W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka, która nabyła prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z posadowionymi obiektami handlowo–magazynowymi, stanowiącymi jeden obiekt inwentarzowy, który następnie przyjęła do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wybierając indywidualną stawkę amortyzacyjną i przyjmując 10-letni okres amortyzacji (10 proc. stawka amortyzacyjna). Budynek został całkowicie zamortyzowany w grudniu 2010 r. Po tym okresie spółka zrealizowała inwestycje, które zwiększyły wartość początkową środka trwałego. W odniesieniu do "nowej wartości początkowej budynku", spółka przed rozpoczęciem amortyzacji tej wartości podjęła decyzję o zastosowaniu - począwszy od kwietnia 2011 r. - liniowej metody amortyzacji budynku wg 2,5 proc. stawki wynikającej z Wykazu Rocznych Stawek Amortyzacyjnych.
Spółka zapytała fiskusa, czy prawidłowo postąpiła, podejmując decyzję o wyborze liniowej metody amortyzacji w odniesieniu do nowej wartości początkowej budynku powstałej w wyniku dokonania nowych inwestycji po uprzednim całkowitym umorzeniu budynku, a w konsekwencji tego, dokonywania odpisów amortyzacyjnych od nowej wartości początkowej budynku wg 2,5 proc. stawki amortyzacyjnej wynikającej z Wykazu Rocznych Stawek Amortyzacyjnych.
Sama spółka uważa, że zakaz wynikający z art. 16h ust. 2 ustawy o CIT, dotyczący stosowania wybranej metody amortyzacji danego środka trwałego, obowiązywał jedynie w trakcie trwania okresu amortyzacji, czyli do momentu, w którym nastąpiło zrównanie odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową budynku. Wówczas nastąpiło "pełne zamortyzowanie danego środka trwałego", w rezultacie czego nakaz stosowania wybranej pierwotnie metody amortyzacyjnej wygasł z mocy samego prawa. Według spółki, w wyniku podjęcia działań inwestycyjnych dotyczących w pełni zamortyzowanego budynku, w odniesieniu do nakładów inwestycyjnych, które zwiększyły wartość początkową budynku, spółka była uprawniona do wyboru innej metody amortyzacyjnej, aniżeli zastosowano uprzednio do budynku, który został w pełni zamortyzowany. Zatem, regulacja zawarta w art. 16h ust. 2 ustawy o CIT nie uniemożliwiała spółce dokonania wyboru liniowej metody amortyzacyjnej i dokonywania odpisów nowej wartości początkowej wg 2,5% stawki amortyzacyjnej.
Fiskus się nie zgodził. Uznał, że skoro spółka wybrała indywidualną metodę amortyzacji, ta metoda musi być stosowana, aż do momentu zamortyzowania budynku. Metoda ta nie przewiduje możliwości podwyższenia lub obniżenia stawek amortyzacyjnych w trakcie trwania okresu amortyzacji. Zmiana stawki w takiej sytuacji spowodowałaby jednocześnie zmianę metody amortyzacji. Jeżeli budynek był już wcześniej w całości zamortyzowany - jak to ma miejsce w opisanym stanie faktycznym - to dokonanie nowych inwestycji spowoduje konieczność dalszego naliczania odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej powiększonej o kwotę ulepszenia. Ta dodatkowa wartość będzie podstawą do dokonywania dalszych odpisów amortyzacyjnych.
Sprawę ostatecznie rozstrzygnął NSA. Sąd także nie zgodził się z podatnikiem. Podkreślił co prawda, nietypowość sytuacji, która bierze się stąd, że do zdarzeń powodujących ulepszenie środka trwałego i tym samym powiększających jego wartość początkową doszło już po zakończeniu procesu amortyzacji środka trwałego. NSA nie zgodził się ze spółką, że w tym wypadku amortyzacja otwiera się niejako "na nowo" i że w konsekwencji, dokonując odpisów amortyzacyjnych, należy przyjąć "nową wartość początkową" amortyzowanego budynku, a spółka ma prawo ponownie wybrać metodę amortyzacji. Według sądu inwestycje doprowadziły do zwiększenia wartości początkowej środka trwałego, co daje jedynie uprawnienie do kontynuowania amortyzacji w tym zakresie. Nie może jednak być w tym wypadku mowy o nowej wartości początkowej, gdyż otwierałoby to drogę do nieuprawnionego powtórnego dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Amortyzacja może być kontynuowana w tym wypadku jedynie w zakresie zwiększonej wartości początkowej środka trwałego. Amortyzacja dotyczy tu tego samego środka trwałego, wpisanego do ewidencji środków trwałych, a uprawnienie do jej kontynuowania wynika ze zdarzeń powodujących wzrost wartości początkowej. Proces amortyzacji niejako "aktualizuje się" i podlega kontynuacji, nie można zatem przyjąć, że w analizowanym przypadku doszło do "pełnego zamortyzowania danego środka trwałego". Dlatego spółka nie jest uprawniona do zmiany metody amortyzacji.
Wyrok NSA z 10 lipca 2015 r., sygn. akt II FSK 1392/13
Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość
|