Czy podani wyżej wykonujący to dzieło podlegają w firmie B ubezpieczeniom, a jeśli tak to jakim?
Tak. Z uwagi na to, że pracownicy firmy A - w ramach zawartych z firmą B umów o dzieło - świadczą pracę na rzecz firmy A, firma B powinna ich zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako pracowników.
Jedną z najliczniejszych grup ubezpieczonych objętych obowiązkowo ubezpieczenia społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym są pracownicy. Przedmiotowe ubezpieczenia są obowiązkowe dla pracowników bez względu na wymiar czasu pracy, wysokość przychodów ze stosunku pracy, posiadanie prawa do emerytury lub renty, posiadanie statusu studenta lub ucznia, czy też posiadanie innego tytułu do tych ubezpieczeń.
Niezależnie od powyższego, ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) - dalej u.s.u.s., regulująca zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, a także ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z., regulująca zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, posługują się pojęciem "pracownika" znacząco odmiennym od tego, do którego odwołuje się ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p. Zgodnie z art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, czyli osoba pozostająca w stosunku pracy. Tymczasem w świetle art. 8 ust. 1, 2, 2a i 11 u.s.u.s. oraz 66 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.ś.o.z. za pracownika w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego uważa się:
1) osobę pozostającą w stosunku pracy, za wyjątkiem osób, które spełniają kryteria określone dla osób współpracujących (nie dotyczy to osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego),
2) osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowę o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Jak wynika z powyższego, pracownikiem w rozumieniu u.s.u.s. oraz u.ś.o.z. jest również osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o dzieło, jeżeli spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:
a) umowa o dzieło jest zawarta z pracodawcą, z którym osoba ta pozostaje w stosunku pracy, albo
b) w ramach umowy o dzieło zawartej z innym podmiotem niż własny pracodawca osoba ta świadczy pracę na rzecz własnego pracodawcy.
Tym samym, jeżeli w ramach zawartych z firmą B umowach o dzieło pracownicy firmy A świadczą na jej rzecz pracę, to z tego tytułu podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (tj. ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu) jako pracownicy. Ponieważ zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.ś.o.z. obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają pracownicy w rozumieniu u.s.u.s., osoby te objęte są obowiązkowo także tym ubezpieczeniem z tytułu pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło na rzecz własnego pracodawcy.
Firma B powinna zgłosić te osoby do ww. ubezpieczeń przy wykorzystaniu dokumentu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX, a co za tym idzie od przychodów z tytułu omawianych umów o dzieło powinna potrącić składki na przedmiotowe ubezpieczenia. Składki te powinny być rozliczone w raporcie ZUS RCA z kodem 01 10 XX.