Jest projekt nowej ustawy o wynagrodzeniu minimalnym za pracę

Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę będzie corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. Orientacyjna zaś wartość referencyjna na poziomie 55 proc. prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ma być stosowana do corocznej oceny wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę – przewiduje projekt ustawy. Podwyższeniu mają ulec kary grzywny za wykroczenia przeciwko prawom pracownika – nawet do 45 tys. zł.

Chodzi o projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (nr UC62), który stanowi implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 275 z 25.10.2022, str. 33). Polska ma czas do jej wdrożenia do porządku krajowego do 15 listopada 2024 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dało 14 dni na uzgodnienia międzyresortowe, a konsultacje publiczne, które dziś się rozpoczęły, mają zakończyć się 25 września.

Czytaj również: Wdrożenie dyrektywy to okazja do zmian w ustalaniu płacy minimalnej>>

Ustalanie i aktualizacja płacy minimalnej

Zgodnie z projektowanym art. 6 wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. Rada Ministrów, tak jak obecnie, do dnia 15 czerwca każdego roku, przedstawia RDS propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku następnym oraz propozycję wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku następnym określonej zgodnie z art. 17, wraz z terminem zmiany tych wysokości, zgodnie z art. 3. W tym terminie Rada ma też otrzymać: informację  o wskaźniku cen w roku poprzednim, informację o prognozowanych na rok następny: wskaźniku cen oraz wskaźniku przeciętnego wynagrodzenia, wysokość przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale roku, w którym odbywają się negocjacje, informację o wydatkach gospodarstw domowych w roku poprzednim, informację o wskaźniku udziału dochodów z pracy najemnej oraz przeciętnej liczbie osób na utrzymaniu osoby pracującej najemnie w roku poprzednim, informację o wysokości przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w roku poprzednim według rodzajów działalności, informację o poziomie życia różnych grup społecznych, informację o warunkach gospodarczych państwa, z uwzględnieniem sytuacji budżetu państwa, wymogów rozwoju gospodarczego, poziomu wydajności pracy i konieczności utrzymania wysokiego poziomu zatrudnienia, a także informację o wskaźniku prognozowanego realnego przyrostu produktu krajowego brutto, informację o orientacyjnej wartości referencyjnej, o której mowa w art. 9 ust. 1 oraz relacji minimalnego wynagrodzenia za pracę do tej wartości.

Co ważne, w myśl art. 9 projektu, orientacyjna wartość referencyjna, która ma być stosowana do corocznej oceny wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalona została na poziomie 55 proc. prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przyjętej do opracowania projektu ustawy budżetowej.

MRPiPS zaproponowało, by aktualizacja minimalnego wynagrodzenia za pracę była dokonywana co najmniej raz na cztery lata (projektowany art. 10). Przy czym, jak wynika ze słowniczka do ustawy (art. 2 pkt 1), przez aktualizację minimalnego wynagrodzenia za pracę należy rozumieć weryfikację wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę z uwzględnieniem kryteriów aktualizacji, tj.:

• a) siły nabywczej minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem kosztów utrzymania,
• b) ogólnego poziomu wynagrodzeń i ich rozkładu,
• c) stopy wzrostu wynagrodzeń,
• d) długoterminowych krajowych poziomów produktywności i ich zmian,
• e) relacji wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę do wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku kalendarzowym, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Ponadto zgodnie z art. 7 ust. 1 projektu wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ma być ustalana w taki sposób, aby przeciętna wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku wzrastała w stopniu nie niższym niż prognozowany na dany rok wskaźnik cen, z zastrzeżeniem ust. 4–5. Jeżeli w roku poprzednim prognozowany wskaźnik cen będzie różnił się od wskaźnika cen, to przy ustalaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku następnym uwzględnia się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku negocjacji, skorygowaną wskaźnikiem weryfikacyjnym. Wskaźnik ten  otrzymuje się przez podzielenie wskaźnika cen w roku poprzednim przez prognozowany wskaźnik cen w roku poprzednim, w oparciu o który została ustalona wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

[E-book] Prawo pracy

Krzysztof Baran

Sprawdź  

Pracodawca zapłaci odsetki za opóźnienia i wyższe grzywny

Przy tej okazji ministerstwo chce również zmienić przepisy kodeksu pracy, dodając nowy art. 85(1)1 par. 1-3, na podstawie którego jeżeli pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia za pracę, pracownikowi należą się odsetki za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki te mają być naliczane przez pracodawcę od dnia następującego po dniu upływu terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę i wypłacane łącznie z wypłatą tego wynagrodzenia. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie ustalane zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego.

Jednocześnie podwyższeniu uległyby kary grzywny za wykroczenia przeciwko prawom pracownika – z obecnych od 1 tys. do 30 tys. zł do od 1,5 tys. do 45 tys. zł. Grzywna w tej samej wysokości przewidziana będzie za wykroczenia, o których mowa w art. 282 k.p. (razem z nowym wykroczeniem polegającym na wypłacie wynagrodzenie w wysokości niższej od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie odrębnych przepisów) i w art. 283 par. 1 k.p. (tj. wykroczenia związane z bhp).

Ale to nie wszystko. MRPiPS chce też dopisać niewypłacanie wynagrodzenia przez okres co najmniej trzech miesięcy jako nowe przestępstwo przeciwko prawom pracownika do kodeksu karnego. Proponuje się bowiem dodanie do art. 218 k.k. nowego par. 1b, na podstawie którego osoba określona w par. 1a, która będąc zobowiązana do wypłaty wynagrodzenia za pracę, obowiązku tego nie wykonuje przez okres co najmniej trzech miesięcy, będzie podlegała grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.

Projektowana ustawa ma co do zasady wejść w życie 15 listopada 2024 r.  

Czytaj też w LEX: Przewodnik po zmianach w prawie pracy 2024 >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.