Artykuł pochodzi z miesięcznika Personel Plus

Współczesna gospodarka konsekwentnie i coraz szybciej zmierza ku tzw. gospodarce opartej na wiedzy. Oznacza to, że głównym czynnikiem sukcesu gospodarczego staje się produkcja, dystrybucja i zastosowanie wiedzy  oraz informacji. Wiedza jest motorem rozwoju. Od tego, jak szybko jest ona aktualizowana i zdobywana przez pracowników, zależy potencjał innowacyjny przedsiębiorstw. Dziś jedynie wysokie i ciągle rozwijane kompetencje kadr tworzą przewagę konkurencyjną przedsiębiorstw. Za innowacyjnymi rozwiązaniami w każdej dziedzinie stoi przecież konkretny człowiek lub zespół. Główną rolą menedżera jest zatem wydobywanie potencjału intelektualnego pracowników, stwarzanie warunków do jego ciągłego rozwoju. Od jakości pracownika zależy pozycja firmy. Od funkcjonowania firm zależy z kolei wzrost gospodarczy kraju. Czyli poziom wiedzy pracowników przekłada się realnie na poziom życia każdego z nas. Na rynku utrzymają się i będą rozwijać się te firmy, które inwestują w swoje kadry, ponieważ będą miały potencjał, aby szybko zaadaptować się do zmian i tworzyć nowe, innowacyjne technologie, usługi, produkty. Przedsiębiorstwa, które nie zainwestują w rozwój pracowników, wcześniej czy później wypadną z rynku. 

Pod względem udziału osób dorosłych w kształceniu ustawicznym pozycja Polski na tle państw Unii Europejskiej nie wygląda dobrze – na razie wskaźnik lifelong learning kształtuje się na jednym z najniższych poziomów wśród krajów UE.

 

Wskaźnik lifelong learning – udział osób dorosłych w kształceniu ustawicznym w państwach Unii Europejskiej (według Eurostatu, październik 2009; dane z 2008 r.).

 

 Statystyka wymiernie przekłada się na innowacyjność i konkurencyjność przedsiębiorstw. Skoro za zmianami stoi wiedza konkretnego człowieka, a firmy nie inwestują w rozwój pracowników, kto ma tworzyć innowacyjne rozwiązania? Nie dziwi zatem, że polska gospodarka zajmuje dopiero 46. miejsce w rankingu najbardziej konkurencyjnych krajów świata, zwłaszcza w sektorach nastawionych na innowacje i nowe technologie (Raport Globalnej Konkurencyjności przygotowany w 2009 r. przez Światowe Forum Ekonomiczne na podstawie badań w 133 krajach). Miejsce Polski w światowych i europejskich rankingach to nie wyrok. Jak mówił podczas konferencji  „Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki opartej na wiedzy” Thomas Laursen, główny ekonomista Banku Światowego na Europę Centralną i Kraje Bałtyckie – to niedostateczny poziom inwestycji w podnoszenie kwalifikacji kadr oraz słabe mechanizmy współpracy między środowiskiem akademickim i biznesem powodują stosunkowo niską konkurencyjność i innowacyjność przedsiębiorstw (konferencja organizowana w 2008 r. przez Szkołę Główną Handlową i Europejskie Centrum Przedsiębiorczości).

  

Realna pomoc dla przedsiębiorstw

Za słowami, które zachęcają przedsiębiorców do inwestowania w rozwój pracowników, idą konkretne narzędzia wsparcia. Realizacji zadań z zakresu kształcenia ustawicznego służyć ma m.in. Program Operacyjny Kapitał Ludzki (POKL), współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). EFS jako główny instrument wspierający działania zaplanowane w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia stawia sobie za cel  finansowanie działań państw członkowskich skierowanych na przeciwdziałanie bezrobociu i rozwój zasobów ludzkich. EFS pomaga wykorzystywać potencjał społeczny kraju poprzez wzrost zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu wykształcenia społeczeństwa. Można  stwierdzić, że fundusze unijne są w Polsce nie tylko czynnikiem wspierającym, ale wręcz warunkiem koniecznym do realizacji działań ukierunkowanych na podniesienie poziomu wiedzy oraz rozwoju umiejętności pracowników. Do tej pory ze wsparcia oferowanego przez Europejski Fundusz Społeczny skorzystało blisko trzy miliony osób, które uczestniczyły
w ponad ośmiu tysiącach projektów o wartości ponad osiem miliardów złotych. Rezultatem było m.in. stworzenie ponad 60 tys. nowych miejsc pracy, objęcie wsparciem merytorycznym bądź dofinansowaniem ok. 65 tys. nowo powstałych działalności gospodarczych oraz przeszkolenie ponad pół miliona pracowników przedsiębiorstw (dane Krajowego Ośrodka EFS dotyczą środków wydatkowanych w latach 2004-2008).

W ramach PO Kapitał Ludzki, zaplanowanego na lata 2007-2013, przeznaczono prawie 11,5 mld euro (w tym 9,7 mld euro ze środków EFS) na wzmacnianie potencjału polskiego społeczeństwa. POKL umożliwia realizację projektów współfinansowanych z EFS zarówno przez administrację publiczną, jak i prywatne instytucje szkoleniowe, organizacje pozarządowe, instytucje rynku pracy, otoczenia biznesu, przedsiębiorców oraz instytucje szkolnictwa wyższego i oświaty. Ważne jest, że znaczna część środków została przekazana władzom regionalnym, dzięki czemu jest możliwe równomierne wsparcie dla przedsiębiorstw w skali całego kraju.

 

Przedsiębiorcy odczuwają efekty szkoleń

Polska po raz pierwszy na szeroką skalę korzystała z funduszy unijnych w latach 2004-2006 w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL). W szkoleniach i studiach podyplomowych dofinansowanych ze środków EFS wzięło wówczas udział 407 tys. osób oraz 138 tys. firm. Podsumowując realizację programu, pytano przedsiębiorców, jak oceniają te formy kształcenia, w których brali udział ich pracownicy. Wnioski były budujące:

  • 91 % badanych firm stwierdziło, że korzyści związane z udziałem pracowników
    w szkoleniach przerosły poniesione koszty;
  • 81 % badanych firm stwierdziło, że nie skierowałoby swoich pracowników na szkolenia, gdyby nie były one dofinansowane;
  • 78 % badanych firm zauważyło wzrost efektywności pracowników;
  • 63 % badanych firm zauważyło wzrost zaangażowania pracowników.

Dzięki funduszom unijnym firmy szkoliły pracowników także w czasie kryzysu gospodarczego. Skala udziału pracowników w różnych formach kształcenia nadal jest jednak niewystarczająca. Jak pokazują wyniki badań przeprowadzonych przez MillwardBrown SMG/KRC w marcu 2010 r., tylko ponad 9 proc. małych firm, które najbardziej potrzebują wsparcia finansowego w zakresie rozwoju pracowników, skorzystała ze szkoleń dofinansowanych z EFS (projekt badawczy „Podnoszenie kwalifikacji pracowników sektora MSP”).

Uczestnictwo pracowników w szkoleniach dofinansowywanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ciągu ostatnich dwóch lat.

Jeśli jednak wierzyć w deklaracje przedsiębiorstw ankietowanych przez Millward Brown SMG/KRC, w przyszłości ma się to zmienić – 27,7 proc. menedżerów małych firm deklaruje chęć korzystania z dostępnych na rynku szkoleń dofinansowywanych z EFS w ciągu najbliższego roku.

 

Starania firm o  uzyskanie dofinansowania szkoleń w ramach EFS.

Źródło:  Millward Brown/SMG KRC

 

  Jakość szkoleń za przystępną cenę

Obiegowe postrzeganie szkoleń dofinansowywanych z funduszy unijnych nie przekłada się na opinie na ich temat deklarowane w badaniu. Połowa ankietowanych przedsiębiorców uważa, że szkolenia dofinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego mają prestiżowy charakter. 25 proc. zarządzających, którzy wzięli udział w badaniu Millward Brown SMG/KRC jest zdania, że firmy biorące udział w szkoleniach dofinansowywanych przez EFS szybciej się rozwijają. Anna Świebocka/Nerkowska z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości twierdzi, że w każdej branży zdarzają się geniusze i szarlatani,
a szkolenia nie są wyjątkiem od tej reguły. Andrzej Jania z Polskiej Izby Firm Szkoleniowych dodaje, że firmy szkoleniowe podlegają normalnym prawom rynku. Oznacza to, że zarówno szkolenia dofinansowywane z funduszy unijnych, jak i szkolenia komercyjne są weryfikowane przez klientów. Wysoka jakość usług edukacyjnych przyciąga chętnych,
a słaba odstrasza. Mechanizm ten dotyczy każdej branży. A wyróżnikiem szkoleń dofinansowywanych z funduszy unijnych jest ich niska cena. Dzięki temu znika bariera finansowa, o której wspominają przedsiębiorcy, tłumacząc, dlaczego nie korzystają z różnych form dokształcania pracowników.

 

Opinie o szkoleniach dofinansowywanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego odpowiedzi: 5 – zdecydowanie się zgadzam

 

 

Szkolenia dofinansowywane z EFS na wyciągnięcie ręki

Na rynku są dostępne szkolenia otwarte dofinansowywane z EFS. To dobre rozwiązanie szczególnie dla mikro i małych przedsiębiorstw – firmy nie muszą przygotowywać odrębnych wniosków. Lista wszystkich aktualnych szkoleń i studiów podyplomowych współfinansowanych z funduszy unijnych znajduje się na stronie www.inwestycjawkadry.pl. Wyszukiwarka pozwala znaleźć odpowiednie szkolenie (temat, miejsce, termin), a korzystanie z bazy jest bezpłatne – zarówno dla zainteresowanych uczestnictwem, jak i dostawców szkoleń czy studiów podyplomowych.