Sąd Unii Europejskiej wydał postanowienie w sprawie odrzucenia skargi przeciwko Komisji Europejskiej na rozporządzenie wykonawcze dotyczącego zamiennika LIBOR (sprawa Sołowicz przeciwko Komisji (C-725/21). Celem skargi było podważenie zamiany wskaźnika LIBOR na SARON. Sąd uznał, że minęły terminy na kwestionowanie rozporządzenia Komisji Europejskiej, automatyczna zamiana wskaźnika LIBOR wskaźnikiem SARON została przesądzona. Los skargi nie jest jeszcze jednak ostatecznie przesądzony. Będzie odwołanie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Czytaj też: SARON zamiast LIBOR-u, a banki podsuwają wątpliwe aneksy>>
Od 1 stycznia 2022 r. na mocy rozporządzenia wykonawczego opublikowanego przez Komisję Europejską, stopa SARON zastąpiła stopę LIBOR CHF w każdej umowie i instrumencie finansowym na terenie Unii Europejskiej, a więc dotyczy to również polskich kredytobiorców. Zmiana ta jest wynikiem decyzji brytyjskiego organu nadzoru z 2021 roku o całkowitym zaprzestaniu opracowywania i publikowania wskaźnika LIBOR.
Czytaj: Artymionek Paweł, Citko Adam - Likwidacja LIBOR a umowy o kredyty we frankach >
Skarga nie była wystarczająco jasna
Sąd stwierdził, że skarga nie zawiera, choćby pobieżnie, zarzutów na jej poparcie. Ponadto, cytowanie prawa Unii, które ma wskazywać kwestie prawne podniesione w skardze, nie spełnia wymogów art. 21 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak również wymogów art. 76 lit. d) regulaminu postępowania. Uznał również, że "skarga nie została sformułowana w sposób wystarczająco jasny, precyzyjny i spójny, aby umożliwić stronie pozwanej przygotowanie obrony, a Sądowi wydanie orzeczenia w przedmiocie skargi i dlatego niniejszą skargę należy odrzucić jako oczywiście niedopuszczalną bez konieczności doręczenia jej stronie pozwanej ani bez konieczności orzekania w przedmiocie wniosku o rozpoznanie sprawy w trybie przyspieszonym."
To nie koniec batalii sądowej
Zarzuty sądu odpiera dr Mariusz Korpalski, radca prawny z kancelarii prawnej Komarnicka Korpalski Kancelaria Prawna oraz autor skargi do TSUE. - Skarga na rozporządzenie KE w sprawie zamiany LIBOR CHF na SARON w obowiązujących umowach kredytowych, złożona w trybie art. 263 ust. 4 TFUE została odrzucona przez TSUE 4.02.2022 z uwagi na "niezrozumiałość argumentów". TSUE nie odniósł się więc do przedstawionych w skardze zarzutów dotyczących ingerencji prawodawcy w treść obowiązującej ustawy np. w sprawie C-51/17 OTP Bank teza 4 TSUE wskazał, że taka ingerencja jest możliwa, jednak nie może pozbawiać konsumenta prawa do pominięcia rozwiązania ustawowego i zwrócenia się do sądu o ochronę) Ponadto sąd nie odniósł się także do zarzutu przeprowadzenia konsultacji wyłącznie ze stroną finansową (bankami centralnymi oraz bankami komercyjnymi) i pominięcie konsultacji ze stroną społeczną, a także przekroczenia delegacji prawodawczej ustanowionej w art. 23b Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 (Dz.U. UE, L. 2016.171.1) z 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 - wylicza.
Według niego wątpliwości wokół wprowadzenia SARON za LIBOR CHF oznaczają, że możliwe są co najmniej trzy oceny umów odnoszących się do LIBOR CHF:
- nieważność umowy, wobec braku możliwości jej wykonywania,
- zastosowanie ostatniej stawki LIBOR CHF przez przyjęcie, że nie ulega zmianie w przyszłości,
- zastosowanie stawki 0 przez przyjęcie, że brak notowań to notowanie = 0.
- Oczywiście, podpisanie aneksu zamieniającego LIBOR CHF na SARON w terminie do 31 grudnia 2021 r. oznacza, że umowa obowiązuje w nowym brzmieniu. Jednak już podpisanie takiego aneksu teraz musiałoby się wiązać z jakąś formą konwalidacji (potwierdzenia) tej umowy za okres od 1 stycznia 2022, najpewniej w postaci ugody. Problem braku legitymacji KE do wydania rozporządzenia oznacza, że może być ono kwestionowane również poza opisywanym tu postępowaniem skargowym. Rozporządzenie wydane przez organ pozbawiony legitymacji do jego wydania może być bowiem potraktowane jako akt nieistniejący, zgodnie z doktryną ultra vires - wyjaśnia dr Mariusz Korpalski.
Od postanowienia odrzucającego skargę przysługuje odwołanie i zapewne zostanie ono złożone. Termin odwołania w trybie art. 56 statutu TSUE upływa 4 kwietnia 2022 r.
Czech Tomasz, Kredyt hipoteczny. Komentarz >
Postanowienie jest niesprawiedliwe?
Adwokat dr Anna Dombska krytykuje postanowienie unijnego sądu. - Miałam okazję zapoznać się z treścią skargi i nie zgadzam się z postanowieniem i wskazanymi w nim zarzutach. Na etapie składania skargi przedstawienie jej podstaw nie budziło wątpliwości w osobach nie będących prawnikami, stąd twierdzenia o braku jasności są dość niezasadne. Sam przepis dotyczący wymogów skargi, który wskazano w postanowieniu, jest bardzo ogólny i może podlegać dość swobodnej interpretacji. Treść samego postanowienia zaś nie daje jasnej odpowiedzi co do pobudek takiej a nie innej oceny treści skargi - twierdzi.
To poboczna sprawa, bez znaczenia
Dla niektórych prawników zajmujących się sporami frankowymi spór przed TSUE nie ma większego znaczenia.
- W mojej ocenie z perspektywy dziesiątek tysięcy toczących się w Polsce spraw „frankowych” informacja ta jest bez znaczenia. Pełnomocnicy kredytobiorców (w tym ja) w swoich pozwach kwestionują nie zasady oprocentowania tego typu kredytów (choć wyjątkiem są tzw. kredyty starego portfela dawnego BRE Banku czy dawnego Raiffeisen Bank Polska), lecz m.in. dowolne i subiektywne zasady indeksacji/denominacji, nieoznaczoność salda bądź kwoty kredytu do wypłaty, a także dowolność w ustalaniu przez bank wysokości rat. W zasadzie problem oprocentowania w tego typu sporach praktycznie nie istnieje - wyjaśnia Tomasza Koniecznego, partnera w kancelarii Konieczny, Polak Radcowie Prawni.
Komisja Europejska wyznaczyła zamiennik dla LIBOR CHF >
W jego ocenie z perspektywy nieważnej umowy kredytu zupełnie bez znaczenia jest, czy stopa referencyjna LIBOR została zastąpiona skutecznie przez SARON, czy nie, ponieważ i tak nie będzie to dotyczyć większości „frankowiczów” lub kredytobiorców spłacających kredyty w innych walutach, w których przeliczenia walutowe oparto o własne tabele kursowe danego banku będącego kredytodawcą. Takie umowy są po prostu od początku i w całości nieważne.
Sceptyczny jest również Dawid Woźniak, adwokat w Kancelarii CDZ Chajec i Wspólnicy. - Sama skarga też nie była upubliczniana, więc ciężko stwierdzić na ile zasadne są motywy, które TSUE wskazał w krótkim uzasadnieniu odrzucenia skargi. Szczerze mówiąc nie spodziewałem się, że TSUE w ogóle nie odniesie się do merytorycznych argumentów, które omawiała w wypowiedziach medialnych kancelaria reprezentująca skarżącą. Trybunał przeszedł obok tych zarzutów. Mnie osobiście bardzo ciekawiłaby wypowiedź TSUE np. wskazująca jednoznacznie na granice, jakich organy unijne nie mogą przekroczyć w ramach ingerencji w krajowe prawo prywatne, najlepiej z odniesieniem się do zasady pomocniczości. KE w rozporządzeniu wprowadzającym stawkę SARON wydaje się zasadę pomocniczości rozumieć jako konieczność pomocy bankom. Lakoniczne uzasadnienie postanowienia nie odpowiada tak naprawdę na żadne wątpliwości, które polscy konsumenci mogą mieć wobec rozporządzenia Komisji. Czy delegacja prawodawcza dla Komisji obejmuje wszystkie umowy (z tak szerokiego przedziału czasowego)? Czy konsument może rzeczywiście zweryfikować, w jaki sposób ustalana jest stawka SARON? Niestety te pytania najprawdopodobniej pozostaną już bez odpowiedzi - tłumaczy.
Cena promocyjna: 14.7 zł
|Cena regularna: 49 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.