W myśl art. 29 ust. 1a i ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych urzędnicy państwowi mogą być zatrudniani w tzw. równoważnym systemie czasu pracy (czyli w warunkach wydłużenia dobowej normy czasu pracy w niektórych dniach) oraz poza normalnymi godzinami pracy, w porze nocnej, a także w niedziele i święta.
W obecnym stanie prawnym, w świetle przepisów ustawy o pracownikach urzędów państwowych, prawo zatrudniania w nocy, w równoważnym systemie czasu pracy, w nadgodzinach, w niedziele i święta jest niemożliwe w przypadku przede wszystkim kobiet w ciąży oraz kobiet opiekujących się dziećmi w wieku do 8 lat.
Konieczność nowelizacji ustawy o pracownikach urzędów państwowych była spowodowana tym, że jej przepisy są niespójne z innymi ustawami regulującymi czas pracy pracowników będących urzędnikami. Np. art. 97 ust. 10 ustawy o służbie cywilnej zawiera wyłączenie odnoszące się do kobiet w ciąży, które nie mogą wykonywać pracy w równoważnym czasie pracy oraz w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, w niedziele i święta oraz do członków korpusu służby cywilnej, jeżeli nie wyrazili na to zgody sprawujący pieczę nad osobami wymagającymi stałej opieki lub opiekującymi się dziećmi w wieku do lat ośmiu.
Z kolei art. 42 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych zakazuje w sposób bezwzględny zatrudniania kobiet w ciąży w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz w niedziele i święta oraz zatrudniania w tych warunkach pracowników, którzy nie wyrażą na to zgody i sprawują pieczę nad osobami wymagającymi stałej opieki lub opiekujących się dziećmi do lat ośmiu.
Wreszcie, art. 58 ust. 5 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy stanowi, że przepisy dotyczące pracy w równoważnym systemie czasu pracy, poza normalnymi godzinami pracy, w niedziele, święta i w nocy nie dotyczą pracownic w ciąży, a w przypadku pracowników opiekujących się dziećmi do lat 8 – tylko wówczas, gdy wyrażą zgodę.
Wskazane wyżej przepisy ustawy o Służbie Cywilnej, ustawy o pracownikach samorządowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy nie przewidują zatem bezwzględnego zakazu pracy pracowników opiekujących się dziećmi do lat 8 w nadgodzinach, w nocy, w niedziele i święta i zezwalają na to, gdy pracownik wyrazi na to zgodę.
W tym duchu idzie też uchwalona przez Sejm zmiana ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Zmiany przewidują, że zniesiony ma być bezwzględny zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w systemie równoważnego czasu pracy, w porze nocnej oraz w niedziele i święta pracowników – kobiet i mężczyzn opiekujących się dziećmi w wieku do lat 8. Pracownicy ci będą mogli wyrazić w drodze pisemnej zgodę na pracę w równoważnym systemie czasu pracy, na pracę w godzinach nadliczbowych, na pracę w nocy, w niedziele i święta.
W obecnym stanie prawnym, w świetle przepisów ustawy o pracownikach urzędów państwowych, prawo zatrudniania w nocy, w równoważnym systemie czasu pracy, w nadgodzinach, w niedziele i święta jest niemożliwe w przypadku przede wszystkim kobiet w ciąży oraz kobiet opiekujących się dziećmi w wieku do 8 lat.
Konieczność nowelizacji ustawy o pracownikach urzędów państwowych była spowodowana tym, że jej przepisy są niespójne z innymi ustawami regulującymi czas pracy pracowników będących urzędnikami. Np. art. 97 ust. 10 ustawy o służbie cywilnej zawiera wyłączenie odnoszące się do kobiet w ciąży, które nie mogą wykonywać pracy w równoważnym czasie pracy oraz w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, w niedziele i święta oraz do członków korpusu służby cywilnej, jeżeli nie wyrazili na to zgody sprawujący pieczę nad osobami wymagającymi stałej opieki lub opiekującymi się dziećmi w wieku do lat ośmiu.
Z kolei art. 42 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych zakazuje w sposób bezwzględny zatrudniania kobiet w ciąży w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz w niedziele i święta oraz zatrudniania w tych warunkach pracowników, którzy nie wyrażą na to zgody i sprawują pieczę nad osobami wymagającymi stałej opieki lub opiekujących się dziećmi do lat ośmiu.
Wreszcie, art. 58 ust. 5 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy stanowi, że przepisy dotyczące pracy w równoważnym systemie czasu pracy, poza normalnymi godzinami pracy, w niedziele, święta i w nocy nie dotyczą pracownic w ciąży, a w przypadku pracowników opiekujących się dziećmi do lat 8 – tylko wówczas, gdy wyrażą zgodę.
Wskazane wyżej przepisy ustawy o Służbie Cywilnej, ustawy o pracownikach samorządowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy nie przewidują zatem bezwzględnego zakazu pracy pracowników opiekujących się dziećmi do lat 8 w nadgodzinach, w nocy, w niedziele i święta i zezwalają na to, gdy pracownik wyrazi na to zgodę.
W tym duchu idzie też uchwalona przez Sejm zmiana ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Zmiany przewidują, że zniesiony ma być bezwzględny zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w systemie równoważnego czasu pracy, w porze nocnej oraz w niedziele i święta pracowników – kobiet i mężczyzn opiekujących się dziećmi w wieku do lat 8. Pracownicy ci będą mogli wyrazić w drodze pisemnej zgodę na pracę w równoważnym systemie czasu pracy, na pracę w godzinach nadliczbowych, na pracę w nocy, w niedziele i święta.