Problem powstał na tle historii zatrudnienia Wiesławy R. ZUS odmówił przyznania emerytce deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego, mimo że przez 31 lat pracowała na kolei.

Czytaj też: SN: Deputat węglowy emerytowanych kolejarzy nie dla dorabiających poza koleją >

Sądy ustaliły, że Wiesława R., urodzona w 1961 roku, do 2013 roku pracowała w PKP. Następnie zatrudniła się w innym miejscu pracy. Po osiągnięciu wieku upoważniającego do świadczenia emerytalnego przeszła na emeryturę z FUS.

Odmowa przyznania ekwiwalentu

ZUS odmówił kobiecie wypłaty ekwiwalentu pieniężnego, opierając swoją decyzję na art. 74 ust. 4 ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" . Przepis ten stanowi, że prawo do deputatu węglowego nie przysługuje jednak emerytowi lub renciście, jeżeli nie przysługiwało mu w okresie zatrudnienia, z tytułu którego powstało prawo do emerytury lub renty.

W systemie LEX znajdziesz zagadnienie powiązane z tym artykułem:

Wiek emerytalny

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

To zagadnienie zawiera:

{"dataValues":[3449,258,65,34],"dataValuesNormalized":[19,2,1,1],"labels":["Orzeczenia i pisma urz\u0119dowe","Pytania i odpowiedzi","Komentarze i publikacje","Akty prawne"],"colors":["#EA8F00","#940C72","#007AC3","#85BC20"],"maxValue":3806,"maxValueNormalized":20}

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

ZUS twierdził, ze ostatnim miejscem pracy Wiesławy R. nie była spółka PKP, więc świadczenie się nie należy.

Wiesława R. zaskarżyła decyzję do sądu, a ten w I instancji przyznał jej świadczenie 1700 zł ekwiwalentu pieniężnego. Sąd orzekł, że przepis art. 74 nie wymaga, aby ostatnim miejscem pracy było PKP.

Sprawdź w LEX: Czy ekwiwalent kolejowy powinien być wliczany do dochodu przy odpłatności za pobyt w DPS? >>

Sąd Apelacyjny w Gdańsku, rozpoznając apelację ZUS, powziął wątpliwość, czy pobieranie emerytury z art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyłącza możliwość nabycia przez byłego pracownika kolejowego prawa do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego, z uwagi na okoliczność, że przesłanką ustalenia prawa do tej emerytury jest wyłącznie osiągnięcie przez ubezpieczonego wieku emerytalnego.

Uchwała SN: Wyłączenie pobrania deputatu

Na rozprawie przed Sądem Najwyższym przedstawicielka ZUS, Emilia Frąckowiak, radca prawny, przekonywała, że w zasadzie SN już rozstrzygnął problem w uchwale z 6 grudnia 2022 r. (sygn. akt III UZP 7/22).

Sprawdź też: Jak należy wypowiedzieć prawo do ekwiwalentu za deputat węglowy? >

Izba Pracy SN orzekła wówczas, że pobieranie emerytury z art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyłącza możliwość nabycia przez byłego pracownika kolejowego prawa do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego, gdyż emerytura z tego artykułu nie jest emeryturą "powstałą" z tytułu jakiegokolwiek zatrudnienia (w tym dającego prawo do deputatu węglowego), ale przysługującą w związku z osiągnięciem określonego wieku emerytalnego.

I taką drogą poszedł SN w obecnym składzie. Sędzia sprawozdawca Maciej Pacuda wyjaśniał, że argumentacja z uchwały podjętej w 2022 r. jest nadal aktualna i skład orzekający ją popiera.

- Uprawnienie byłych pracowników kolejowych do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego, jest dość niejasne, zwłaszcza w art. 74 ust. 1 ustawy o komercjalizacji, i w zasadzie były pracownik kolei miałby w każdym razie prawo do deputatu – powiedział sędzia Pacuda. - Jednak tak nie jest, co rozstrzyga ust. 4 tego przepisu – dodał.

SN podkreślił, że emerytura z FUS nie jest emeryturą „powstałą” z tytułu jakiegokolwiek zatrudnienia (w tym także dającego prawo do deputatu węglowego), ale przysługującą w związku z osiągnięciem określonego wieku emerytalnego. Nawet odpowiednio długi staż „kolejowy” nie ma znaczenia w sytuacji, gdy jest podstawą ustalenia wysokości emerytury z art. 24 ustawy emerytalnej, a nie podstawą „powstania” emerytury „kolejowej”.

Uchwała trzech sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 18 lipca 2023 r. , sygn. akt III UZP 1/23

Sprawdź inne orzeczenia na ten temat w LEX:

 

Cena promocyjna: 60.3 zł

|

Cena regularna: 67 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł