Przed styczniem 2019 r. przedsiębiorcy płacili taką samą składkę ZUS, która nie była w żaden sposób powiązana ze skalą ich działalności czy osiąganym przychodem. Ustawa z 20 lipca 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę, która wprowadziła tzw. mały ZUS, czyli składki uzależnione od przychodu dostosowała wysokość obciążeń ponoszonych przez przedsiębiorców z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne do ich możliwości finansowych.
Mały ZUS uzupełnił obowiązujące już rozwiązania, czyli m.in. ulgę na start czy działalność nierejestrowaną. Z danych ZUS wynika, że od początku obowiązywania ustawy chęć skorzystania z ulgi wyraziło ponad 186 tys. osób.
Czytaj w LEX: Działalność gospodarcza - jakie składki zapłaci startujący przedsiębiorca? >
Przedstawiciele pracodawców wnioskowali jednak o poszerzenie grupy beneficjentów tego rozwiązania, zgłaszając między innymi postulaty powiązania wysokości składek z dochodem, który lepiej niż przychód odzwierciedla faktyczną sytuację finansową przedsiębiorcy.
Mały ZUS Plus jako proprzedsiębiorcze ułatwienie, obniża składki tym, którzy już obecnie korzystają z Małego ZUS, a także poszerza grono przedsiębiorców, którzy będą mogli płacić niższe składki. Skorzystać z niego ma około 320 tys. najmniejszych przedsiębiorców – w ich kieszeniach ma pozostać od 1,3 do 1,5 mld złotych. Próg uprawniający do skorzystania z małego ZUS-u Plus dla osób prowadzących działalność gospodarczą wyniósł 120 tys. zł.
Czytaj też: Ulga na start - odpowiedzi na 6 najczęstszych pytań >
Ważne!
Preferencyjne składki nie dotyczą ubezpieczenia zdrowotnego. Tu składka dla wszystkich przedsiębiorców pozostanie taka sama - obecnie to dodatkowe 319,94 zł.
Czytaj w LEX: Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne >
Warunki skorzystania z małego ZUS Plus
Aby skorzystać z małej działalności plus:
- przedsiębiorca musi prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych,
- przychód przedsiębiorcy z tytułu działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, jeżeli przedsiębiorca prowadził ją przez cały rok, nie może przekroczyć 120 tys. zł.
Sprawdź w LEX: Czy przychody uzyskane z tytułu bycia komandytariuszem powinny być uwzględnianie w przychodzie liczonym do „małego ZUS” plus? >
Cena promocyjna: 55.2 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Komplementarny system
Mały ZUS Plus jest regulacją komplementarną względem innych już istniejących. Nie zmienia się bowiem kolejność korzystania z ulg w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne.
Najpierw przedsiębiorca skorzystać może z „ulgi na start” – czyli przez 6 miesięcy kalendarzowych nie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, o ile:
- podejmuje on działalność gospodarczą po raz pierwszy albo ponownie po co najmniej 60 miesiącach kalendarzowych od ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej
- przedsiębiorca nie będzie wykonywał dla byłego pracodawcy tego, co robił dla niego jako pracownik, w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Zobacz procedurę w LEX: Zwolnienie ze składek dla płatników korzystających z ulgi na start >
Ważne!
W okresie obowiązywania „ulgi na start” przedsiębiorca obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Opłacał będzie składki tylko na to ubezpieczenie.
Następnie ma 24 miesiące preferencyjnych składek – przez pełne 24 miesiące przedsiębiorca może płacić obniżone składki na ubezpieczenia społeczne, od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej jednak niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Warto podkreślić, że zawieszenie działalności gospodarczej nie spowoduje przerwania biegu 24 miesięcy. 24 miesiące kalendarzowe należy liczyć:
- od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami społecznymi, ale dzień ten nie może być wcześniejszy niż dzień zgłoszenia przez przedsiębiorcę wniosku – jeżeli przedsiębiorca zrezygnował z „ulgi na start” przed upływem 6 miesięcy
- od następnego dnia po upływie 6 miesięcy – jeżeli przedsiębiorca korzysta z „ulgi na start” przez cały dopuszczalny okres – wówczas nie ma znaczenia nawet, czy będzie on podlegał ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo, czy dobrowolnie (biorąc pod uwagę potencjalny zbieg tytułów), ani też czy dokona on zawieszenia działalności
Może też skorzystać z tzw. Małego ZUS Plus.
Nie każdy przedsiębiorca skorzysta z niższych składek
Z małego ZUS-u Plus nie skorzysta przedsiębiorca, który:
- w poprzednim roku prowadził działalność gospodarczą krócej niż 60 dni, czyli podlegał ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności krócej niż 60 dni
- w poprzednim roku rozliczał się w formie karty podatkowej i korzystał ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT - te warunki muszą zaistnieć łącznie
Jeśli np. przedsiębiorca rozliczał się w formie karty podatkowej i nie korzystał ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT, przychodem z działalności gospodarczej jest wartość sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku.
- wykonuje działalność na rzecz swojego byłego pracodawcy (celem zapobiegnięcie rozwiązywania umów o pracę i obligowanie pracowników do samozatrudnienia)
- spełnia warunki do opłacania „preferencyjnych składek”, tj. składek od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia
- w poprzednim roku prowadził także inną pozarolniczą działalność jako: twórca, artysta, osoba wykonująca wolny zawód, wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o., osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.
Czytaj w LEX: Kontrola ZUS – prawa i obowiązki przedsiębiorcy >
Wprowadzone wyłączenia mają uszczelnić system. Mały ZUS Plus nie będzie np. dotyczyć przedsiębiorców, którzy rozliczają się w formie karty podatkowej i korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Powyższe uniemożliwia bowiem ZUS-owi pozyskiwanie danych do weryfikacji poprawności ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek. Z kolei wprowadzenie wymogu prowadzenia min. 60 dni działalności gospodarczej w roku poprzednim ma wyeliminować nadużycia w postaci celowego zakładania albo wznawiania działalności na koniec roku kalendarzowego Zaś brak możliwości wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy ma zapobiec tzw. „wypychaniu” na samozatrudnienie.
Wyłączone zostały również osoby korzystające z 24-miesięcznych preferencyjnych składek, ponieważ mały ZUS będzie dla nich zawsze mniej korzystny.
Czytaj w LEX: Kontrola zawyżania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne >
Jakie dokumenty należy złożyć, by skorzystać z Małego ZUS Plus?
Aby skorzystać z Małego ZUS Plus należy złożyć w ZUS dokumenty:
- wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli przedsiębiorca kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej prowadzonej w 2019 r., a nie korzystał z „małego ZUS”
- zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeżeli przedsiębiorca podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92
Dokumenty te należało przekazać nie później niż w terminie:
- do 2 marca 2020 r. jeśli:
- W 2019 r. (co najmniej 60 dni) i styczniu 2020 r. przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą i nie korzystał z „małego ZUS”
- W lutym 2020 r. przedsiębiorca rozpoczął lub wznowił prowadzenie działalności gospodarczej (jeżeli rozpoczął/wznowił działalność w okresie 23-29 lutego – miał 7 dni liczone od dnia rozpoczęcia/wznowienia)
- 7 dni liczonych od dnia spełnienia warunków do korzystania z Małego ZUS Plus, jeśli przedsiębiorca spełniał warunki w innym miesiącu niż luty 2020
Ważne!
Jeżeli przedsiębiorca korzystał z Małego ZUS w styczniu 2020 r. i nadal chciał korzystać z „małej działalności plus” nie musiał przekazywać żadnych dokumentów zgłoszeniowych.
Czytaj w LEX: Nadpłata składek na ubezpieczenie społeczne >
Jak długo można korzystać z Małego ZUS Plus?
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne można opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy (3 lata) w ciągu kolejnych 60 miesięcy (5 lat) prowadzenia działalności.
Czytaj w LEX: Prawo do popełnienia błędu jako przywilej początkujących podatników >
Jak ustalić wysokość składki?
Najniższą podstawę wymiaru składek ustalisz w trzech krokach:
- Najpierw ustal przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym według wzoru: Roczny dochód z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym podziel przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności i pomnóż x 30. Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.
- Pomnóż przeciętny miesięczny dochód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, przez współczynnik 0,5. Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.
- Porównaj otrzymany wynik do kwoty 30 proc. minimalnego wynagrodzenia i 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Podstawa wymiaru składek nie może być bowiem niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może przekraczać kwoty 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok.
30 proc. minimalnego wynagrodzenia w 2020 r. wynosi 780 zł (30 proc. z 2600 zł). Nawet więc jeśli uzyskany wynik będzie niższy od tej kwoty, to najniższą podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2020 r. będzie 780 zł - od takiej podstawy należy wyliczyć składki na ubezpieczenia społeczne.
Mały ZUS Plus to nie obowiązek
Przedsiębiorca, który spełnia warunki do skorzystania z Małego ZUS-u Plus, może płacić niższe składki, ale nie ma takiego obowiązku - to jego wybór. Warto o tym pamiętać, bo wysokość kwoty, od której opłacane są składki, ma wpływ na wysokość przysługujących później świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego, zasiłku macierzyńskiego.
Ważne!
Rezygnacja jest nieodwołalna. Oznacza to, że za miesiąc, w którym przedsiębiorca zrezygnuje oraz pozostałe miesiące kalendarzowe do końca danego roku kalendarzowego będzie opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli zwykłe składki ZUS.
- Korzystanie z Małego ZUS Plus niesie za sobą pewne obowiązki dla przedsiębiorcy. Oprócz obowiązków związanych bezpośrednio z podleganiem ubezpieczeniom społecznym należy wspomnieć o obowiązku przekazywania w deklaracji rozliczeniowej lub imiennym raporcie miesięcznym informacji o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie oraz formach opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz podstawie wymiaru składek – podkreśla Kinga Ciosk, młodszy prawnik w kancelarii Raczkowski. Podkreśla, że przedsiębiorca jest również zobowiązany do przedstawiania na żądanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentów potwierdzających zastosowane przez niego w poprzednim roku kalendarzowym formy opodatkowania, wysokość rocznego przychodu i rocznego dochodu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy (w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia dostarczenia wezwania). - W przypadku niewypełnienia tego obowiązku ZUS ustali za wszystkie miesiące danego roku podstawę wymiaru składek w wysokości 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – zaznacza Kinga Ciosk.
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:
Konstytucja Biznesu: Działalność nierejestrowa i niższe składki ZUS >
Ustalenie płatnika zasiłków w roku 2021 >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
