pkt 15 lit. c) ustawy o CIT objęte są tylko te wartości, które dotyczą kwoty głównej niespłaconej części kredytów (pożyczek).

Sprawa trafiła ostatecznie do NSA. Sąd podzieli stanowisko fiskusa i uznał, że zaniechanie stron umowy przelewu w dokładnym określeniu, jaka część umówionej ceny dotyczy zbywanej wierzytelności głównej a jaka odsetek przechodzących wraz z wierzytelnością na zbywcę nie może modyfikować obowiązującego prawa podatkowego i uzasadniać tezę, że – wbrew jednoznacznej treści art. 12 ust. 4 pkt 15c i art. 14 ust. 4e ustawy o CIT – do przychodów nie zalicza się również tych ich części, które uwzględniają wartość odsetek. Reasumując zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 15c i art. 12 ust. 4e ustawy o CIT wyłączenie z przychodów do opodatkowania nie obejmuje przychodów stanowiących ekwiwalent wartości odsetek od zbywanej wierzytelności z tytułu kredytu albo pożyczki.

Wyrok NSA z 16 października 2013 r., II FSK 2734/11