W przedmiotowej sprawie podatnik rozważa utworzenie z innym podmiotem powiązanym spółki osobowej. Podatnik będzie zarządzał tą spółką. Chciałby, aby spółka była podmiotem odpowiedzialnym za dystrybucję wytwarzanych przez niego produktów. Dla podatnika kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy z tytułu transakcji realizowanych pomiędzy podatnikiem oraz spółką osobową organy podatkowe mogłyby określić podatnikowi dochód. Inaczej mówiąc, czy spółka będzie stanowiła podmiot powiązany.

Zdaniem podatnika nie, ponieważ nie sposób znaleźć w ramach art. 11 ustawy o CIT odwołania do spółek osobowych, które w istocie nie są podatnikami podatku dochodowego – tak podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i podatku dochodowego od osób prawnych. W konsekwencji, spółka osobowa nie może zostać uznana za podmiot krajowy w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 4 ustawy o CIT, a więc podmiot powiązany, a to oznacza, że fiskus nie był uprawniony do określenia dochodów podatnika w odniesieniu do transakcji realizowanych ze spółką.

Fiskus zgodził się z podatnikiem, że nie można spółki uznać za podmiot krajowy. Skoro bowiem spółka osobowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego, nie jest również „podmiotem krajowym”, o którym mowa w art. 11 ustawy o CIT. Tym samym podatnika oraz spółki osobowej nie można uznać za podmioty powiązane na podstawie tej regulacji.

Jednocześnie nie oznacza to, że art. 11 ustawy o CIT nie może znaleźć zastosowania w niniejszej sprawie. Wynika to z faktu, że podatnik oraz drugi wspólnik spółki osobowej, będący w stosunku do podatnika podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 tej ustawy, będą jednocześnie wspólnikami utworzonej w przyszłości spółki osobowej. Ponadto podatnik będzie brał udział w zarządzaniu spółką osobową. Fiskus podkreślił też, że spółka osobowa stanowi jednocześnie przedsiębiorstwo bez podmiotowości prawnopodatkowej. Tym samym przychody i koszty podatkowe osiągane przez utworzoną w przyszłości spółkę osobową będą podlegać opodatkowaniu na poziomie wspólników proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku.

Te wskazania powodują zdaniem fiskusa, że warunki zawarcia umowy spółki osobowej oraz transakcji między tą spółką a podatnikiem – jako że pozostają w bezpośrednim związku z przedmiotem opodatkowania po stronie podatnika – mogą podlegać zbadaniu w postępowaniu podatkowym lub kontrolnym pod kątem wykorzystania istniejących powiązań do zmiany obciążeń podatkowych z tytułu udziału w zysku spółki osobowej.

Fiskus podkreślił, że wspólnicy spółki osobowej, jeżeli są to podmioty powiązane w myśl art. 11 ustawy o CIT, to mogą te powiązania wykorzystać dla takiego ułożenia spraw, aby dostosować warunki działania założonej spółki (w tym zawieranych przez tę spółkę transakcji) do zmiany swoich obciążeń podatkowych.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 lipca 2014 r., ILPB4/423-206/13/14-S/DS, LEX nr 235527

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego