Rząd szykuje nowe przepisy, które mają zmienić sposób ustalania płacy minimalnej, począwszy od tej na 2026 r. Propozycje zmian opublikowano w wykazie prac rządu (nr UC62). Projekt ustawy ma wdrożyć unijną dyrektywę, którą powinniśmy implementować do 15 listopada 2024 r. 

Czytaj również: Wdrożenie dyrektywy to okazja do zmian w ustalaniu płacy minimalnej>>

Jak powinno być według Lewiatana...

- Nowy mechanizm mrożenia płacy minimalnej w przypadku zawyżonych relacji do planowanej i rzeczywistej  inflacji w poprzednim roku jest dobrym rozwiązaniem i to prawidłowa reakcja na złe doświadczenia z poprzednich lat, kiedy płaca minimalna wzrosła w 2023 roku o 20 proc., a w obecnym roku o ponad 19 proc. - mówi prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan. Taka sytuacja powoduje ogromne problemy, zwłaszcza małych firm, ale także niekorzystnie wpływa na spłaszczenie płac w gospodarce i sferze budżetowej, pogarszając i tak nie najlepszy w ostatnich latach klimat inwestycyjny.

- W pracach nad nową ustawą konieczne jest większe powiązanie, z poszanowaniem praw partnerów społecznych, wynagrodzenia minimalnego z aktualną lub prognozowaną sytuacją gospodarczą. Mogłoby się to odbywać poprzez zmniejszenie roli rządu w tym procesie. Innymi słowy, gdyby partnerzy społeczni nie doszli do porozumienia -  wynagrodzenie minimalne byłoby w wysokości wynikającej z matematycznej formuły, a nie decyzji polityków, jak w ostatnich latach. Preferowanym mechanizmem, byłoby odniesienie minimalnego wynagrodzenia do referencyjnej wysokości 50 proc.  przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce proponowanej w dyrektywie oraz  utrzymanie gwarancji płacy minimalnej na poziomie 50 proc. przeciętnej wzmocniony o gwarantowaną podwyżkę o wysokość inflacji. Dopełnieniem tej propozycji mógłby być mechanizm mrożenia płacy minimalnej – uważa prof. Męcina.

 

Meritum Prawo Pracy 2024 [PRZEDSPRZEDAŻ]
Meritum Prawo Pracy 2024 [PRZEDSPRZEDAŻ]

Kazimierz Jaśkowski

Sprawdź  

…a jak chce MRPiPS, dostosowując przepisy do unijnej dyrektywy

Jak twierdzi Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiając założenia do projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, wdrożenie do prawa polskiego przepisów dyrektywy w zakresie minimalnego wynagrodzenia wymaga dokonania zmiany ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 2002 r. - Jednocześnie z uwagi na fakt, że ustawa ta była wielokrotnie zmieniana, a także że w związku z implementacją dyrektywy wprowadzono liczne zmiany, zaproponowano projekt nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – podkreśla resort. Ponadto w zakresie sankcji konieczna jest zmiana również Kodeksu karnego oraz Kodeksu pracy. - Projekt ustawy w części stanowi powtórzenie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu z 2002 r. – zapewnia MRPiPS będące autorem projektowanych przepisów.

Projekt ustawy reguluje zasady i tryb ustalania oraz aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę, wskazuje organ doradczy właściwy w sprawach związanych z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, reguluje kwestie związane ze sprawozdawczością w zakresie minimalnego wynagrodzenia za pracę, a także określa zasady i tryb ustalania oraz wypłacania minimalnej stawki godzinowej.

Projekt ustawy przewiduje:

  • 1) uzupełnienie słowniczka, w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 2002 r., o definicje nowych pojęć;
  • 2) dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. W myśl projektu ustawy, gdy prognozowany na rok następny wskaźnik cen wynosi co najmniej 105 proc. ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej, tj. od dnia 1 stycznia i od dnia 1 lipca. Natomiast, gdy wskaźnik ten wynosi mniej niż 105 proc. – ustala się jeden termin zmiany ww. wysokości minimalnych gwarancji płacowych, tj. od dnia 1 stycznia;
  • 3) wyznaczenie Rady Dialogu Społecznego jako organu doradczego w kwestiach związanych z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, w szczególności z jego ustalaniem i aktualizacją;
  • 4) podkreślenie roli strony pracowników i strony pracodawców w sprawach związanych z minimalnym wynagrodzeniem za pracę i zaangażowanie ich na etapie ustalania i aktualizowania minimalnego wynagrodzenia za pracę;
  • 5) coroczną procedurę ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej.
  • 6) utrzymanie co do zasady dotychczasowego mechanizmu ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę. Projektowane przepisy gwarantują coroczny wzrost wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w stopniu nie niższym niż prognozowany na dany rok wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem. Jednocześnie, jeśli w roku negocjacji wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest niższa od połowy wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w I kwartale tego roku, gwarancja ta jest zwiększana dodatkowo o 2/3 prognozowanego wskaźnika realnego przyrostu PKB. W przypadku, gdy w roku poprzednim rzeczywisty wzrost cen różnił się od prognozowanego, projekt przewiduje zastosowanie mechanizmu korygującego (zastosowanie wskaźnika weryfikacyjnego w odniesieniu do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku z tytułu różnicy pomiędzy rzeczywistym a prognozowanym wzrostem cen w roku poprzednim).
  • 7) analogiczny jak obecnie obowiązujący sposób zaokrąglania przy dokonywaniu obliczeń dotyczących wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej;
  • 8) ustalenie wartości referencyjnej, która będzie stosowana do oceny adekwatności wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę;
  • 9) aktualizację minimalnego wynagrodzenia za pracę co najmniej raz na 4 lata w oparciu o następujące kryteria: a) siłę nabywczą minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem kosztów utrzymania, b) ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład, c) stopę wzrostu wynagrodzeń, d) długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany, e) relacji minimalnego wynagrodzenia za pracę do przeciętnego wynagrodzenia;
  • 10) procedurę przeprowadzenia aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę.
  • 11) procedurę sprawozdawczości. Do Komisji Europejskiej, co 2 lata, będą przekazywane następujące dane statystyczne i informacje: - poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę, - odsetek pracowników objętych minimalnym wynagrodzeniem za pracę, - opis istniejących zróżnicowanych stawek i odliczeń, - powody wprowadzenia zróżnicowanych stawek i odliczeń, - odsetek pracowników objętych zróżnicowanymi stawkami, w miarę dostępności danych.
  • 12) wprowadzenie wynagrodzenia minimalnego za pracę jako wynagrodzenia zasadniczego;
  • 13) analogiczne, co do zasady, przepisy w zakresie minimalnej stawki godzinowej co przepisy art. 8a-8f ustawy o minimalnym wynagrodzeniu z 2002 r. Projekt ustawy przewiduje jedynie zmiany w zakresie: - terminu wypłaty wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej, - podwyższenia kary za zaniżanie wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej, - wprowadzenia kary za niewypłacanie wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej;
  • 14) wprowadzenie nowych sankcji w Kodeksie pracy oraz Kodeksie karnym. Projekt ustawy wprowadza nowy typ przestępstwa oraz nowy typ wykroczenia, które związane są z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia za pracę, a także przewiduje naliczanie odsetek za nieterminowe wypłacenie należnych pracownikom wynagrodzeń. Ponadto, projekt przewiduje podwyższenie sankcji za wykroczenia przeciwko prawom pracownika;
  • 15) określenie terminu przeprowadzenia pierwszej aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz przekazania pierwszego sprawozdania do Komisji Europejskiej;
  • 16) pozostawienie dotychczas obowiązującego w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu z 2002 r. przepisu definiującego najniższe wynagrodzenie za pracę;
  • 17) zachowanie mocy, do dnia 31 grudnia 2025 r., obwieszczenia ustalającego wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. wydanego na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 2002 r. albo rozporządzenia ustalającego wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. wydanego na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 2002 r. Powyższe wynika z faktu, że przepisy projektu ustawy będą miały zastosowanie do ustalenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2026 r. Natomiast wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2025 r. będzie ustalana na podstawie przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 2002 r., z uwagi na fakt, że wysokości te, muszą być ustalone najpóźniej do 15 września 2024 r.

Projekt ma zostać przyjęty przez rząd na przełomie III i IV kwartału 2024 r.  

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.