Istotą projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest obniżenie składek na ubezpieczenia społeczne od osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą i uzyskujących roczne przychody poniżej 30-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2017 roku oznacza to 60.000 zł.). Zmiana nie obejmie przedsiębiorców, którzy płacą podatek dochodowy w formie karty podatkowej i w związku z tym nie mają obowiązku ewidencjonowania przychodów.
Lewiatan popiera obniżenie składek na ZUS dla małych firm
Konfederacja Lewiatan popiera zmniejszenie obciążenia najmniejszych przedsiębiorców składkami na ubezpieczenia społeczne, ale zauważa, że będzie to oznaczało obniżenie świadczeń emerytalnych.
Konfederacja Lewiatan popiera kierunek zaproponowanych rozwiązań, ale zauważa, iż konieczne jest wprowadzenie systemowych rozwiązań mających na celu umożliwienie rozwoju takich firm, tak aby przedsiębiorcy ci mogli w dłuższej perspektywie podnieść swoje dochody i tym samym zwiększyć możliwości oszczędzania na emeryturę.
Ponadto, zdaniem Konfederacji Lewiatan, zmniejszenie obciążenia pracy osób o niskich dochodach podatkami i składkami na ubezpieczenia społeczne powinno dotyczyć wszystkich pracujących niezależnie od formy świadczenia pracy (samodzielna działalność gospodarcza, zatrudnienie na podstawie kodeksu pracy, umowy cywilne). Zróżnicowanie pozapłacowych kosztów pracy w zależności od rodzaju umowy prowadzi do nierównej konkurencji i w konsekwencji do zróżnicowanej alokacji zasobów pracy i kapitału. Efektem jest spowolnienie wzrostu produktywności i dochodów.
Według pracodawców przychód nie jest właściwą podstawą do naliczania podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, szczególnie w przypadku przedsiębiorców. Podstawą powinien być dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. O ile w przypadku pracowników koszty uzyskania przychodu są w miarę zbliżone (można by je przyjąć na poziomie minimum egzystencji lub minimum socjalnego), o tyle w przypadku przedsiębiorców relacja dochodu do przychodu znacząco się różni w zależności od rodzaju prowadzonej działalności i poziomu inwestycji, np. w handlu dochód stanowi najczęściej zaledwie kilka procent przychodu.
Obliczanie wysokości składek na ubezpieczenia społeczne jest skomplikowane, co prowadzi do błędów i konfliktów płatników, ubezpieczonych i ZUS. Warto uprościć system ubezpieczeń społecznych, m.in. poprzez ujednolicenie podstawy naliczania składek na poszczególne rodzaje ubezpieczeń.
Zdaniem Lewiatana ubezpieczenia społeczne powinny opierać się na zasadach powszechności i proporcjonalności płaconych składek i uzyskiwanych świadczeń. Uprzywilejowane traktowanie wybranych grup zawodowych, jak rolnicy czy górnicy, wzmacnia roszczenia innych grup, rodzi poczucie niesprawiedliwości i wzmacnia motywację do unikania płacenia składek. A to prowadzi do nieuczciwej konkurencji i osłabienia moralności płatniczej pozostałych osób.