Korzyści podatkowe związane z prowadzeniem działalności w formie spółki komandytowo-akcyjnej oraz możliwości jej wykorzystania w strukturach optymalizacyjnych przedstawia Marcin Sobieszek. Jak możemy przeczytać w jego komentarzu, podstawową zaletą spółki komandytowo-akcyjnej, tak jak każdej innej spółki osobowej, jest opodatkowanie wypracowanych przez nią dochodów jednokrotnie na poziomie wspólników (tj. komplementariuszy i akcjonariuszy). W przeciwieństwie do spółek kapitałowych, w których podatek płacony jest zarówno przez spółkę, jak i jej wspólników, w spółce osobowej podatek płacony jest tylko przez wspólników.

Jednocześnie spółka komandytowo-akcyjna umożliwia połączenie korzystnych zasad opodatkowania z ograniczeniem odpowiedzialności inwestującego w jej aktywa akcjonariusza. Za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej odpowiada bowiem całym swoim majątkiem tylko komplementariusz, którym może być też spółka kapitałowa. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.

Głównym obszarem ryzyka w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki komandytowo-akcyjnej jest brak konkretnych przepisów podatkowych dotyczących zasad opodatkowania inwestującego w spółkę akcjonariusza. W orzecznictwie ukształtowały się różne warianty, w tym w szczególności:

– akcjonariusz, tak jak komplementariusz, uzyskuje dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, od których powinien uiszczać w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy;

– akcjonariusz uzyskuje dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej bez obowiązku odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy;

– akcjonariusz uzyskuje przychody z kapitałów pieniężnych, od których należny jest podatek w wysokości 19%.

Stanowisko w zakresie momentu opodatkowania przychodów przez akcjonariuszy spółki komandytowo-akcyjnej w świetle aktualnie obowiązujących przepisów powinno zostać ujednolicone po wydaniu uchwały NSA z dnia 16 stycznia 2012 r., zgodnie z którą przychody te podlegają opodatkowaniu w momencie otrzymania dywidendy wypłaconej akcjonariuszom na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku.

Stanowisko takie wydaje się najbardziej uzasadnione. Zakłada ono potraktowanie dochodów jako osiąganych ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza i opodatkowanie ich dopiero po otrzymaniu środków pieniężnych.

Kontrowersje w zakresie ustalenia prawidłowego momentu opodatkowania przychodów przez akcjonariuszy niewątpliwie przyczyniły się w dużym stopniu do ograniczonego wykorzystania tej formy prawnej do prowadzenia działalności przez przedsiębiorców. Przedsiębiorcy prowadząc działalność w formie spółki komandytowo-akcyjnej, w przeciwieństwie do innych spółek osobowych, mogą połączyć preferencyjny sposób opodatkowania jedynie na poziomie wspólników z możliwością pozyskania dodatkowego kapitału dla spółki poprzez emisję akcji.

Spółki komandytowo-akcyjne są często elementem struktur optymalizacyjnych z wykorzystaniem zamkniętych funduszy inwestycyjnych, które są zwolnione podmiotowo z podatku dochodowego. Struktura taka pozwala odroczyć opodatkowanie zysku wypracowanego w spółce do czasu realizacji zysków z tego funduszu przez właścicieli certyfikatów. Dodatkową korzyścią pozwalającą uatrakcyjnić strukturę kapitałową może być wybór rezydencji uczestników takiego funduszu w jurysdykcji, w której dochody z realizacji zysków z tytułu uczestnictwa w takim funduszu nie są opodatkowane i z której mogą one zostać przetransferowane do Polski z mniejszym obciążeniem podatkowych niż 19%.

Przeprowadzając analizę biznesową takiego przedsięwzięcia, nie należy jednak zapominać o kosztach implementacji takich wieloszczeblowych struktur z udziałem zamkniętych funduszy inwestycyjnych. Należą do nich w szczególności wysokie koszty administracyjne związane z ich funkcjonowaniem. Istotne może być również, iż ustawa o funduszach inwestycyjnych zawiera ograniczenia w zakresie inwestowania zgromadzonych przez fundusz środków. Fundusz nie może przeznaczyć na pojedynczą inwestycję (spółkę) więcej niż 20% zgromadzonych środków.

Pełna treść komentarza Marcina Sobieszka "Optymalizacja podatkowa przy wykorzystaniu spółki komandytowo-akcyjnej" dostepna jest w publikacji Vademecum Głównego Księgowego.

Marcin Sobieszek - doradca podatkowy w Kancelarii Chałas i Wspólnicy w Warszawie. Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z podatkiem dochodowym od osób prawnych ze szczególnym uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz instrumentów optymalizacji podatkowej. Zajmuje się również opracowywaniem polityki cen transferowych w przedsiębiorstwach międzynarodowych.