Reformę uwłaszczeniową przewiduje nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wchodzi ona w skład pakietu zmian znajdujących się w ustawie z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw.

Tym razem prawo do przekształcenia mają otrzymać użytkownicy komercyjnych gruntów, czyli m.in. właściciele biurowców, galerii handlowych, usług. 

Uwłaszczenie na wniosek - jakie zasady 

W Polsce jest ponad 405 tys. gruntów w użytkowaniu wieczystym. Nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami przewiduje, że zasadą nie będzie uwłaszczenie z mocy prawa, jak przy reformie na gruntach mieszkaniowych, ale na wniosek.

Dodatkowo użytkownik wieczysty gruntu zabudowanego, który zrealizował cel użytkowania wieczystego powstałego przed 1 stycznia 1998 r., będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży. W takim wypadku organ będzie zobowiązany do zawarcia umowy. Termin złożenia takiego wniosku będzie wynosił rok od wejścia ustawy w życie.

Czytaj w LEX: Użytkowanie wieczyste a podatek od towarów i usług >>

Nowy model odpłatności za grunt będzie dotyczył:

  • przedsiębiorców (duże firmy, jednoosobowa działalność gospodarcza),
  • osób fizycznych np. właścicieli garaży,
  • spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych (infrastruktura osiedlowa, pawilony handlowe),
  • mieszkańców osiedli – np. parkingi, drogi wewnętrzne, place zabaw.

 

- Zgodnie z nowymi przepisami organy publiczne nie będą już mogły odmówić sprzedaży gruntu na rzecz użytkownika, w tym przedsiębiorcy, który złoży wniosek w terminie roku od wejścia w życie ustawy – tłumaczy minister rozwoju Waldemar Buda.

Wyjątek dotyczy przede wszystkim gruntów niezabudowanych bądź zajmowanych przez rodzinne ogrody działkowe. W takich przypadkach grunt będzie można kupić za zgodą samorządu lub starosty i wojewody pod warunkiem, że umowa trwa minimum 10 lat.

Czytaj w LEX: Dopuszczalność ustanowienia użytkowania wieczystego na udziale we współwłasności nieruchomości >>

Brak możliwości przekształcenia

Spod roszczenia wyłączone zostaną także grunty Skarbu Państwa powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Lasom Państwowym, parkom narodowym, Wodom Polskim, a także grunty na terenie portów i przystani morskich – są to grunty istotne z punktu widzenia gospodarki narodowej, niezbędne jest więc zapewnienie Skarbowi Państwa nadzoru nad sposobem ich wykorzystywania. Nie będzie również możliwe zawarcie umowy sprzedaży gruntu, wobec którego toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego.

 

Ile i na jakich zasadach

Zasady nowego modelu odpłatności za grunt będą następujące:

  • cena wykupu przy jednorazowej wpłacie to tylko 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste;
  • cena za grunt docelowo to równowartość 6 proc., 20 proc., 40 proc., 60 proc. lub więcej wartości rynkowej gruntu;
  • możliwość płatności w ratach przez maksimum 10 lat – wtedy cena to 25-krotność dotychczasowej opłaty rocznej;
  • bonifikata dla grup szczególnie wrażliwych społecznie np. osób niepełnosprawnych i ich opiekunów;
  • samorządy będą mogły przyjąć te same zasady odpłatności lub określić je samodzielnie;
  • dla przedsiębiorców preferencje w ramach limitu pomocy de minimis.

Nowe przepisy wejdą w życie po 30 dniach od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.