Przedsiębiorstwo PCM sprzedające samochody zakwestionowało decyzję ZUS w Gdańsku, który nakazał pracodawcy uiszczenie składek za pracowników zatrudnionych na zlecenie w firmie leasingowej współpracującej przy tej sprzedaży.
Czytaj: SN: Sprzedaż biżuterii on-line na zlecenie też oskładkowana, jeśli spółki są powiązane>>
Sąd drugiej instancji przy rozpoznawaniu apelacji powziął wątpliwość, co do interpretacji art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Według tego przepisu za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Uchwała Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczy dilerów samochodów, którzy zawarli umowy o współpracy z firmami leasingowymi w celi finansowania sprzedaży aut.
Praca na rzecz leasingodawcy
Na czym polegała praca zatrudnionego w firmie powoda? Pracownik zatrudniony na umowę o pracę w PCM po podpisaniu umowy z leasingodawcą, oferował klientom program finansowania zakupu auta. Nie zawsze jednak były to pojazdy powoda, niekiedy finansowano sprzedaż aut spoza tej firmy.
Umowa o współpracy dealera i leasingodawcy była wykonywana przez pracownika powoda, więc - jak twierdził ZUS - korzyści ekonomiczne odnosił sprzedawca aut, a nie pracownik. Choć to nie do końca prawda - wszyscy odnosili korzyści, a za zlecenie pracownikowi płacono dodatkowo. Z tym, że wynagrodzenie w marży za sprzedaż otrzymywał leasingodawca.
Sąd apelacyjny uznał, że decydujące w tej sprawie powinno być kryterium korzyści, nawet pośrednie, a te odnosił pracodawca, czyli powód.
SN: Obejście przepisów prawa
Uchwała podjęta przez Izbę Pracy 26 sierpnia br. zmierzała do postawienia bariery przed nadużyciami i obejściem prawa. Jak stwierdził sędzia sprawozdawca Dawid Miąsik, umowy o współpracy często miały na celu obejście przepisów o czasie pracy, o godzinach nadliczbowych, o podleganiu obowiązku składkowemu, a także - o bezpieczeństwie w wypadku kierowców i w służbie zdrowia. - Brak powiązań kapitałowo-osobowych pomiędzy takimi podmiotami nie wyklucza zastosowania art. 8 ust. 2a.- podkreślił SN.
Sędzia Miąsik wymienił trzy kategorie spraw rozpoznawanych przez Sąd Najwyższy na tle art. 8 ust.2a):
- umowy o współpracy
- powiązania kapitałowe między dwoma spółkami
- zlecenie nie było wykonywane u pracodawcy, więc SN oddalał skargi kasacyjne.
SN wykłada ten przepis tak, by nie dochodziło do sprzecznej z prawem tzw. optymalizacji składkowej. Sąd podchodzi do każdej sprawy indywidualnie, w zależności jak wykonywany jest model finansowy. Jeśli pracodawca zlecał usługi firmie trzeciej przy wykorzystaniu jego pracowników i nie naruszał art. 8 ust. 2a) to składek nie odprowadza.
- Finansowanie umów zlecenia przez pracodawcę, na ogół przemawia za zastosowaniem art 8 ust.2a) ustawy systemowej, choć nie jest to regułą - podkreślił sędzia sprawozdawca.
Sygnatura akt III UZP 6/21, uchwała trzech sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN z 26 sierpnia 2021 r.
