CIT: inwestor może wrzucić w koszty zapłatę na rzecz podwykonawców

Inwestor zaliczy do kosztów uzyskania przychodów wydatek na zapłatę określonych kwot na rzecz podwykonawców w ramach solidarnej odpowiedzialności z generalnym wykonawcą w części, w jakiej nie zostały zwrócone przez generalnego wykonawcę, nawet wtedy, gdy inwestor już zapłacił mu wynagrodzenie.

Tak wynika z wyroku WSA w Warszawie z 9 stycznia 2015 r. W przedmiotowej sprawie spółka A (inwestor) zawarła umowę ze spółką B (wykonawca) na wybudowanie budynku produkcyjno-magazynowego. W umowie tej zawarto postanowienia pozwalające na wynajęcie przez B podwykonawcy. Na mocy powyższych ustaleń, spółka B podpisała umowę z podwykonawcą spółką C. Natomiast spółka C, aby wywiązać się w całości z podpisanego kontraktu wynajęła do budowy dalszego podwykonawcę - spółkę D.

Ponieważ pierwszy podwykonawca, czyli spółka C nie uregulowała zobowiązań wobec drugiego podwykonawcy, czyli spółki D. Spółka D złożyła więc pozew do sądu przeciwko inwestorowi (spółce A) w celu odzyskania należnych pieniędzy z tytułu wykonanych prac budowlanych. Tu sąd apelacyjny zasądził od inwestora na rzecz drugiego podwykonawcy należne mu wynagrodzenie wraz z odsetkami na podstawie faktur wystawionych na rzecz pierwszego podwykonawcy, czyli spółki C.

W sprawie powstała wątpliwość, czy kwota zasądzona na rzecz drugiego podwykonawcy może zostać zaliczona przez inwestora do kosztów uzyskania przychodu. Zdaniem inwestora, płatności dokonywane na podstawie wyroku sądowego na rzecz drugiego podwykonawcy z tytułu nie wywiązania się przez pierwszego podwykonawcę z zawartych umów budowlanych stanowią koszty uzyskania przychodów, mimo że dokonywane są na rzecz podwykonawców (a nie developera, z którym inwestor zawarł umowę).

Fiskus się nie zgodził, podkreślając, że kwoty, które inwestor chce zaliczyć do kosztów podatkowych, wynikają z faktur wystawionych przez dalszego podwykonawcę podwykonawcy. A inwestora z dalszym podwykonawcą nie wiąże żadna umowa. Stroną umowy ze inwestorem jest wykonawca (spółka B). Wykonawca wystawia faktury spółce za wykonane roboty budowlane. Na tej podstawie inwestor obciąża swoje koszty podatkowe kwotą wynagrodzenia wykonawcy. Według fiskusa, ponieważ roboty zostały wykonane przez dalszego podwykonawcę na podstawie stosownej umowy z innym podwykonawcą, faktura wystawiona inwestorowi przez wykonawcę za dokonane roboty zawiera w sobie wynagrodzenia dalszego podwykonawcy, podwykonawcy i wykonawcy. Oznacza to, że w sytuacji, gdy inwestor obciążył swoje koszty podatkowe wynagrodzeniem wykonawcy na podstawie otrzymanej od niego faktury, obciążenie tych kosztów kwotą wynikającą z faktury dalszego podwykonawcy, wystawionej innemu podwykonawcy, który z kolei wystawia fakturę wykonawcy za wykonane roboty budowlane, spowodowałoby, że spółka ponownie obciążyłaby kwotą za wykonane roboty swoje koszty podatkowe.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie. Zdaniem sądu do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć wydatki, poniesione przez inwestora na rzecz podwykonawców generalnego wykonawcy, na podstawie wyroku sądowego, wydanego w oparciu o uznanie odpowiedzialności solidarnej inwestora, które nie zostały zwrócone w jakikolwiek sposób przez generalnego wykonawcę.

Sąd przypomniał, że podwykonawca ma możliwość skierowania żądania zapłaty należnego wynagrodzenia bezpośrednio do inwestora, na podstawie art. 6471 § 5 k.c. Inwestor zobowiązany jest zapłacić podwykonawcom należne wynagrodzenie także wtedy, gdy sam już zapłacił całe wynagrodzenie wykonawcy. Ponoszenie tej odpowiedzialności jest jednym z prawnych warunków wykonywania działalności gospodarczej, a nadto jest jednym z elementów prawnej organizacji źródła dochodu. Jeżeli zatem, przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez stronę, zaistnieją warunki solidarnej odpowiedzialności, wynikającej z art. 6471 § 5 k.c., wydatek powstały z tej odpowiedzialności jest kosztem uzyskania przychodu. Według sądu pod względem prawnym wydatek ten nie różni się niczym od innych kosztów, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i podpada - na równi z innymi - pod pojęcie kosztów uzyskania, zachowania i zabezpieczenia przychodów z tej działalności oraz nie może być traktowany, jako oddzielne zdarzenie, odrębne od całokształtu prowadzonej przez stronę działalności, a nawet jakoby w ogóle z nią niezwiązane, gdyż składa się na ostateczny finansowo-ekonomiczny wynik podatnika.

Wyrok WSA w Warszawie z 9 stycznia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 1693/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego