Ustawa z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw wprowadziła wynagrodzenie w wysokości minimalnej stawki godzinowej na umowę zlecenie. Wtedy także wprowadzono katalog wyłączeń świadczonych usług, które nie podlegają wynagrodzeniu na zasadzie minimalnej stawki godzinowej.

W projekcie nowelizacji z 22 sierpnia 2024 r. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę także obecne są wyłączenia pewnych usług (art. 21). Należą do nich np. usługi opiekuńcze i bytowe w rodzinnym domu pomocy. – Wynika to z tego, że wykonywanie tych usług jest inne niż na typowej umowie cywilnoprawnej. Usługi opiekuńcze i bytowe łączą się z ciągłym byciem w gotowości, bo opieka trwa całą dobę, a nie tylko np. 8 godzin. Określone czynności opiekuńcze można wykonywać cały czas – wyjaśnia Mateusz Brząkowski, radca prawny prowadzący własną kancelarię.

Czytaj również: Zmiany w obliczaniu minimalnego wynagrodzenia szczególnie istotne dla pracodawców>>

Usługi wykonywane dłużej niż jedna doba

Ustawodawca założył, że usługi takie muszą być wykonywane nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedna doba. Opieka ta jest uzasadniona ze względu na szczególne potrzeby w życiu codziennym osób wspieranych. Obowiązki osób świadczących usługi odnoszą się do pełnienia opieki przez całą dobę, co nie jest jednoznaczne z ciągłą aktywnością w tym czasie, a pozostawaniem w gotowości fizycznej, społecznej oraz psychicznej 24 godziny na dobę. Dlatego nie można uznać osoby prowadzącej rodzinny dom pomocy za osobę wykonującą usługi w przeliczeniu na konkretną liczbę godzin.

Czytaj również: Od dziś płaca minimalna wynosi 4300 zł, a stawka godzinowa 28,10 zł>>

Do katalogu wyłączeń rozliczania się minimalną stawką godzinową należą:

  • umowy, gdzie zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie i umowy o świadczenie usług, jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne,
  • umowy dotyczące usług opiekuńczych i bytowych realizowanych poprzez prowadzenie rodzinnego domu pomocy na podstawie ustawy o pomocy społecznej,
  • umowy o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka, w przedmiocie prowadzenia rodzinnego domu dziecka, w przedmiocie pełnienia funkcji rodziny pomocowej, w przedmiocie pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, w przypadku pełnienia funkcji wychowawcy wyznaczonego do pomocy w kierowaniu placówką opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego, w przypadku gdy w tej placówce nie ma zatrudnionego dyrektora.

 


Praca nieprzeliczalna na konkretną liczbę godzin

- Charakter tych umów polega na tym, że prowadzący np. rodzinny dom dziecka wspólnie zamieszkują z dziećmi i specyfika tej pracy jest zupełnie inna. Pozostają w ciągłej gotowości do zapewnienia opieki i inny jest charakter tej umowy – podkreśla mecenas Brząkowski.

Ustawodawca podkreśla, że ich rytm pracy opiera się na standardach określonych dla rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka czy placówki rodzinnej i jest dostosowany do życia rodziny, którą tworzą, zarówno dla dzieci przyjętych pod opiekę, jak i dzieci własnych. Przebywają oni z dziećmi 24 godziny na dobę, zapewniając im w tym czasie opiekę i trudno jest ustalić, kiedy faktycznie świadczone są usługi na rzecz dzieci umieszczonych np. w pieczy zastępczej, a kiedy na rzecz ich własnych dzieci. W związku z tym zadań tych nie można uznać za świadczenie usług w przeliczeniu na konkretną godzinę.