Od 10 marca 2021 r. w państwach członkowskich Unii Europejskie obowiązują bezpośrednio przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z 27 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych („Rozporządzenie SFDR” lub „SFDR”).
Rozporządzenie SFDR – co oznacza dla uczestników rynku finansowego?
Celem SFDR jest osiągnięcie większej przejrzystości w odniesieniu do sposobu analizowania ryzyk dla zrównoważonego rozwoju (a więc kwestii środowiskowych, społecznych i pracowniczych, dotyczących poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji i przekupstwu), które występują w ramach działalności prowadzonej przez uczestników rynku finansowego i doradców finansowych.
Rozporządzenie SFDR nakłada szereg obowiązków informacyjnych związanych ze zrównoważonym rozwojem, w tym m.in. publikowania na stronie internetowej:
- informacji na temat swoich strategii dotyczących wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych;
- wyjaśnień w zakresie brania pod uwagę głównych niekorzystnych skutków decyzji inwestycyjnych dla czynników zrównoważonego rozwoju;
- informacji dotyczących polityk wynagrodzeń, w zakresie uwzględnienia w ich treści informacji o sposobie zapewniania spójności polityk wynagrodzeń z wprowadzeniem do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju.
W przypadku oferowania przez uczestników rynku finansowego produktów finansowych, które promują, między innymi, aspekt środowiskowy lub społeczny (tzw. produkty „light green”), albo produktów finansowych, które mają na celu zrównoważone inwestycje (tzw. produkty „dark green”), SFDR nakłada dodatkowe obowiązki informacyjne, które muszą zostać spełnione w odniesieniu do tych produktów.
Konsekwencją nałożonych na uczestników rynku finansowego zharmonizowanych obowiązków ma być poszerzenie i ustandaryzowanie informacji przykazywanych inwestorom końcowym, a tym samym zwiększenie ich ochrony oraz umożliwienie podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych.
Cena promocyjna: 239.2 zł
|Cena regularna: 299 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 209.3 zł
Rozporządzeniem SFDR objęci wszyscy Zarządzający Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi
Rozporządzenie SFDR ma zastosowanie do „uczestników rynku finansowego” wymienionych w SFDR, w tym zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI) w rozumieniu art. 4 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2011/61/UE[2] („Dyrektywa AIFM”) oraz do „produktów finansowych”, jakimi są m.in. alternatywne fundusze inwestycyjne (AFI) zdefiniowane w art. 4 ust. 1 lit. a) Dyrektywy AIFM. Na gruncie prawa polskiego uczestnikami rynku finansowego w rozumieniu SFDR są więc zarządzający alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi (ZASI), a przepisy SFDR mają zastosowanie do zarządzanych przez nich alternatywnych spółek inwestycyjnych (ASI).
Przyjęta w Rozporządzeniu SFDR konstrukcja wielu obowiązków informacyjnych i sposobu ich wykonywania przez ZASI odwołuje się do przepisów określonych w Dyrektywie AIFM. Tymczasem, przepisy te nie mają zasadniczo zastosowania do tzw. małych ZASI, tj. gdy łączna wartość aktywów wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych zarządzanych ASI, nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 100 mln euro lub – w określonych przypadkach – 500 mln euro. W Polsce takie ZASI mogą działać na podstawie wpisu do rejestru prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego[3] („ZASI rejestrowe”).
Obowiązek obejmuje Zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi
To spowodowało wątpliwości, czy Rozporządzenie SFDR ma zastosowanie również do ZASI rejestrowych, czy wyłącznie do tzw. ZASI licencyjnych, które w Polsce działają na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Zostały one rozstrzygnięte przez Komisję Europejską, która potwierdziła[4] obowiązek stosowania Rozporządzenia SFDR przez wszystkich Zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi, w tym przez ZASI rejestrowe. Z wyjaśnień Komisji Europejskiej wynika ponadto, że obowiązki nakładane Rozporządzeniem SFDR, które odnoszą się do Dyrektywy AIFM (np. co do treści polityki wynagrodzeń), powinny być stosowane przez ZASI rejestrowe w drodze analogii, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów krajowych.
Począwszy od marca 2021 r. każdy Zarządzający ASI powinien posiadać zatem opublikowane na stronie internetowej informacje i wyjaśnienia, o których mowa w art. 3 i 4 Rozporządzenia SFDR. Niestety, wobec braku wytycznych ze strony Komisji Nadzoru Finansowego co do obowiązku i zasad stosowania przez analogię innych przepisów Rozporządzenia SFDR, stosowanie przez polskie ZASI rejestrowe pozostałych obowiązków SFDR może okazać się w praktyce bardziej kłopotliwe.
Krajowe sankcje mają pomóc w skutecznym wdrożeniu SFDR
Tymczasem, prawidłowe wdrożenie SFDR powinno być obecnie celem działań każdego Zarządzającego ASI. 29 lipca 2022 r. weszła bowiem w życie nowelizacja ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowy, na podstawie której Komisja Nadzoru Finansowego otrzymała kompetencje nadzorcze w zakresie przestrzegania Rozporządzenia SFDR oraz przepisów art. 5-7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/2088, w tym została uprawniona do nakładania dotkliwych sankcji. Jak stwierdzono bowiem w uzasadnieniu nowelizacji, mimo bezpośredniego stosowania powyższych rozporządzeń w państwach członkowskich, „bez ustanowienia sankcji na poziomie prawa krajowego, ich skuteczność mogłaby zostać ograniczona”.
Począwszy od 29 lipca 2022 r. w przypadku naruszenia poszczególnych obowiązków SFDR Komisja Nadzoru Finansowego może nakładać na uczestników rynku finansowego m.in. kary pieniężne do wysokości nieprzekraczającej kwoty 21.569.000 zł lub 3% przychodów netto ze sprzedaży towarów i usług oraz operacji finansowych. Sankcje w postaci kary pieniężnej w wysokości nieprzekraczającej kwoty 3.019.660 zł lub zakazu pełnienia funkcji członka zarządu lub funkcji kierowniczych w podmiotach będących uczestnikami rynku finansowego przez okres nie dłuższy niż rok mogą zostać nałożone również bezpośrednio na członka zarządu uczestnika rynku finansowego odpowiedzialnego za naruszenie po stronie danego podmiotu.
Można spodziewać się zatem, że nowe kompetencje nadzorcze KNF spowodują po stronie Zarządzających ASI zwiększenie zainteresowania tematem zrównoważonego rozwoju i obowiązkowych ujawnień wymaganych przez SFDR.
Autorki:
Małgorzata Szczotka-Kida, LL.M. – radca prawny w kancelarii WPW Wołczek, Proksa & Wspólnicy
Paulina Pytel – aplikant adwokacki w kancelarii WPW Wołczek, Proksa & Wspólnicy
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32019R2088
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010.
- Art. 70zb ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 1523).
- https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/library/sfdr_ec_qa_1313978.pdf
- Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (tj. Dz.U. z 2002 r., poz. 660).