Pracodawcy zaczynają dostrzegać kondycję psychiczną pracownika

Pandemia obniżyła odporność psychiczną pracowników. Trudności z radzeniem sobie w pracy mają dziś ci, którzy dobrze funkcjonowali w normalnych warunkach. W skrajnych przypadkach kończy się to porzuceniem pracy. Pracodawcy zaczynają więc mierzyć kondycję psychiczną pracowników, a w firmach pojawili się menedżerowie od szczęścia. Zdaniem ekspertów, szkolenia BHP powinny obejmować także odporność psychiczną. Wzrasta bowiem tzw. wypadkowość psychiczna.

- Odporność psychiczna to cecha osobowości, która w dużym stopniu, wpływa na sposób, w jaki osoba reaguje na wyzwania, stres czy presję. Jest neuroplastyczna, co oznacza, że możemy ją kształtować poprzez postawę i sposób myślenia. To jest umiejętność zarządzania sobą. Można ją mierzyć poprzez testy psychometryczne odporności psychicznej i pracodawcy coraz częściej to robią – mówi serwisowi Prawo.pl Katarzyna Lorenc, prezes BIZYOU, ekspert BCC ds. rynku pracy oraz zarządzania i efektywności pracy.

Jak podkreśla, z badań wynika, że tylko 16 proc. społeczeństwa ma podwyższoną odporność psychiczną. Zdecydowana większość, bo aż 68 proc. ma odporność na w normie. – To osoby, które dobrze radzą sobie w normalnych warunkach, w pracy są wydajni i zadowoleni. W pandemii zostali jednak wytrąceni z rutyny i równowagi. I zaczęły się problemy z odpornością psychiczną – podkreśla Lorenc. I dodaje: - Pandemia zadziałała jak akcelerator. To przełomowy moment, który wymaga zmiany podejścia do bezpieczeństwa pracy i jej warunków.

Czytaj również: Depresja zbiera żniwo wśród pracowników, a firmy i ZUS słabo sobie z tym radzą>>
 

BHP – obowiązki pracodawcy i pracownika

Zgodnie z art. 207 par. 1 Kodeksu pracy, pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Pracodawca, w myśl par. 2, ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:

1. organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
2. zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
3. reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;
4. zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;
5. uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;
6. zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
7. zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Czytaj w LEX: Jak zadbać o zdrowie psychiczne pracowników - budowanie odporności psychicznej w kryzysie >

Ma też obowiązek informować pracowników o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy (art. 207¹ k.p.). Osoby zaś kierujące pracownikami mają obowiązek:

1. organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;
2. dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;
3. organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy;
4. dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;
5. egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
6. zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Czytaj w LEX: O zdrowiu psychicznym systemowo >

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 7/2021 >>

BHP – czas na zmianę podejścia

Szkopuł jednak w tym, że przepisy BHP dotyczą jedynie fizycznego bezpieczeństwa w zakładzie pracy. – Koncentrują się tylko na zasadach obsługi maszyn i urządzeń, a nie dotyczą psychicznej strony warunków pracy. Szkolenia BHP nie obejmują dziś odporności psychicznej. Tymczasem jej budowanie jest  największym wyzwaniem tego wieku, co widać już po problemach dzieci i młodzieży. Pandemia i rosnąca wypadkowość psychiczna jest przełomowa. Widać to po rosnącej liczbie zwolnień wystawianych przez lekarzy psychiatrów albo po rezygnacji z pracy, bo osoba nie radzi sobie z warunkami pracy, panującą w niej atmosferą – podkreśla Katarzyna Lorenc.  

Zobacz procedurę w LEX: Odpowiedzialność pracodawcy za przestępstwa w zakresie bhp >

Zdaniem eksperta BCC ds. rynku pracy oraz zarządzania i efektywności pracy, pracodawcy coraz częściej mierzą odporność psychiczną pracowników i starają ją wzmacniać, nawet grupowo. – Odporność psychiczna obejmuje podejście do zmian, wytrwałość, poczucie wpływu na własne życie i kształtowanie miejsca pracy, kontrolę emocji, czyli tzw. inteligentne emocje, wreszcie pewność siebie  jako wiarę we własne umiejętności i pewność siebie w relacjach z innymi. Kiedyś menedżerowie uczyli się patrzenia na kompetencje. Teraz powinni patrzeć, jak pracownicy radzą sobie z warunkami pracy i wspierać ich odporność psychiczną – twierdzi Katarzyna Lorenc.

Czytaj w LEX: Szkolenia bhp w dobie koronawirusa >

Coraz więcej firm ma już tego świadomość. Dlatego w przedsiębiorstwach pojawili się menedżerowie od szczęścia (z ang. happiness manager). Ich rolą jest dbanie o samopoczucie i kondycję psychiczną pracowników. – Wszystko po to, by pracownicy koncentrowali się na motywacji i satysfakcji z pracy, a nie na tym, że jest im źle – wyjaśnia.

Zobacz procedurę w LEX: Procedura wdrożenia systemu pomocy psychologicznej w firmie  >

-25%

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 7/2021

Sprawdź  

Cena promocyjna: 63.74 zł

|

Cena regularna: 85 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 0 zł

Bezpieczne i higieniczne warunki pracy, czyli jakie?

Zdaniem Katarzyny Siemienkiewicz, eksperta ds. prawa pracy Pracodawców RP, ilość zwolnień lekarskich z powodu problemów depresyjnych i innych zaburzeń w okresie pandemii lawinowo wzrosła. - Dane te dają do myślenia, ponadto badania przeprowadzone przez specjalistów z dziedziny psychiatrii i psychologii potwierdzają, że obecna sytuacja epidemiczna oraz związane z tym zmiany w funkcjonowaniu społecznym znacząco wpływają na nasze samopoczucie. Ciało i umysł człowieka to system naczyń połączonych, wzajemnie ze sobą oddziałujących. Zatem jeżeli człowiek odczuwa lęk, wzmożony stres lub napięcie, siłą rzeczy nie może skupić się na wykonywaniu pracy lub robi to ogromnym kosztem – podkreśla Siemienkiewicz. Jak twierdzi, pracodawcy widzą wówczas mniejsze efekty wykonywanej przez pracowników pracy. - W wielu firmach, właśnie na skutek pandemii są wprowadzane benefity w formie konsultacji psychologicznych czy przeprowadza się szkolenia z technik wyciszających, odstresowujących – mówi ekspert ds. prawa pracy Pracodawców RP. I dodaje: Złe samopoczucie pracownika niekoniecznie może być związane z atmosferą panującą w pracy, lecz z innymi aspektami życia, np. zadłużeniem, chorobami, problemami rodzinnymi itp. Mimo tego widać trend oferowania pracownikom możliwości niwelowania obniżonego nastroju.

Czytaj w LEX: Czy choroba psychiczna może być chorobą zawodową? >

W opinii Katarzyny Siemienkiewicz, pokłosiem pandemii jest również odmienne rozumienie pojęcia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Do tej pory było ono kojarzone głównie z koniecznością wypełnienia określonej papierologii, teraz coraz częściej pracodawcy widzą, że w tym obowiązku chodzi o zdrowie i życie pracowników. - W klasyfikacji czynników występujących w procesie pracy wymienia się tzw. czynniki psychofizyczne, np. obciążenie umysłu, niedociążenie lub przeciążenie percepcyjne, obciążenie emocjonalne. Dokonując oceny ryzyka zawodowego i analizy warunków pracy pracodawca musi wziąć pod uwagę również ww. czynniki. Szkolenia BHP dotyczące warunków pracy również powinny je obejmować – zaznacza Siemienkiewicz. Według niej, wraz ze zmieniającym się pojęciem BHP w miejscu pracy i dostrzeżeniem, że kondycja psychiczna pracowników jest równie ważna dla zdrowia, co fizyczna, warto zastanowić się nad możliwością większego eksponowania tego zagadnienia w przestrzeni dotyczącej BHP.

Czytaj w LEX: Praca w biurze – od A do Z. Specyficzne cechy i aspekty, różne rozwiązania i zagrożenia dla pracodawców i pracowników na podstawie wyników polskich i zagranicznych badań >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.