Student, który nie ukończył 26 roku życia, z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia nie podlega ani obowiązkowi ubezpieczeń społecznych ani obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Pobieranie renty, bez względu na jej charakter, nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli natomiast pobierana renta jest rentą z systemu zaopatrzenia rentowego (np. renta rodzinna), rentą socjalną lub rentą strukturalną, to jej pobieranie stanowi tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia (tzw. zleceniobiorcy), podlegają obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnym i rentowym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) - dalej u.s.u.s. Obowiązkowe dla zleceniobiorców jest także ubezpieczenie wypadkowe, jeżeli zlecenie wykonują w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę.
Na mocy art. 6 ust. 4 u.s.u.s. z obowiązku ubezpieczeń społecznych zwolnieni są jednak ci zleceniobiorcy, którzy są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami pod warunkiem, że nie ukończyli 26 roku życia. Wykonywana przez taką osobę umowa agencyjna, umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług nie stanowi także tytułu do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z.f.ś.p., warunkiem podlegania przez zleceniobiorcę obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego jest to, aby spełniał on warunki do podlegania dobrowolnie lub obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Zgodnie z tym co zostało stwierdzone wcześniej zleceniobiorca, który jest uczniem wyżej wymienionych szkół lub studentem i nie ukończył 26 lat nie podlega ani dobrowolnie ani obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Oznacza to, że taki zleceniobiorca nie podlega również obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Jeśli chodzi zaś o rentę to jej pobieranie nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. Natomiast, jeżeli jest to renta z systemu zaopatrzenia rentowego (np. renta rodzinna), renta socjalna lub renta strukturalna to - zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 16 w związku z art. 5 pkt 20 u.ś.o.z.f.ś.p. - stanowi ona tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Co ważne obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu pobierania renty nie wyłącza okoliczność, że osoba pobierająca to świadczenie ma status członka rodziny osoby ubezpieczonej. Ponadto pobieranie przez studenta renty, o której mowa wyżej, wyłącza obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu bycia studentem.