CIT: cudzych wydatków nie można wrzucić w koszty

Podatnik nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych przez osobę trzecią. Tak wynika z wyroku NSA z 16 kwietnia 2014 r.

W przedmiotowej sprawie spółka zawrze z osobą trzecią umowę najmu nieruchomości. Zgodnie z tą umową najemca na swój własny koszt wyremontuje nieruchomość, a czynsz zostanie ustalony w oparciu o stan techniczny obiektu przed jego modernizacją. Spółka godząc się na niższy czynsz, nie będzie musiała ponosić bezpośrednio wydatków na modernizację.

Spółka uznała, że ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość ulepszeń poczynionych na nieruchomości przez osobę trzecią w sytuacji, gdy spółka nie poniosła wydatków na jej ulepszenie, ale poniosła ten koszt w sensie ekonomicznym wprost w ten sposób, że godząc się na dokonanie ulepszeń przez najemcę, zaakceptowała - zawierając umowę najmu - wartość czynszu na poziomie odpowiednio niższym aniżeli wartość czynszu, jaki byłby możliwy do uzyskania w okolicznościach, kiedy budynek nie wymagałby żadnych nakładów inwestycyjnych.

Fiskus się z tym nie zgodził, a sprawa trafiła ostatecznie do NSA. Zdaniem sądu skoro spółka nie poniesie żadnego wydatku na ulepszenie nieruchomości będącej przedmiotem najmu, to nie może wydatków ponoszonych przez osobę trzecią (najemcę) zaliczyć na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT do kosztów uzyskania przychodów. Warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest poniesienie go przez podatnika zaliczającego ten wydatek do kosztów uzyskania przychodów, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika.

Skoro więc wydatki na modernizację budynku zostaną poniesione "kasowo" i faktycznie przez najemcę, to zgodnie z art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT koszty uzyskania przychodów w postaci odpisów amortyzacyjnych od wartości ulepszeń poczynionych na nieruchomości będą mogły być odliczane tylko przez najemcę, jako inwestycje w obcych środkach trwałych.

Sąd podkreślił, że za istotne i mające podstawowe znaczenie dla zaliczenia konkretnego wydatku do kosztów uzyskania przychodów ma ich poniesienie przez podatnika, a nie jakikolwiek inny podmiot. Poniesienie wydatku z majątku podatnika oznacza, że pokryty jest on co do zasady z zasobów majątkowych podatnika w sposób ostateczny. Może być wprawdzie zaciągnięty na dany wydatek kredyt (pożyczka), ale wówczas towarzyszy mu zobowiązanie, które docelowo powinno być spłacone z majątku podatnika. Zatem sfinansowanie wydatku kredytem nie stanowi wydatku zapłaconego przez osoby trzecie.

Podsumowując, w ocenie NSA w ramach zawartej umowy najmu budynku, to najemca w całości z własnego majątku sfinansuje wydatki na remont i modernizację budynku stanowiącego własność spółki (najemcy). Tego rodzaju wydatki z uwagi na ich poniesienie przez inny podmiot, a nie podatnika (spółkę) nie mogły zostać zakwalifikowane do kategorii kosztów uzyskania przychodów.

Wyrok NSA II FSK 1163/12 z 16 kwietnia 2014 r.

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego