Jak poinformowano po posiedzeniu rządu, zmiany wprowadzone do ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne mają usprawnić przede wszystkim:
- wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych,
- prowadzenie ewidencji gruntów i budynków,
- prowadzenie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
- udostępnianie danych i materiałów z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym pobierania opłat z tytułu tego udostępniania.
Nowe przepisy umożliwią likwidację barier w procesie inwestycyjnym przez doprecyzowanie relacji prawnych między wykonawcami prac geodezyjnych i kartograficznych a organami administracji geodezyjnej i kartograficznej, usprawnią obsługę koordynacji usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu.
W projekcie nowelizacji znajdą się także przepisy dostosowujące regulacje dotyczące odpowiedzialności zawodowej geodetów wykonujących samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii do wymogów konstytucyjnych.
Zmieni się też definicja „prac geodezyjnych”. Doprecyzowana zostanie definicja „prac kartograficznych”.
Założono rozszerzenie kompetencji marszałka województwa o zadania dotyczące aktualizacji bazy danych obiektów topograficznych. Jednocześnie będzie on zobowiązany do wykonywania i udostępniania kartograficznych opracowań tematycznych dla obszaru województwa, z zastrzeżeniem, że wykonywanie kartograficznych opracowań tematycznych (określonych w przepisach wydanych na podstawie ustawy z 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne) odbywać się będzie w uzgodnieniu z głównym geodetą kraju.
Dopuszczalne będzie współdziałanie merytoryczne i finansowe marszałków województw z głównym geodetą kraju w tworzeniu standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:25 000 oraz 1:50 000, przy czym wydzielone części tych przedsięwzięć finansować będzie samorząd województwa, jeżeli będzie zainteresowany przyspieszeniem działań w tym zakresie, zaś pozostała część tych przedsięwzięć finansowana będzie przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii ze środków budżetowych.
Nowe regulacje określą też zakres kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy w dziedzinie geodezji i kartografii. Obecnie kwestie dotyczące zakresu kontroli przedsiębiorców regulowane są w akcie wykonawczym. Proponuje się, aby kontrola ta dotyczyła:
- wykonywania obowiązku zgłaszania prac geodezyjnych lub prac kartograficznych;
- wykonywania obowiązku przekazywania do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego rezultatów prac geodezyjnych lub prac kartograficznych;
- przestrzegania przepisów dotyczących samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii;- rzetelności wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych, w tym pomiarów geodezyjnych.
Zgodnie z założeniami, wykonawcą prac geodezyjnych lub prac kartograficznych będzie przedsiębiorca, państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna legitymująca się odpowiednimi uprawnieniami zawodowymi w dziedzinie geodezji i kartografii.
W przypadku, gdy wykonawcą prac geodezyjnych lub prac kartograficznych, podlegających obowiązkowi zgłoszenia organowi Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, jest przedsiębiorca lub jednostka organizacyjna, a poszczególne czynności składające się na te prace nie będą realizowane samodzielnie przez osobę legitymującą się odpowiednimi uprawnieniami zawodowymi – przedsiębiorca lub kierownik jednostki organizacyjnej będzie musiał ustanowić kierownika prac geodezyjnych lub kierownika prac kartograficznych, posiadającego uprawnienia, który będzie odpowiedzialny za należyte wykonanie określonych prac geodezyjnych lub kartograficznych oraz ich końcowy rezultat.
W celu doprecyzowania obowiązku zgłaszania przez wykonawcę właściwym organom prac geodezyjnych lub kartograficznych, w założeniach przewidziano, że wykonawca będzie zobowiązany zgłosić te prace, które zamierza wykonać – w zależności od ich celu – właściwym miejscowo: starostom i marszałkom województw oraz głównemu geodecie kraju.
Obowiązek zgłaszania i przekazania do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego będzie dotyczyć także wykonanych (na zamówienie podmiotów publicznych) zobrazowań lotniczych, ortofotomapy wraz z wykorzystanymi do jej opracowania zbiorami danych geodezyjnych i fotogrametrycznych, numerycznego modelu terenu wraz z wykorzystanymi do jego opracowania zbiorami danych geodezyjnych i fotogrametrycznych.
Doprecyzowane będą informacje gromadzone w ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z założeniami, ewidencja gruntów i budynków będzie obejmować informacje dotyczące m.in.: samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, właścicieli nieruchomości, informacje o wpisaniu do rejestru zabytków, wartości katastralnej nieruchomości, informacje dotyczące umów dzierżawy. Na uzupełnienie tych zbiorów będzie przeznaczony okres przejściowy – 3 lata od wejścia w życie nowych przepisów.
W celu doprecyzowania przepisów proponuje się zredagować, w postaci list wyliczeniowych, tematyczne rodzaje decyzji administracyjnych, orzeczeń sądowych, aktów notarialnych oraz innych dokumentów urzędowych, których odpisy powinny być przekazywane staroście, jako organowi właściwemu w sprawach ewidencji gruntów i budynków.
Nowe regulacje stworzą lepsze warunki prawne dostępu do dokumentów zawierających informacje niezbędne do aktualizacji ewidencji gruntów i budynków.
Umieszczanie na obszarach miast oraz w pasach drogowych istniejącej lub projektowanej zwartej zabudowy obszarów wiejskich, projektowanych sieci uzbrojenia terenu, niebędących przyłączami – będzie podlegać obowiązkowemu uzgodnieniu na naradach koordynacyjnych organizowanych przez starostę. Wszczęcie działań koordynacyjnych będzie następować w momencie przedłożenia staroście przez inwestora lub projektanta, dokumentów zawierających propozycję usytuowania tych sieci, wraz z wnioskiem o uzgodnienie tej propozycji.
O miejscu i terminie narad starosta będzie powiadamiać wnioskodawców oraz podmioty, które zarządzają sieciami uzbrojenia terenu, organy gmin, a także w uzasadnionych przypadkach inne podmioty, które mogą być zainteresowane rezultatami narady koordynacyjnej.
Z geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu będzie można wyłączyć sieci technologiczne przedsiębiorstw, które wykorzystywane są wyłącznie przez te przedsiębiorstwa i są położone na gruntach znajdujących się w ich wyłącznym władaniu. Wyłączenie będzie następowało w drodze decyzji administracyjnej wydawanej na wniosek przedsiębiorcy. W takim przypadku obowiązek prowadzenia ewidencji takich sieci, zgodnie ze standardami obowiązującymi dla prowadzenia geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, należał będzie do przedsiębiorcy.
Przedsiębiorcy będą mieli obowiązek udzielania projektantowi odpowiednich informacji o zakrytych przewodach i urządzeniach sieci technologicznych, nieobjętych geodezyjną ewidencją sieci uzbrojenia terenu, jeżeli opracowywany przez projektanta projekt budowlany obejmować będzie grunty należące do tych przedsiębiorców. Za udzielanie takich informacji przedsiębiorca będzie mógł pobierać opłaty (w wysokości nie wyższej niż wysokość opłat określona w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne).
Zgodnie z założeniami, nieodpłatnie, będą udostępniane wszystkim zainteresowanym zbiory danych:
- państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju,
- państwowego rejestru nazw geograficznych,
- zawarte w bazie danych obiektów ogólnogeograficznych,
- dotyczące numerycznego modelu terenu o interwale siatki co najmniej 100 m.
Nieodpłatny dostęp do wszystkich zbiorów danych państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w postaci elektronicznej będzie przysługiwał na cele: edukacyjne, badań naukowych oraz prac rozwojowych realizowanych przez uczelnie i jednostki naukowe, ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego wykonywane przez służby specjalne.
Za udostępnianie materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, poza przypadkami określonymi w ustawie, będą pobierane opłaty.
Przewidziano także zmiany dotyczące ewidencji miejscowości, ulic i adresów, w której będą wykazywane – oprócz danych adresowych dotyczących budynków mieszkalnych oraz innych budynków przeznaczonych do stałego lub czasowego
przebywania ludzi – także dane adresowe dotyczące innych obiektów, np. parkingów, garaży, wjazdów i wejść do parków, ogrodów oraz innych miejsc zorganizowanego wypoczynku lub działalności gospodarczej.
Nowe regulacje określają kary pieniężne za przetwarzanie danych i innych materiałów z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego bez wymaganej licencji, niezgodnie z warunkami licencji lub ich udostępnianie wbrew postanowieniom licencji osobom trzecim. Karę pieniężną będzie nakładał w decyzji administracyjnej: główny geodeta kraju (jeżeli naruszenie warunków licencji dotyczy materiałów z centralnego zasobu geodezyjnego i kartograficznego) i wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego (jeżeli naruszenie warunków licencji dotyczy materiałów zasobu wojewódzkiego lub powiatowego). Kary pieniężne stanowić będą dochody budżetu państwa.