Charakterystycznym zjawiskiem dla wymiaru świadomości podatkowej jest bierność firm

Małe i średnie przedsiębiorstwa mają trudności w rozumieniu i stosowaniu przepisw podatkowych. 73% wskazuje, jako podstawową barierę rozwoju firmy, nieprzejrzysty i niejednoznaczny system podatkowy, szczeglnie w odniesieniu do podatkw pośrednich. Jednocześnie najwięcej firm (blisko 53%) wskazuje doradztwo podatkowe, jako usługę, ktra w największym stopniu byłaby przydatna w firmie. Firmy MŚP rzadko korzystają z profesjonalnego doradztwa podatkowego, czyni tak tylko 1,5%, niechętnie finansują usługi szkoleniowe postrzegane jako drogie i mają trudności z korzystaniem z powszechnie dostępnych poradnikw internetowych, ktre posługują się specyficznym językiem prawnym, np. odwołaniami do przepisw i są słabo przystosowane do potrzeb grupy mającej niedostatek wiedzy (np. nie zawierają interpretacji sytuacji trudnych/ niejednoznacznych, z ktrymi firmy mają najwięcej problemw).

Duże firmy znacznie częściej (30%) stosują strategie podatkowe, tzn. są świadome istnienia alternatywnych rozwiązań w dziedzinie podatków oraz umiejętnie korzystają z doradców, którzy potrafią zaproponować konkretne rozwiązania dopasowane do strategii/ priorytetów firmy (m.in.: zmniejszające ryzyko podatkowe, pozwalające na planowanie i legalną optymalizację obciążeń podatkowych).  W ramach Rady Podatkowej PKPP Lewiatan powstała koncepcja realizacji programu zakładającego upowszechnienie wśród MŚP profesjonalnej wiedzy o instrumentach zarządzania podatkami w firmie oraz zbudowanie narzędzi ułatwiających firmom tworzenie i stosowanie strategii podatkowych. W ramach projektu założono powołanie Centrum Interwencyjnego, zintensyfikowanie działalności edukacyjnej oraz stworzenie dodatkowych mechanizmów konsultacji z sektorem MŚP podatkowych projektów aktów prawnych.

Według ekspertów Lewiatana, charakterystycznym zjawiskiem dla tego wymiaru świadomości podatkowej jest bierność MŚP w procesie stanowienia prawa podatkowego, która utrudnia opracowanie spójnej i adekwatnej do realiów wizji systemu podatkowego. Tymczasem wg raportu PWC&WB: Paying Taxes 2009, pracownicy średniej wielkości przedsiębiorstwa w Polsce dokonują 40 płatności podatkowych rocznie (127 wynik na świecie) oraz poświęcają 418 godzin rocznie na wypełnianie formalności podatkowych (151 wynik na świecie). Ze względu na ograniczone zasoby taki system jest bardziej uciążliwy dla MŚP niż firm dużych. Ponadto, jak wynika z doświadczeń, wiedza na temat potencjalnych zmian w prawie umożliwia lepsze planowanie działalności gospodarczej lub podjęcie działań adaptacyjnych do nowych warunków regulacyjnych.

Budowa lepszego, tzn. bardziej przejrzystego i dostosowanego do specyfiki potrzeb MŚP systemu podatkowego, jest jednym z głównych celów Lewiatana. Jego osiągnięcie wymaga jednak większego zaangażowanie przedsiębiorców w opracowanie propozycji zmian w istniejących przepisach podatkowych, tak aby ta propozycja była w pełni spójna z ich potrzebami. PKPP Lewiatan rozpoczyna realizację projektu Świadomy Podatnik, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.