Od 1 stycznia 2014 r. ulegają zmianie przepisy dot. działania organów celnych w zakresie ochrony praw własności intelektualnej. Dotychczasowe rozporządzenie Rady (WE) nr 1383/2003 z 22 lipca 2003 r. dotyczące działań organów celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektórych praw własności intelektualnej oraz środków podejmowanych w odniesieniu do towarów, co do których stwierdzono, że naruszyły takie prawa (Dz. U. UE L 2003.196.7) zostało zastąpione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 608/2013 z 12 czerwca 2013 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez organy celne oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1383/2003 (Dz. U. UE L 2013.181.15).
Wnioski uwzględnione zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1383/2003 pozostają ważne przez okres wskazany w decyzji uwzględniającej wniosek. Okres ten nie jest przedłużany.
Zasadnicze zmiany wprowadzone nowym rozporządzeniem
- rozszerzenie katalogu praw podlegających ochronie o topografie układów scalonych, wzory użytkowe, nazwy handlowe;
- obowiązkowe stosowanie procedury uproszczonej niszczenia towarów;
- wprowadzenie odrębnej procedury regulującej kwestię małych przesyłek;
- określenie obowiązków posiadacza decyzji i sankcji za ich niedopełnienie;
- określenie sposobu wymiany informacji w sprawie wniosków i o zatrzymaniach między państwami członkowskimi a Komisją Europejską.
Przedmiot i zakres stosowania rozporządzenia
- towary, które podlegają lub powinny podlegać dozorowi celnemu lub kontroli celnej na obszarze celnym Unii,
- wszelkie czynności kontroli celnej, jakie mogą być stosowane w odniesieniu do towarów będących przedmiotami działania naruszającego prawo własności intelektualnej.
Wyłączenia stosowania
- towary, które zostały dopuszczone do swobodnego obrotu ze względu na ich przeznaczenie,
- towary o charakterze niehandlowym znajdujących się w bagażu osobistym podróżnych,
- towary, które wyprodukowano za zgodą uprawnionego (import równoległy) oraz towary wyprodukowane przez osobę upoważnioną w ilości przekraczającej ilość uzgodnioną przez tę osobę i uprawnionego (nadwyżki produkcyjne).
Wniosek o podjęcie działań
- system składania wniosków co do zasady pozostał niezmieniony,
- wniosek może być złożony wyłącznie przez uprawnionego do wszczęcia postępowania, w celu ustalenia, czy zostało naruszone prawo własności intelektualnej,
- możliwość rozszerzenia zakresu stosowania wniosku,
- w przypadku działania „z urzędu" możliwość złożenia uproszczonego wniosku krajowego,
- w każdym państwie członkowskim można złożyć tylko jeden wniosek krajowy i jeden wniosek unijny (wobec danego prawa),
- przewidziano możliwość zawieszenia lub wycofania wniosku,
- organy celne zobowiązane są do poinformowania pozostałych państw członkowskich o uwzględnieniu wniosku unijnego.
Obowiązki posiadacza decyzji
Posiadacz decyzji jest zobowiązany do niezwłocznego powiadamiania służb celnych, w przypadkach, gdy:
- prawo własności intelektualnej, którego wniosek dotyczył, przestało wywoływać skutki prawne,
- wnioskodawca utracił prawo do złożenia wniosku,
- nastąpiła zmiana jakichkolwiek danych lub informacji wymaganych do złożenia wniosku.
Działania organów celnych
- system co do zasady pozostał niezmieniony,
- obowiązek powiadomienia zgłaszającego lub posiadacza towaru o zawieszeniu zwolnienia / zatrzymaniu towaru,
- w przypadku zatrzymania „z urzędu" termin na złożenie organom celnym wniosku o podjęcie działań został wydłużony do 4 dni roboczych (możliwe jedynie złożenie wniosku krajowego),
- możliwość złożenia uproszczonego wniosku (z pominięciem niektórych informacji); taki wniosek ma zastosowanie jedynie do konkretnego przypadku zawieszenia zwolnienia / zatrzymania towaru,
- możliwość zniszczenia towaru w innym kraju członkowskim niż kraj zatrzymania.
Wymiana informacji
Ustanawia się centralną bazę danych (system informatyczny COPIS), w celu wymiany informacji pomiędzy organami celnymi państw członkowskich a Komisją obejmującą:
- uwzględnione wnioski (wraz z załącznikami),
- decyzje zmieniające lub przedłużające okres ważności wniosków,
- decyzje zawieszające wnioski,
- informacje o dokonanych zatrzymaniach towarów.