Odpowiedź:
Otrzymane przez pracownika od pracodawcy świadczenia w postaci wynajętego mieszkania, opłaty za szkołę dziecka oraz pakiet medyczny dla całej rodziny stanowią przychody ze stosunku pracy, które powinny być uwzględnione w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Uzasadnienie:
Stosownie do art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 i art. 21 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963) - dalej u.s.u.s., oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, z tym zastrzeżeniem, że:
a) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie stanowią zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego oraz przychody wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2205 z późn. zm.) – dalej r.sz.z.,
b) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowi wynagrodzenie chorobowe,
c) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe sfinansowane przez pracownika,
d) do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne nie stosuje się ograniczenia w postaci rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., wynika, że przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W dotychczasowym orzecznictwie sądowym ugruntowany jest pogląd, że o tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik, czy także inna osoba, nie związana (aktualnie lub w przeszłości) z pracodawcą (wyrok NSA z dnia 26 marca 1993 r., III SA 2219/92, wyrok NSA z dnia 6 maja 1994 r., SA/Łd 465/94).
Jak wynika to z art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodami ze stosunku pracy są m.in. świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W wyroku NSA z dnia 16 czerwca 2011 r., II FSK 788/10, wyrażono pogląd, że podstawową cechą nieodpłatnego świadczenia jest to, że otrzymujący przysporzenie nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, np. obniżki ceny z tytułu sprzedaży towaru lub świadczonej usługi. Pojęcie nieodpłatnego świadczenia obejmuje te spośród nich, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy czy finansowy. Kluczową cechą świadczenia nieodpłatnego jest więc to, że otrzymujący takie świadczenie nie jest zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.
Biorąc pod uwagą powyższe nie ulega wątpliwości, że otrzymane przez pracownika od pracodawcy świadczenia w postaci wynajętego mieszkania, opłaty za szkołę dziecka oraz pakiet medyczny dla całej rodziny stanowią przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów u.p.d.o.f. Ponieważ tego rodzaju świadczenia nie zostały wymienione w § 2 ust. 1 r.sz.z. wśród przychodów wolnych od składek, pracodawca powinien je uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika. Przedmiotowe przychody jako przychody ze stosunku pracy podlegają również podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Nie należą one bowiem do przychodów wolnych od tego podatku na mocy art. 21 u.p.d.o.f.
Piotr Kostrzewa,
autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 26.09.2016 r.
Kiedy otrzymane przez pracownika od pracodawcy świadczenia niepieniężne stanowią podstawę wymiaru składek ZUS?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychSpółka będzie zatrudniała na umowę o pracę dyrektora zarządzającego i w związku z powyższym będzie opłacać: wynajem mieszkania, opłatę czesnego za szkołę dziecka oraz pakiet medyczny dla całej rodziny.Czy od wyżej wymienionych składników należy odprowadzić ZUS i podatek?Spółka nie posiada ZFŚS.
