Od ponad 30 lat, czyli od daty wejścia w życie ustawy z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. z 1988 r. nr 41, poz. 324), lepiej znanej pod nazwą „ustawa Wilczka”, Polacy zyskali nieskrępowaną możliwość zakładania i prowadzenia działalności w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. 

Czytaj też: Jakich błędów należy się wystrzegać na początku prowadzenia firmy – na przykładach >

Czy każda działalność podlega rejestracji?

Przed przystąpieniem do rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej, w pierwszej kolejności należy zbadać czy dana działalność rzeczywiście wymaga stosownej rejestracji. Zgodnie bowiem z treścią art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.) osoba fizyczna prowadząca tzw. działalność nieewidencjonowaną nie ma obowiązku rejestracji działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Pod pojęciem działalności nieewidencjonowanej ustawodawca wskazuje wykonywanie działalności przez osobę fizyczną, której przychód nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. będzie to kwota ok. 1505 zł) i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Rejestracja w CEIDG

W przypadku ustalenia, że nie są spełnione przesłanki kwalifikujące prowadzoną działalność jako tzw. działalność nieewidencjonowaną lub np. w danym miesiącu zostanie przekroczona wskazana wyżej kwota miesięcznego przychodu, wówczas konieczne będzie dokonanie stosownego wpisu do CEIDG.

Sprawdź też: Otwarcie ksiąg rachunkowych - moment rozpoczęcia działalności na przykładach >

Rejestracja w CEIDG jest bezpłatna. Wpis do CEIDG następuję na wniosek, poprzez wypełnienie formularza CEIDG-1. Złożenie wniosku może nastąpić na parę sposobów, tj.:

  1. przez Internet poprzez stronę https://www.biznes.gov.pl/pl lub poprzez bankowość internetową oferowaną przez wybrane banki; *
  2. osobiście w urzędzie gminy;
  3. przez wysłanie do urzędu gminy listu poleconego zawierającego wniosek opatrzony własnoręcznym podpisem poświadczonym notarialnie.

Wypełnienie formularza CEIDG-1 poprzez stronę biznes.gov.pl jest możliwe jedynie, gdy posiadamy kwalifikowany podpis elektroniczny lub profil zaufany ePUAP. W sytuacji braku podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego możliwe jest jedynie złożenie wniosku w tzw. trybie anonimowym, co powoduje, że w ciągu 7 dni od daty wypełnienia wniosku należy udać się do wybranego urzędu gminy, aby potwierdzić swoją tożsamość.

Tytuł prawny do nieruchomości

W samym formularzu o wpis do CEIDG wnioskodawca wskazuje podstawowe dane ewidencyjne dotyczące przedsiębiorcy, takie jak np. imię i nazwisko, numer PESEL, obywatelstwo czy adres wykonywania działalność gospodarczej. W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 541) przedsiębiorca wpisany do CEIDG jest obowiązany posiadać tytuł prawny do nieruchomości, pod adresem którym wykonuje działalność gospodarczą. Tytułem prawnym może być np. prawo własności, ale też dzierżawa, najem czy użyczenie. Co ważne, dokumentu potwierdzający prawo do lokalu nie dołącza się do samego wniosku, jednakże przedsiębiorca może zostać wezwany w późniejszym czasie do jego przedstawienia, pod groźbą wykreślenia z rejestru przedsiębiorców.

REGON, NIP, wybór opodatkowania

W sytuacji, gdy przedsiębiorca nie posiada nadanego numeru NIP oraz REGON, złożenie formularza CEIDG-1 stanowi jednocześnie wniosek o ich nadanie. Złożenie wniosku o wpis do CEDIG jest również wnioskiem w zakresie rejestracji przedsiębiorcy jako płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby jednak dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia przez osobę fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, należy w przeciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej wypełnić i złożyć do ZUS formularz ZUS ZUA (formularz dostępny pod adresem www.zus.pl/wzory-formularzy/firmy/dokumenty-zgloszeniowe-i-rozliczeniowe/-/publisher/details/2/formularz-zus-zua/76008).

Dodatkowo przy składaniu formularza, należy wskazać formę opodatkowania. Przedsiębiorca w tym miejscu ma możliwość wybrania jednej z czterech form opodatkowania, tj.:

  1. na zasadach ogólnych,
  2. podatek liniowy,
  3. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
  4. karta podatkowa.

Innym obowiązkiem, o którym również należy pamiętać rozpoczynając działalność gospodarczą jest rejestracja jako czynny podatnik VAT. Obowiązkowo podatnikiem VAT jest przedsiębiorca, którego wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym przekroczyła kwotę 200 tys. zł. Przy rozpoczęciu działalności gospodarczej wskazany powyżej próg będzie ustalony proporcjonalnie do liczby miesięcy, które pozostały do końca roku. Obowiązkowo rejestracji jako podatnik VAT podlegają również przedsiębiorcy, którzy sprzedają towary bądź świadczą usługi objęte obowiązkiem rejestracji, zgodnie z treścią art. 113 ust. 13 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.). Wśród nich można wymienić m.in. dokonywanie dostaw towarów w postaci m.in. metali szlachetnych, motocykli, świadczenie usług prawniczych, jubilerskich czy eksport oraz import towarów. Zgłoszenie rejestracyjne dokonywanie jest na formularzu VAT-R, który można dołączyć do wniosku o rejestrację w CEIDG lub przedłożyć do właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej urzędu skarbowego (rejestracji można dokonać pod adresem www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1609). Ważne, aby ww. zgłoszenie zostało złożone najpóźniej dzień przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru bądź usługi.

Po wypełnieniu i złożeniu wniosku CEIDG-1, wpis powinien zostać dokonany i ujawniony w ewidencji najpóźniej następnego dnia roboczego.

Czytaj też: Strona internetowa wizytówką firmy - krok po kroku >

Podsumowując, sama procedura rejestracji przedsiębiorcy w CEIDG nie jest nadmierne rozbudowana czy skomplikowana, jednak kluczem do efektywnego i udanego przejścia przez cały proces jest wcześniejsze gruntowne przygotowanie.

Autor: Katarzyna Wojarska–Aleksiejuk, adwokat, Paweł Żujewski, prawnik z Kancelarii  Prawnej Wojarska Aleksiejuk i Wspólnicy

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.