WSA: Dobudówka do willi w Karpaczu też jest zabytkiem

Konserwator zabytków uratował letniskowy pensjonat przed rozbiórką. Nie tylko willa, ale i przybudówka stanowi dopełnienie całości obiektu utrzymanego w stylistyce budownictwa letniskowego w Karpaczu z początku XX wieku i ma wartość historyczną, naukową i artystyczną - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny.

Spór toczył się między właścicielem zabytkowego domu w Karpaczu przy ul. Konstytucji 3 Maja a Dolnośląskim Konserwatorem Zabytków. Właściciel nieruchomości – firma Orbis, chciała sprzedać działkę. Wcześniej z budynków wysiedlono mieszkańców, byłych pracowników Orbisu i zamierzano je rozebrać. Decyzje o rozbiórce wydano bez przeprowadzenia oględzin na miejscu.

Przybudówka bez stylu

Postępowanie o wpisanie obiektu do rejestru zabytków toczyło się z urzędu na wniosek miasta. W efekcie willa z początku XX wieku w stylu letniskowym znalazła się w tym rejestrze, ale właściciel kwestionował wartość historyczną przybudówki i budynku gospodarczego, które były wzniesione w latach późniejszych.

Czytaj również w SIP LEX komentarz praktyczny: Wykonywanie robót budowlanych na terenie obiektu zabytkowego >>

Dolnośląski Wojewódzki Konserwator wystąpił do starosty jeleniogórskiego o wznowienie postępowania, aby zbadać, czy budynki posiadające znaczną wartość zabytkową, są w stanie technicznym umożliwiającym remont, bez uszczerbku dla ich oryginalności i autentyczności.

Zaważyła opinia Narodowego Instytutu

Po wydaniu opinii przez Narodowy Instytut Dziedzictwa pensjonat wraz z przybudówką i budynkiem gospodarczym decyzją z 17 sierpnia 2017 r. znalazł się w rejestrze zabytków. Według ekspertyzy Instytutu obiekt w całości ma wyjątkowy charakter, daje świadectwo epoki, ma wartość naukową i artystyczną.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Spółka Orbis domagała się jednak uchylenia tej decyzji. Zdaniem właściciela przybudówka dołączona do zachodniego skrzydła i budynek gospodarczy nie są zabytkami.

Tylko całość ma walor historyczny

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił 14 sierpnia 2018 r. skargę Orbisu. Słusznie Dolnośląski Konserwator Zabytków oparł się na opinii Narodowego Instytutu Dziedzictwa i dostrzegł potrzebę objęcia ochroną państwa całości obiektu.

Według bowiem art. 4 ustawy o ochronie zabytków* i opiece nad zabytkami ochrona zabytków polega, na podejmowaniu przez organy administracji publicznej działań mających:

- zapewnić warunki prawne, organizacyjne i finansowe umożliwiająceh trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie;

- zapobiegać zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków;

 - udaremnianiać niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytków.

Jak podkreślała sędzia Joanna Gierak-Podsiadły przybudówka stanowi dopełnienie całości obiektu utrzymanego w stylistyce budownictwa letniskowego w Karpaczu z początku XX wieku i ma wartość historyczną, naukową i artystyczną. Dlatego obiekt został objęty ochroną państwa całości.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14 sierpnia 2018 r., sygn. akt VII SA/Wa 2852/17.