Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (nr UD163), który został właśnie wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Za jego przygotowanie odpowiada Maciej Duszczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Czytaj również: Prawa cudzoziemców wymagają ochrony - projekt noweli dotyczącej cudzoziemców do poprawy>>
Projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw ma na celu:
- zmianę sposobu składania wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały oraz zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, a w przypadku wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy również z obowiązkowymi załącznikami formalnymi, poprzez zastąpienie obowiązku złożenia ww. wniosków w formie papierowej, podczas osobistego stawiennictwa w urzędzie wojewódzkim, obowiązkiem złożenia ich w postaci elektronicznej z wykorzystaniem usługi online za pośrednictwem Modułu Obsługi Spraw;
- doprecyzowanie zakresu danych i informacji przetwarzanych w rejestrach i postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP oraz ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium RP, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, w tym w celu realizacji przepisów rozporządzenia (WE) nr 862/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie statystyk Wspólnoty z zakresu migracji i ochrony międzynarodowej oraz uchylającego rozporządzenie Rady nr 311/76 w sprawie zestawienia statystyk dotyczących pracowników cudzoziemców (Dz. Urz. UE L 199 z 31.07.2007, str. 23);
- dostosowanie polskiego porządku prawnego do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1953 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie ustanowienia europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich oraz uchylającego zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r. (Dz. Urz. UE L 311 z 17.11.2016, str. 13).
Projekt przewiduje również:
- wprowadzenie gotówkowej formy realizacji pomocy w reintegracji cudzoziemców po ich powrocie do państwa pochodzenia;
- zmiany w przepisach ustawy o cudzoziemcach w zakresie zobowiązania cudzoziemca do powrotu, udzielania cudzoziemcom pomocy w dobrowolnym powrocie oraz umieszczania małoletnich cudzoziemców w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub strzeżonym ośrodku wynikające z dotychczasowego doświadczenia organów Straży Granicznej w tych obszarach;
- wprowadzenie instytucji pouczenia cudzoziemca o obowiązku niezwłocznego wyjazdu na terytorium państwa, do którego cudzoziemiec udaje się wykonując decyzję nakazującą powrót wydaną przez organ państwa stosującego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 348 z 24.12.2008, str. 98, z późn. zm.) i w konsekwencji utworzenie rejestru ww. pouczeń, który będzie stanowił część krajowego zbioru rejestrów, ewidencji i wykazu w sprawach cudzoziemców, o którym mowa w art. 449 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach.
Projekt dotyczy także cudzoziemców w trakcie procedury o udzielenie im ochrony międzynarodowej w zakresie prowadzenia postępowań już po złożeniu wniosków.
Czytaj w LEX: Kacprzyk Michał, Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę >
Cena promocyjna: 59.25 zł
|Cena regularna: 79 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 71.11 zł
Istota planowanych rozwiązań
Projektodawcy proponują zatem wprowadzenie rozwiązań prawnych, które będą umożliwiały złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały oraz zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, a w przypadku wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy również z obowiązkowymi załącznikami formalnymi, w postaci elektronicznej z wykorzystaniem usługi online za pośrednictwem MOS.
- W obecnym stanie prawnym wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały oraz zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE cudzoziemiec jest obowiązany złożyć wyłącznie na urzędowym formularzu (według wzorów określonych w aktach wykonawczych do ustawy o cudzoziemcach) w formie papierowej, osobiście w siedzibie urzędu wojewódzkiego. W przypadku kiedy ww. wniosek nie zostanie złożony przez cudzoziemca osobiście, wojewoda jest obowiązany wzywać cudzoziemca do osobistego stawiennictwa w urzędzie wojewódzkim w terminie nie krótszym niż 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. W trakcie składania ww. wniosku od cudzoziemca pobierane są odciski linii papilarnych w celu wydania karty pobytu, a w dokumencie podróży zamieszczany jest odcisk stempla potwierdzający złożenie wniosku – podkreślają autorzy projektu. Ich zdaniem, obowiązujące przepisy nie odpowiadają oczekiwaniom związanym z cyfryzacją procedur administracyjnych. Kryzys wywołany pandemią COVID-19 w szczególności uwidocznił obszary spraw administracyjnych wymagające zintensyfikowanej i przyspieszonej cyfryzacji, a także wykreował nowe potrzeby dotyczące e-usług – zarówno ich jakości, jak i dostępności. Proponowane zastąpienie ww. obowiązku składania wniosków w formie papierowej, osobiście w siedzibie urzędu wojewódzkiego obowiązkiem składania ich w postaci elektronicznej jest odpowiedzią na naturalnie zachodzące zmiany zachowań osób ubiegających się o legalizację pobytu w Polsce. Usprawnienie procedur legalizacji pobytu cudzoziemców wynika również z konieczności obsłużenia wzrastającej z roku na rok liczby wniosków o legalizację pobytu w Polsce.
Zgodnie z projektem, MOS będzie prowadzony przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, w systemie teleinformatycznym. Dostęp do MOS będzie zapewniany cudzoziemcom, którzy za jego pośrednictwem będą składać wnioski o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały oraz zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE. Prawo dostępu do MOS będzie przysługiwało także osobom, które mogą złożyć wniosek w imieniu małoletniego cudzoziemca, osoby ubezwłasnowolnionej lub osoby małoletniej bez opieki.
Zakłada się też, że w MOS będą przechowywane dane i informacje związane z postępowaniami, o których mowa wyżej, a następnie będą one przekazywane odpowiednio do prowadzonych w systemie informatycznym rejestrów spraw dotyczących zezwoleń na pobyt czasowy, zezwoleń na pobyt stały oraz zezwoleń na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
W celu zapewnienia możliwości bezpiecznego składania wniosków w trybie online, a także przechowywania danych i informacji oraz w efekcie ich przekazywania do ww. rejestrów, zakłada się, że MOS jako usługa teleinformatyczna, będzie ściśle powiązany i kompatybilny z krajowym zbiorem rejestrów, ewidencji i wykazu w sprawach cudzoziemców, który prowadzi w systemie teleinformatycznym Szef Urzędu na mocy art. 449 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.
Wprowadzenie narzędzia, którym jest MOS, ma na celu przede wszystkim usprawnienie procedur związanych z legalizacją pobytu cudzoziemców w Polsce oraz wyeliminowanie zbędnych elementów tych procedur, które stanowiły obciążenie zarówno dla cudzoziemców, jak również dla urzędów wojewódzkich.
Założeniem projektowanej ustawy jest także stworzenie cyfrowej formy wniosku zawierającej zaawansowany podpis elektroniczny. Wnioski te zostaną zaprojektowane w sposób gwarantujący intuicyjność i łatwość w ich wypełnieniu, co ma szczególnie istotne znaczenie w przypadku postępowań administracyjnych prowadzonych wobec cudzoziemców. MOS wskaże też, jakie obowiązkowe załączniki należy dołączyć do wniosku. Powyższe ułatwi urzędom wojewódzkim prowadzenie postępowań administracyjnych w sprawach legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce, ponieważ wnioski po ich weryfikacji formalnej będą automatycznie przekazywane do krajowego zbioru rejestrów, ewidencji i wykazu w sprawach cudzoziemców bez konieczności ich ręcznego przepisywania.
Planowane rozwiązania umożliwią także cudzoziemcom podpisywanie wniosków online z wykorzystaniem gotowych, już funkcjonujących mechanizmów w ramach rozwiązania „login.gov.pl”, który umożliwia podpisanie dokumentów przez profil zaufany podpisem zaufanym. Dodatkowo cudzoziemiec będzie miał możliwość podpisania wniosku kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Rząd ma przyjąć projekt ustawy w IV kwartale 2024 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.