Na 8 listopada 2021 r. planowane jest posiedzenie siedmioosobowego składu SN, który odpowie na pytanie zadane przez trzyosobowy skład SN: „Czy w przypadku uznania za nieważną umowy kredytu udzielonego w walucie polskiej, indeksowanego do waluty obcej, spłaconego przez kredytobiorców, kwotę ewentualnego wzbogacenia kredytodawcy należy wyliczyć uwzględniając wyłącznie nominalną wysokość rat kredytu, czy też należy uwzględnić oprocentowanie rat według stopy referencyjnej właściwej dla kredytów indeksowanych do waluty obcej albo właściwej dla kredytów złotowych”.
Czytaj też: Izba Cywilna SN nie podjęła uchwały frankowej, pyta TSUE o powoływanie sędziów
Prezes Dariusz Zawistowski na sędziego sprawozdawcę wyznaczył SSN Romana Trzaskowskiego. Ten sam sędzia zatem jest po raz kolejny sprawozdawcą w sprawach dotyczących kredytów frankowych.
Alfabetyczna kolejność sędziów
Zgodnie z par. 83a Regulaminu Sądu Najwyższego sprawy przydzielane są poszczególnym sędziom SN przez Prezesa SN według kolejności ich wpływu oraz według kolejności alfabetycznej nazwisk na liście, czyli nie obowiązuje zautomatyzowany (komputerowy) system losowania sędziów znany z sądów powszechnych.
Zobacz w LEX: Wyliczenie wysokości roszczenia oraz rozliczenie stron nieważnej umowy kredytu - nagranie ze szkolenia >
- Regulamin Sądu Najwyższego precyzyjne określa zasady wyznaczania sędziego sprawozdawcy i nie przewiduje wyjątku dla spraw dotyczących odpowiedzi na pytanie prawne. Kwestia specjalizacji sędziów może być uwzględniona przy doborze pozostałych innych członków składu, ale to nie tłumaczy naruszania regulaminu przez prezesa izby. U podstaw unormowania przydziału spraw w regulaminie SN legło bowiem dążenie do uniknięcia arbitralności w przydziale, co jest szczególnie istotne właśnie w zagadnieniach prawnych kierowanych do poszerzonego składu, gdyż ranga takich orzeczeń jest znacznie wyższa niż zwykłych rozstrzygnięć SN - tłumaczy Justyna Piskorek z zespołu prasowego SN.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Konsekwencje stwierdzenia abuzywności klauzuli indeksacyjnej (denominacyjnej) dla ważności całej umowy kredytu frankowego >
W tym przypadku nie ma pewności, że regulamin został naruszony.
- Jeśli sześć razy rzucimy kostką, to przecież raczej nie zdarza się tak, że każda z sześciu cyfr wypadnie po jednym razie – częściej już jedna z nich powtórzy się dwu lub trzykrotnie. Nie zmienia to jednak faktu, iż strona konsumencka nabiera obaw o prawidłowe działanie procedury przydzielania tzw. spraw frankowych w kontekście analizy orzecznictwa z ostatnich kilku lat w sprawach dotyczących kredytów indeksowanych lub denominowanych kursem obcej waluty – zauważa Tomasz Konieczny, radca prawny, partner w kancelarii Konieczny, Polak Radcowie Prawni.
Zobacz w LEX: Wady prawne w umowach kredytu frankowego - nagranie ze szkolenia >
Orzecznictwo SN w sprawach frankowych budzi niepokój frankowiczów
Tomasz Konieczny przypomina, że w wyroku z 14 lipca 2017 r. (sygn. II CSK 803/16) Sąd Najwyższy dopuścił to, co później wykluczył Trybunał Sprawiedliwości UE, a więc możliwość uzupełnienia luki powstałej w umowie kredytu po abuzywnej klauzuli przeliczeniowej odwołaniem do średniego kursu NBP na podstawie art. 41 Prawa wekslowego. Już po głośnym wyroku TSUE w sprawie Dziubak - w wyroku z 11 grudnia 2019 r. (sygn. V CSK 382/18) - SN częściowo w tym samym składzie wprawdzie zmienił zdanie i w ślad za TSUE zanegował już możliwość odwołania się do średniego kursu NBP w miejsce nieuczciwego warunku walutowego (tym samym dopuszczając nieważność umowy kredytu), jednak na sam koniec uzasadnienia – mimo że sprawa nie dotyczyła tego akurat zagadnienia – dodał wzmiankę o wynagrodzeniu za bezumowne korzystanie z kapitału kontrahenta. Dziś banki próbują odstraszać tym roszczeniem kredytobiorców domagających się stwierdzenia nieważności umowy kredytu. Idąc dalej, w niedawnej uchwale, co do zasady korzystnej dla frankowiczów, gdyż przesądzającej prawidłowość teorii dwóch kondykcji (z jednoczesną krytyką teorii salda) – mowa o uchwale SN z 7 maja 2021 r. (sygn. III CZP 6/21) – banki „dostały” na osłodę nową koncepcję liczenia terminu przedawnienia świadczeń nienależnych, która przesuwa ten termin znacznie w czasie, tym samym ratując nienależnie wypłacone kilkanaście lat temu kapitały nieważnych kredytów.
Czytaj też: Górski: Sąd Najwyższy z "nowymi" sędziami nie wyda dobrej uchwały frankowej
Możliwe zakrzywienie linii orzeczniczej
Element losowości i nieprzewidywalności w doborze sędziów daje obywatelom gwarancję rozstrzygnięć, które nie są wynikową interesów konkretnego sędziego, który mógłby rozstrzygać konkretną sprawę z pominięciem interesów strony.
Czytaj w LEX: Konstruowanie roszczenia w pozwie frankowym – zagadnienia praktyczne >
Zdaniem Rafała Olejnika, adwokata i partnera zarządzającego kancelarii Dowlegal.pl, nie można zapominać również o roli sędziego sprawozdawcy w składzie, mianowicie, zgodnie z paragrafem 104 i następnymi, sporządza on orzeczenie oraz uzasadnienie do przedmiotowego orzeczenia. W przypadku konieczności podjęcia uchwały, sędzia sprawozdawca, również gdy jest przewodniczącym, głosuje jako pierwszy.
Czytaj też: Frankowicze wnioskują o odwieszenie postępowań, ale sądy nie zawsze przychylne
- Działanie, w którym to prezes Izby Cywilnej Sądu Najwyższego wyznacza skład, w przypadku pytań prawnych, tylko dlatego, że taki jest zwyczaj, nie znajduje uzasadnienia i może implikować, w sposób nienaturalny, zakrzywienie linii orzeczniczej w tzw. sprawach frankowych. Poznajemy bowiem głos w tychże sprawach przede wszystkim jednego sędziego, który nawet mając doświadczenie, zupełnie hipotetycznie może prezentować, w sposób konsekwentny swoje prywatne poglądy – uważa Rafał Olejnik. - Nie bez znaczenia dla przedmiotowego zagadnienia pozostaje fakt, że niektóre z podejmowanych uchwał, w których sędzią sprawozdawcą był sędzia Trzaskowski mają moc zasady prawnej (III CZP 6/21), dlatego też tak istotna jest transparentność przydzielania sędziów do każdej sprawy - dodaje mec. Olejnik.
Czytaj w LEX: Teoria salda czy teoria dwóch kondykcji? Zasady rozliczeń z nieważnej umowy kredytu frankowego >
- Z punktu widzenia transparentności działania SN, jeżeli zachodzą jakieś podejrzenia nieprawidłowości przy wyborze sędziego sprawozdawcy, w szczególności w sprawie tak istotnej dla setek tysięcy rodzin, należałoby zweryfikować poprawność wyboru sędziego sprawozdawcy. W zależności od wyniku kontroli, będzie można podjąć konkretne działania – mówi radca prawny Wojciech Bochenek.
Cena promocyjna: 149 zł
|Cena regularna: 149 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 111.74 zł