Sprawa ta wiąże się ze sporem z ZUS byłego kolejarza, który przepracował na kolei 44 lat, a następnie zatrudnił się w innej firmie, by dorobić. 

Andrzej D. to rzemieślnik i pomocnik maszynisty, a od lutego 2009 do lutego 2012 pracował jako starszy maszynista pojazdu trakcyjnego. Przez cały ten czas otrzymywał deputat węglowy. Od 2012 roku do 2020 zatrudnił się w spółce Lotos, która tego deputatu nie wypłacała. 

W czerwcu 2016 r. ZUS przyznał temu pracownikowi wcześniejszą emeryturę wraz z deputatem węglowym. Jednak przeliczając ponownie tę emeryturę ZUS nie uwzględnił tego ekwiwalentu, gdyż stwierdził, że pracownik przez kilka lat bezpośrednio przed emeryturą nie był zatrudniony na kolei.

 

 

Sąd: Deputat się należy

Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z 29 października 2021 r. orzekł, że aby otrzymać deputat węglowy nie trzeba koniecznie w ostatnim okresie przed nabyciem renty lub emerytury być zatrudnionym na kolei. Wystarczy udowodnić, że w czasie pracy w PKP taki deputat przysługiwał. Odwołujący się od decyzji ZUS przepracował na kolei 40 lat, a ZUS obliczył mu kapitał początkowy z okresu, kiedy deputat węglowy pobierał. Bez znaczenia jest fakt, że odmienne zasady obowiązują górników.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany ZUS. Przyznał, że decyzja zaliczkowa, wydana pierwotnie była błędna. Dlatego że od kwietnia 2012 do grudnia 2020 roku pracownikowi nie wypłacano deputatu węglowego.

Sprawdź inne orzeczenia na ten temat w LEX:

 

Uprawnienia według ustawy

Według art. 74 ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji PKP byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego.

Czytaj: SN: Deputat węglowy należy się za pełny okres pracy na kolei>>

Sprawdź też: Jak należy wypowiedzieć prawo do ekwiwalentu za deputat węglowy? >

Za podstawę ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego, przyjmuje się przeciętną średnioroczną cenę detaliczną 1000 kg węgla kamiennego z roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent ma być wypłacany. Świadczenie określone w ust. 1 przysługuje również emerytowi lub renciście, który pobiera emeryturę lub rentę z tytułu zatrudnienia w okresach równorzędnych z okresami zatrudnienia na kolei, oraz osobie, której przyznano kolejową emeryturę lub rentę w drodze wyjątku.

Prawo do deputatu węglowego nie przysługuje jednak emerytowi lub renciście, jeżeli nie przysługiwało mu w okresie zatrudnienia, z tytułu którego powstało prawo do emerytury lub renty.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku powziął wątpliwość, którą przedstawił Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego:  Czy pobieranie emerytury z osiągnięciem powszechnego wielu emerytalnego wyłącza możliwość nabycia przez byłego pracownika kolejowego prawa do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego?

Sprawdź w LEX: Czy ustalając odpłatność za pobyt w DPS wlicza się deputat węglowy do dochodu osoby w wysokości przeliczonej na jeden miesiąc? >>>

W odpowiedzi Sąd Najwyższy podjął uchwałę niekorzystną dla skarżącego. Jak wyjaśniał sędzia sprawozdawca Leszek Bielecki, ważne jest w tej sprawie, czy przyznanie emerytury nastąpiło na podstawie zatrudnienia kolejowego i wówczas prawo do tego deputatu przysługuje. Art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie spełnia tego warunku, bo nie jest związane ze stażem pracy na kolei. Zatem skarżącemu, któremu ZUS wypłaca emeryturę  na zasadach ogólnych po osiągnięciu 65 lat nie należy się ekwiwalent pieniężny za deputat węglowy.

Sygnatura akt III UZP 7/22, uchwała trzech sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN z 6 grudnia 2022 r. 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.